Bệnh nhân quê ở Nam Định nhập viện Việt Đức trong tình trạng khó thở khoảng 2 tháng nay. Bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị hở van tim nặng kết hợp với hẹp tắc động mạch vành cần phải được phẫu thuật sớm.
Tiến sĩ Vũ Ngọc Tú, Trung tâm Tim mạch và Lồng ngực, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, cho biết người bệnh có triệu chứng tim mạch không quá nặng, dự kiến được mổ tạo hình van hai lá và bắc cầu các động mạch vành. Để bắc cầu động mạch vành thì có thể dùng tĩnh mạch hiển ở chân, động mạch quay ở tay hoặc động mạch ngực trong ở sau xương ức để thực hiện. Với phần lớn người bệnh van tim và mạch vành khác, đây chỉ là một phẫu thuật tim mạch thường quy.
Tuy nhiên, bệnh nhân này là trường hợp đặc biệt do lùn bẩm sinh và béo phì. Ông chỉ cao 120 cm, cân nặng tới 60 kg (chỉ số BMI = 41.7, người bình thường khoảng 22). Tình trạng béo phì làm cho chân tay không thể nâng đỡ cơ thể, từ lâu người bệnh đã không tự đi lại được. Tình trạng sức khỏe của người bệnh được tiên lượng sẽ gây khó khăn về vận động, làm ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình hồi phục sau mổ.
Chân của người bệnh quá ngắn và lớp mỡ dưới da quá dày nên bác sĩ không thể lấy được mạch máu để làm cầu nối cho mạch vành. Ảnh: Thảo My.
Tiến sĩ Tú cho biết, quyết định phẫu thuật cho người bệnh gặp nhiều khó khăn, đặc biệt về vật liệu sử dụng để bắc cầu động mạch vành. Tay và chân của người bệnh quá ngắn và lớp mỡ dưới da quá dày nên không thể lấy được mạch máu để làm cầu nối cho mạch vành. Bên cạnh đó, xương ức bị cong vồng lên khiến các bác sĩ cũng không thể lấy được động mạch ngực trong để làm cầu nối như các bệnh nhân khác.
Để giải quyết khó khăn trên, kíp mổ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã đi đến quyết định sáng tạo và cũng rất táo bạo là lấy tĩnh mạch hiển từ con trai của người bệnh. Đây là giải pháp duy nhất để có vật liệu làm cầu nối động mạch vành cho bệnh nhân, điều mà chưa từng được thực hiện ở Việt Nam trước đây.
Khó khăn hơn, vị trí để thực hiện các cầu nối động mạch vành là động mạch chủ lên (còn gọi là cuống tim) của người bệnh vôi hóa nặng nhiều chỗ, điều rất hiếm gặp ở người đàn ông 55 tuổi. Do đó, khi phẫu thuật, phẫu thuật viên phải tận dụng từng milimet vùng cuống tim bị vôi ít nhất để thực hiện cầu nối. Nếu thực hiện miệng nối ở vùng vôi hóa có thể dẫn tới các biến chứng nguy kịch ở động mạch chủ hoặc trôi các cục vôi, xơ vữa lên não gây nhồi máu não, người bệnh có thể tử vong ngay trong mổ.
Hai kíp mổ được tiến hành đồng thời và nhịp nhàng. Kíp thứ nhất lấy tĩnh mạch hiển 2 chân của con trai người bệnh và chuyển sang cho kíp thứ 2, khi kíp này đã bộc lộ được tim của người bệnh. Kỹ thuật tạo hình van tim đồng thời với bắc cầu động mạch vành được tiến hành ngay sau đó. Ca mổ kéo dài 4 giờ đã thành công. Trái tim bệnh nhân hồi phục.
Sau mổ, diễn biến của người bệnh rất thuận lợi, rút ống thở. Sau một tuần, hiện bệnh nhân hồi phục gần như hoàn toàn, tự ăn uống và sinh hoạt bản thân, siêu âm tim và các xét nghiệm đều cho kết quả tốt.