'Việt Nam có tiềm năng đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050'

Ông Håkan Agnevall - Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc mới của Wärtsilä từng có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ khi từng đảm nhiệm vị trí Phó Chủ tịch cấp cao/ Hội đồng thành viên tại ABB Robotics; lĩnh vực sản xuất xe bus và xe khách Thụy Điển khi là Chủ tịch tại Volvo Buses. Gần đây, ông Håkan Agnevall bày tỏ mong muốn tham gia thảo luận về chủ đề khử carbon và chia sẻ quan điểm về con đường khử carbon của Việt Nam.

- Ông đánh giá thế nào về cam kết của Việt Nam tại COP 26 nhằm đạt được phát thải ròng bằng 0 (net-zero) vào năm 2050?

- Cá nhân tôi rất ấn tượng trước thông báo của Việt Nam về mục tiêu để đạt net-zero vào năm 2050. Điều này cho thấy sự cam kết và đóng góp thực sự của Việt Nam trong việc tham gia các hành động khẩn cấp về khí hậu toàn cầu. Với sự hiểu biết của chúng tôi về thị trường của Việt Nam, Wärtsilä tin rằng Việt Nam có tất cả tiềm năng cần thiết để đạt mục tiêu net-zero và đủ điều kiện cần cho cuộc cách mạng năng lượng tái tạo trong những năm tới.

Việt Nam đã nổi lên như một điểm nóng về đầu tư năng lượng sạch trong khu vực Đông Nam Á nhờ sự phát triển của điện mặt trời. Kể từ khi biểu giá FiT cho điện mặt trời đầu tiên được ban hành vào năm 2017, sự bùng nổ phát triển của điện mặt trời trong hai năm qua đã dẫn đến việc có thêm hơn 16 GW công suất điện. Trong 5 năm tới, các dự án điện gió dự kiến sẽ dẫn đầu trong việc bổ sung thêm công suất điện. Việc phát triển và triển khai các nhà máy điện tái tạo này sẽ tạo ra các cơ hội thương mại và việc làm tại Việt Nam. Sẽ có cơ hội cho sự đổi mới trong tương lai khi các công nghệ mới được phát triển và mở rộng quy mô để đạt net-zero cho đất nước.

Để đạt mức net-zero vào năm 2050, Việt Nam cũng cần vượt qua một số thách thức. Trong đó có thách thức liên quan đến việc có được nguồn tài chính cần thiết để tạo điều kiện quá trình chuyển đổi năng lượng, mà tôi tin rằng sẽ được hỗ trợ rất nhiều từ các tổ chức quốc tế và doanh nghiệp hợp tác song phương hoặc đa phương. Một thách thức khác là đưa các công nghệ mới vào Việt Nam để hỗ trợ quá trình chuyển đổi. Các chính sách và khuôn khổ pháp lý mới cần được phát triển để thu hút đầu tư cho các công nghệ hỗ trợ tích hợp năng lượng tái tạo này.

- Nếu trở thành đối tác của Việt Nam trong chặng đường sắp tới, tập đoàn Wärtsilä gợi ý giải pháp gì?

- Các hệ thống điện tại nhiều nước trên thế giới đang dịch chuyển theo hướng 100% năng lượng tái tạo và chúng tôi có thể biến điều đó thành hiện thực thông qua công nghệ và sự đổi mới. Chúng tôi giúp khách hàng của mình trong việc khử carbon bằng cách cung cấp các giải pháp và dịch vụ điện linh hoạt. Để đạt được mục tiêu net-zero ở Việt Nam, cần có một lượng đáng kể các nhà máy điện khí linh hoạt để hỗ trợ năng lượng tái tạo và đảm bảo cung nguồn điện ổn định khi nắng tắt gió lặng.

Các nhà máy điện khí linh hoạt sử công nghệ động cơ đốt trong (ICE) của chúng tôi sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu điện vào các giờ cao điểm đồng thời duy trì sự ổn định của hệ thống dưới sự biến động từ các nhà máy điện mặt trời và gió. Các động cơ ICE đầu tiên sẽ hoạt động bằng khí tự nhiên hoặc khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) và sau đó được chuyển đổi để chạy bằng các nhiên liệu bền vững như khí mê-tan trung tính carbon hoặc hydro xanh.

- Wärtsilä cũng từng công bố cam kết đạt mục tiêu liên quan đến biến đổi khí hậu đối với hoạt động nội bộ của mình và cung cấp cơ cấu sản phẩm sẵn sàng cho nhiên liệu không carbon vào năm 2030. Ông chia sẻ thêm về cam kết này?

