Chiều 1/12, tại Dubai, Thủ tướng Phạm Minh Chính công bố kế hoạch huy động nguồn lực thực hiện Tuyên bố chính trị thiết lập quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) giữa Việt Nam và Nhóm các Đối tác quốc tế (IPG).
Thủ tướng khẳng định chuyển đổi năng lượng công bằng có ý nghĩa quyết định để đạt được chiến lược phát triển năng lượng quốc gia Việt Nam, với mục tiêu phát thải ròng bằng 0 năm 2050.
Việt Nam đã có nhiều giải pháp mạnh mẽ và tham vọng đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng. Thủ tướng nhấn mạnh 12 hành động cụ thể của Việt Nam, trong đó xây dựng nhiều chiến lược theo hướng xanh, giảm phát thải, phát triển năng lượng tái tạo, trồng một triệu ha lúa phát thải thấp...
Thủ tướng đề nghị đối tác quốc tế ưu tiên hợp tác với Việt Nam trên 5 lĩnh vực chuyển đổi gồm phát triển hệ sinh thái công nghiệp và dịch vụ về năng lượng tái tạo; truyền tải và lưu trữ năng lượng; sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; chuyển đổi năng lượng xanh; giảm phát thải khí nhà kính ngành giao thông vận tải.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị các bên liên quan nhanh chóng đạt được thỏa thuận để chuyển số tiền cam kết hỗ trợ Việt Nam trị giá 15,5 tỷ USD thành những dự án mang tính đột phá, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng tại Việt Nam, góp phần đảm bảo tương lai thịnh vượng cho mọi người dân, tăng trưởng kinh tế, tự chủ và an ninh năng lượng của Việt Nam.
Thủ tướng Phạm Minh Chính công bố kế hoạch huy động nguồn lực thực hiện Tuyên bố chính trị thiết lập quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP). Ảnh: Thanh Giang
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, Bộ trưởng và đại diện cấp cao nhiều nước thành viên IPG gồm Anh, Nhật Bản, Đức, Italy, Canada, Đan Mạch, Phó Chủ tịch Liên minh Glasgow vì mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (GFANZ), đã dự lễ công bố.
Lãnh đạo cấp cao các nước thành viên IPG đánh giá cao việc Việt Nam ban hành Kế hoạch huy động nguồn lực thực hiện JETP, khẳng định sẵn sàng tiếp tục hỗ trợ Việt Nam về tài chính, kỹ thuật và nâng cao năng lực quản trị. Các đối tác nhấn mạnh Kế hoạch do Việt Nam xây dựng và làm chủ, phù hợp với yêu cầu và hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam.
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen cho rằng Kế hoạch huy động nguồn lực là dấu ấn quan trọng trong quá trình triển khai JETP, thể hiện cam kết và vai trò lãnh đạo của Việt Nam trong chuyển đổi năng lượng. Bà nhấn mạnh quá trình chuyển đổi năng lượng cần bền vững, bảo đảm giá cả phải chăng, góp phần nâng cao đời sống và tạo cơ hội cho mọi người dân.
Quốc vụ khanh của Anh khẳng định nước này và các nước đối tác đứng đằng sau ủng hộ và hỗ trợ Việt Nam theo nhu cầu.
Cuối năm 2022, Việt Nam và nhóm đối tác quốc tế, bao gồm Vương quốc Anh, Liên minh châu Âu, Pháp, Đức, Mỹ, Italy, Canada, Nhật Bản, Na Uy và Đan Mạch thống nhất một chương trình quan hệ đối tác về chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP). Đây là một trong những cơ chế tài chính cao cấp nhất được thiết kế để chuyển tiền từ các nền kinh tế giàu có sang một số nước đang phát triển, hướng tới mục đích loại bỏ nhiên liệu hóa thạch. Khoản hỗ trợ 15,5 tỷ USD cho Việt Nam được công bố tại hội nghị cấp cao kỷ niệm 45 năm quan hệ ASEAN - EU tại Brussels, Bỉ, ngày 14/12/2022.
Chương trình đưa ra 4 mục tiêu. Thứ nhất, đưa thời điểm đạt đỉnh phát thải khí nhà kính dự kiến ở Việt Nam từ năm 2035 thành năm 2030. Thứ hai, giảm phát thải đỉnh của ngành điện tối đa là 30% đến năm 2030, tức từ 240 triệu tấn CO2 xuống 170 triệu tấn CO2.
Thứ ba, giảm công suất điện than của Việt Nam từ 37 GW theo kế hoạch hiện tại xuống còn 30,2 GW. Thứ tư, đẩy nhanh việc triển khai năng lượng tái tạo, để năng lượng tái tạo chiếm 47% tổng lượng điện được tạo ra đến năm 2030 (so với tỷ trọng hoạch định hiện nay là 36%).
Thực hiện thành công 4 mục tiêu trên sẽ giúp Việt Nam giảm phát thải khoảng 500 triệu tấn khí nhà kính đến năm 2035.