Chương trình phát triển sâm Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến 2045 được Phó thủ tướng Trần Lưu Quang ký ban hành ngày 1/6. Mục tiêu đến năm 2030, nguồn gen sâm Việt Nam ngoài tự nhiên được bảo tồn, gắn với bảo vệ, phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học trong hệ sinh thái rừng.
Chín tỉnh trong chương trình sẽ trồng 21.000 ha, trong đó Quảng Nam 8.400, Kon Tum 8.100, Lai Châu 3.000, Điện Biên 500, Gia Lai 800 ha. Các tỉnh Lâm Đồng, Lào Cai, Thừa Thiên Huế, Nghệ An mỗi tỉnh 8 đến 40 ha. Sâm được trồng dưới tán rừng phòng hộ, rừng sản xuất và đất nông nghiệp khác, không trồng trong rừng đặc dụng.
Sâm Ngọc Linh (sâm Việt Nam) được người dân xã Trà Linh, huyện Nam Trà My trồng dưới tán rừng. Ảnh: Đắc Thành
Chương trình đề ra mục tiêu 100% diện tích trồng sâm được cấp mã số vùng trồng và chỉ dẫn địa lý. Đến năm 2030 sản lượng khai thác 300 tấn mỗi năm với diện tích 1.000 ha, đảm bảo nguồn gốc xuất xứ, đạt tiêu chuẩn GACP - WHO hoặc tương đương. Sâm được sản xuất thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, hóa mỹ phẩm, sản phẩm thực dưỡng. Quảng Nam được chọn là nơi nghiên cứu, đầu tư phát triển công nghiệp dược từ sâm.
Đến năm 2045, sâm Việt Nam sẽ trở thành ngành hàng mang thương hiệu quốc tế, có giá trị xuất khẩu cao, tạo nguồn thu quan trọng cho các địa phương, phấn đấu đưa Việt Nam trở thành nước sản xuất sâm lớn trên thế giới.
Một cây sâm Ngọc Linh có giá hàng chục triệu đồng. Ảnh: Đắc Thành
Để đạt được mục tiêu, Chính phủ giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì phối hợp với các bộ ngành thực hiện. Nguồn kinh phí gồm ngân sách nhà nước, các nguồn tài trợ, viện trợ, nguồn huy động hợp pháp khác từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài.
Sâm Việt Nam có bốn loại, gồm sâm Ngọc Linh, sâm Lai Châu, sâm Lang Biang và sâm Puxailaileng. Trong đó, sâm Ngọc Linh được trồng trên ngọn núi cùng tên, thuộc tỉnh Kon Tum và Quảng Nam. Loại này có giá trị cao nhất, được xem như "quốc bảo".
Hiện Kon Tum và Quảng Nam đã trồng, phát triển hơn 6.000 ha sâm dưới tán rừng. Tuy nhiên, hai tỉnh đang thiếu quy hoạch phát triển vùng nguyên liệu, thiếu nguồn giống đảm bảo chất lượng, thiếu cơ sở sơ chế biến sâu. Công tác quảng bá, xúc tiến, xây dựng thương hiệu sâm Ngọc Linh còn hạn chế.