- Chúng tôi gần đây đã công bố cam kết "Set for 30" (Mục tiêu cho 30) để đạt các mục tiêu khí hậu đầy tham vọng. Mục tiêu của Wärtsilä là cung cấp cơ cấu sản phẩm sẵn sàng cho nhiên liệu không carbon vào năm 2030 và đồng thời trung hòa carbon trong các hoạt động của mình. Mục đích của chúng tôi là hỗ trợ khách hàng trong hành trình khử carbon, từ đó định hình một tương lai bền vững cho ngành năng lượng và hàng hải. Các sản phẩm, giải pháp và dịch vụ của chúng tôi sẽ đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt về môi trường và sự linh hoạt về nhiên liệu của các động cơ ICE cung cấp điện cho các lĩnh vực này là chìa khóa kích hoạt sự chuyển đổi. Song song đó, chúng tôi vẫn thực hiện vai trò của mình với tư cách là một tổ chức và giảm thiểu tác động đến môi trường.

Về cơ cấu sản phẩm, điện khí linh hoạt sử công nghệ động cơ đốt trong (ICE) hiện có thể chạy bằng khí tự nhiên, khí sinh học, metan tổng hợp hoặc hỗn hợp giữa khí tự nhiên và hydro (tới 25% hydro). Wärtsilä đã đầu tư nhiều vào việc nghiên cứu và phát triển (R&D) cũng như nỗ lực lâu dài trong việc phát triển sản phẩm. Chúng tôi đang phát triển các động cơ đốt trong (ICE) của mình để có khả năng chuyển đổi sang các loại nhiên liệu khác trong tương lai, gồm 100% hydro và amoniac, đảm bảo tài sản khách hàng luôn phù hợp với xu thế của tương lai.

- Từng làm việc và sinh sống tại nhiều quốc gia ngoài khu vực Bắc Âu như Mỹ, Thái Lan, Brazil và Thụy Sĩ, ông đánh giá thế nào về chiến lược trung hòa carbon của các quốc gia phát triển này?

- Làm việc và sinh sống tại nhiều quốc gia trên thế giới là một cơ hội tuyệt vời với tôi. Điểm chung của các đất nước này là nhu cầu phải hành động cấp thiết để khử carbon và giảm lượng khí thải carbon tại quốc gia của họ. Chúng tôi thấy các quốc gia, khu vực, các công ty lớn trong lĩnh vực và các bên liên quan đều đặt mục tiêu về năng lượng tái tạo hoặc khử carbon. Tại Mỹ, nhiều bang đã đặt mục tiêu tất cả điện của họ được sản xuất từ 100% nguồn năng lượng tái tạo, trong khi đó, Phần Lan đặt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2035.

Chiến lược khử carbon của ngành năng lượng ở hầu hết các quốc gia là khá đơn giản. Các quốc gia đang nhắm đến mục tiêu bổ sung lượng lớn năng lượng tái tạo cùng với các giải pháp cân bằng bao gồm điện khí linh hoạt. Nhưng ngành năng lượng cũng sẽ đóng một vai trò quan trọng trong quá trình khử carbon của các lĩnh vực khác, chủ yếu thông qua điện khí hóa và sản xuất hydro xanh.

Chúng tôi cũng nhận thấy rằng nhu cầu về hydro xanh và nhiên liệu tổng hợp tái tạo đang tăng lên đáng kể khi các ngành công nghiệp công nhận chúng có thể giảm lượng khí thải carbon. Các công nghệ thay thế nhiên liệu hóa thạch đã xuất hiện. Power-to-X là một quy trình cho phép tạo ra nhiên liệu tổng hợp tái tạo và trung hòa carbon. Theo thời gian, nhiên liệu hóa thạch sẽ được thay thế bằng những nhiên liệu sạch trong tương lai vì sự ảnh hưởng tới khí hậu.

Hơn hết, khi gia nhập Wärtsilä với đội ngũ các chuyên gia có năng lực cao và sự tận tâm, tôi tin rằng tập đoàn có thể tạo ra sự khác biệt thực sự cho các bên liên quan và xã hội thông qua sự cải tiến công nghệ và dịch vụ. Sẽ có nhiều điều hơn nữa xảy ra trong cả hai ngành công nghiệp năng lượng và hàng hải trong 10 năm tới so với 30-40 năm trước. Các xu hướng về năng lượng sạch, tự động hóa và kết nối mang đến những cơ hội kinh doanh mới thú vị, và Wärtsilä phù hợp để trở thành Tập đoàn hàng đầu trong thị trường hàng hải và năng lượng trong tương lai.

Nguyễn Phượng