Chiều 4/1, tại tọa đàm Nhìn lại 2021 - Những chuyển hướng chiến lược, Thứ trưởng Y tế Đỗ Xuân Tuyên đã đưa ra đánh giá trên khi trả lời câu hỏi của tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội.
Ông Dũng đặt vấn đề năm 2020 Việt Nam "là ngôi sao trong chống dịch Covid-19". Sang năm 2021, biến chủng Delta với tốc độ lây lan nhanh đã làm thay đổi tất cả. "Có nhiều ý kiến cho rằng tình thế thay đổi nhưng chúng ta chậm thay đổi, như vẫn sử dụng biện pháp cứng nhắc khi dịch đã bùng phát ở TP HCM và các tỉnh phía Nam; dồn F1, F0 vào các khu cách ly tập trung dẫn đến quá tải trong hệ thống điều trị ở tất cả tuyến... Chiến lược xét nghiệm rộng và nhiều cũng có ý kiến băn khoăn về cân đối giữa hiệu quả và chi phí?", ông Dũng nêu vấn đề.
Các khách mời tham dự tọa đàm Nhìn lại 2021 - Những chuyển hướng chiến lược, chiều 4/1. Ảnh: Nhật Bắc
Thứ trưởng Tuyên khẳng định Covid-19 là bệnh truyền nhiễm mới nổi nên phải vừa nghiên cứu, vừa đưa ra giải pháp phù hợp, hiệu quả với tình hình thực tế. Mỗi giai đoạn dịch bệnh, Việt Nam đã nghiên cứu kinh nghiệm các nước và đúc kết thực tiễn để đưa ra giải pháp phù hợp nhất.
Ban đầu, với các biến chủng cũ, Việt Nam áp dụng phương pháp bắt buộc đưa F0 đi điều trị tại cơ sở y tế; F1 cách ly tập trung. Tuy nhiên, khi biến chủng Delta xuất hiện, Bộ Y tế đã đưa ra biện pháp phân loại F0 để điều trị theo các tầng. F0 nhẹ và không triệu chứng được điều trị tại nhà. Chỉ F0 nặng mới vào bệnh viện điều trị. Các trạm y tế lưu động được thiết lập tại cấp phường, xã.
Ngay từ đầu, Chính phủ đề ra chiến lược "chống dịch như chống giặc". Khi đợt dịch thứ tư bùng phát, Chính phủ điều chỉnh phương thức chống dịch, lấy xã phường là pháo đài, người dân là chiến sĩ. "Với những biện pháp phù hợp với từng giai đoạn, từng địa phương, đến nay có thể khẳng định Việt Nam cơ bản khống chế được dịch bệnh, với biến chủng Delta", ông Tuyên nói.
Trả lời câu hỏi, Việt Nam có chuyển hướng chiến lược chống dịch chậm hay không, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên khẳng định "thời điểm Chính phủ ban hành Nghị quyết 128 (11/10/2021) về thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh Covid-19 là phù hợp".
Ông phân tích, ngay khi dịch bùng phát, Việt Nam đã có nhiều đơn vị tham gia vào cuộc đua nghiên cứu, phát triển vaccine; các đơn vị đã tích cực đàm phán mua vaccine. Tuy nhiên, khi chưa có vaccine thì phải có giải pháp để giảm thiểu nguy cơ lây lan dịch bệnh ra cộng đồng, giảm tỷ lệ chuyển nặng và tử vong. Chiến lược zero Covid phù hợp ở giai đoạn này. Khi đã đạt tỷ lệ bao phủ vaccine diện rộng, từ tháng 10/2021, Việt Nam chuyển sang trạng thái sống chung với Covid-19, chấp nhận có ca nhiễm cộng đồng.
Thứ trưởng Y tế Đỗ Xuân Tuyên. Ảnh: Nhật Bắc
Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ cũng cho rằng Chính phủ ban hành Nghị quyết về thích ứng an toàn với Covid-19 phù hợp với xu hướng thế giới, khi đa số nước chấp nhận vừa chống dịch, vừa phát triển kinh tế. Đây là quyết định dũng cảm, phù hợp với thực tiễn. Khi đất nước mở cửa thì sẽ có sự giao lưu, tiếp xúc nhiều, nên phải chấp nhận có rủi ro. "Việc chống dịch hiện nay là quản lý những rủi ro ấy. Đây là thách thức không nhỏ", ông Vũ nói.
Đồng tình với các quan điểm trên, Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương đánh giá Nghị quyết 128 đã làm xoay chuyển cục diện về chống dịch và phát triển kinh tế - xã hội. Nghị quyết được ban hành đúng thời điểm, không thể sớm hơn, cũng không thể muộn hơn, vì phụ thuộc vào độ bao phủ vaccine.
Tại tọa đàm, trung tướng Ngô Minh Tiến, Phó tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, đã dành nhiều thời gian phân tích vì sao Việt Nam không ban bố tình trạng khẩn cấp khi dịch bệnh bùng phát mạnh tại TP HCM và các tỉnh phía Nam. Theo đó, trước tình hình dịch bệnh lây lan diện rộng, số ca nhiễm và tử vong tăng nhanh, các địa phương phía Nam đã kiến nghị Chính phủ ban bố tình trạng khẩn cấp về dịch bệnh, để áp dụng các biện pháp cần thiết nhằm ngăn chặn, đẩy lùi dịch bệnh.
Ông Tiến cho rằng đây "là đề nghị hết sức cân não, không chỉ cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ mà còn cho các cơ quan, bộ, ngành, chức năng". Tổ công tác đặc biệt của Chính phủ tại TP HCM và các tỉnh phía Nam nhận thấy có ba vấn đề lớn cần quan tâm.
Thứ nhất, nếu áp dụng Chỉ thị 16 tăng cường trên địa bàn TP HCM và các tỉnh phía Nam thì sẽ rất khó khăn cho công tác kiểm soát, ngăn chặn và đẩy lùi dịch bệnh, bởi với thành phố đông hơn 10 triệu dân, không có lực lượng nào bảo đảm được việc giãn cách xã hội, phường giãn cách phường, nhà giãn cách nhà.
Thứ hai là bảo đảm an sinh xã hội, đặc biệt là nhu yếu phẩm cho người dân. Thứ ba là hệ thống y tế của TP HCM và các tỉnh phía Nam không đủ sức để bảo đảm phân tầng điều trị và giải quyết vấn đề xét nghiệm, chữa trị cho bệnh nhân.
"Tôi thấy đề nghị của các địa phương cũng có lý của họ. Nhưng nếu áp dụng các biện pháp khẩn cấp để kiểm soát dịch bệnh sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tâm tư, tình cảm của người dân lúc bấy giờ. Chưa kể đến tác động xấu đến dư luận khu vực và quốc tế", ông Tiến phân tích.
Trung tướng Ngô Minh Tiến, Phó tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam. Ảnh: Nhật Bắc
Trên cơ sở cân nhắc, phân tích nhiều yếu tố, với sự tham mưu của Tổ công tác đặc biệt của Chính phủ, Thủ tướng đã kịp thời sử dụng lực lượng có lựa chọn là quân đội, y tế, công an để chi viện các tỉnh phía Nam. Các đơn vị sau đó đã điều động lực lượng, phương tiện "lớn chưa từng có kể từ sau chiến tranh". Đây là quyết định có tính bước ngoặt để trong 3 tháng, dịch bệnh tại TP HCM và các tỉnh phía Nam đã cơ bản được kiểm soát.
"Chúng ta không áp dụng biện pháp khẩn cấp, nhưng vẫn thành công bởi các quyết sách đưa ra đều vì người dân, được nhân dân ủng hộ. Đây là thành công lớn", trung tướng Ngô Minh Tiến chia sẻ.
Về chiến dịch tiêm vaccine Covid-19, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cho biết đến nay Việt Nam đã có thỏa thuận, hợp đồng cung ứng với các đối tác, tổng số 227 triệu liều. Đã có 190 triệu liều về Việt Nam. Tỷ lệ bao phủ mũi một đạt 99% dân số trưởng thành; mũi hai đạt 90%. Gần 3,5 triệu người được tiêm mũi ba.
Trong năm 2022, Bộ Y tế sẽ tiêm mũi bổ sung cho người có nguy cơ cao như bị suy giảm miễn dịch, nhiễm HIV, viêm gan B, suy thận, suy gan... Người đã tiêm đủ hai liều sẽ được tiêm liều thứ ba. Bộ đã báo cáo Chính phủ về kế hoạch tiêm vaccine cho trẻ 5-11 tuổi và đàm phán với nhà cung cấp để sớm nhập vaccine.
"Như vậy, số lượng vaccine để tiêm mũi ba cho người trưởng thành trong năm 2022 được đảm bảo đủ", ông Tuyên nói.