Việt kiều ngồi trong một quán cafe ở khu Little Sài Gòn, quận Cam, bang California. Ảnh: LAT.
Một căn nhà hai tầng có ba phòng ngủ, trên tường treo những bức tranh phong cảnh biển, nằm ở trung tâm thành phố Mission Viejo, quận Cam, bang California. Đó là căn nhà mà ông Vince Bui ước mơ sống cùng vợ và hai con trai.
Quay trở về thực tại, ông Bui đang sống trong một căn phòng không cửa sổ. Trên tường không có tranh mà chỉ có những nét vẽ nguệch ngoạc bằng bút sáp của trẻ con. Diện tích căn phòng bằng đúng hai chiếc tủ quần áo cỡ lớn và chỉ đủ rộng để kê một chiếc giường, một ghế, một bàn và một chỗ gá tạm bếp gas cùng đồ ăn thức uống. Chiếc máy tính xách tay nằm lẫn trong đống mỳ tôm, bên cạnh bình đựng nước chanh và mấy quả chuối, Los Angeles Times miêu tả.
Tiền thuê phòng mỗi tháng tốn 500 USD. Hàng xóm của ông Bui là hai người đàn ông gốc Việt lớn tuổi, một người từng làm chủ cửa hàng, người kia là thợ mộc đã về hưu. Trong khi đó, gia đình chủ nhà gồm ba người chịu khó chen chúc sống trong gara để xe và nhường căn nhà 130 m2 cho khách thuê.
"Tôi định tìm thuê một căn hộ đơn với tiện nghi cơ bản", ông Bui nói. "Nhưng chẳng có căn nào phù hợp với túi tiền cả. Vì vậy đây là lựa chọn của tôi". Người đàn ông 52 tuổi này đang làm công nhân xây dựng.
Khu Little Sài Gòn, tập trung người Việt Nam di cư sau năm 1975, sôi động với các trung tâm thương mại rực rỡ màu sắc, len đầy quán ăn, nhà hàng và được coi là "thánh địa ẩm thực" của vùng nam California. Cộng đồng người Mỹ gốc châu Á, chiếm 19% tổng dân số quận Cam, đang là lực đẩy phát triển kinh tế và có ảnh hưởng chính trị nhất định tại địa phương.
Tuy nhiên đằng sau sự giàu có đó, không ít người Việt ở Little Sài Gòn đang phải vật lộn mưu sinh. Buộc phải nhận làm những công việc lương thấp, những người này dường như không thể ngoi lên khỏi cuộc sống nghèo túng. Họ thuộc nhóm 57.000 người Mỹ gốc châu Á đang sống dưới chuẩn nghèo.
Nhiều người như ông Bui chấp nhận sống trong những căn phòng chật chội hoặc ngủ ngoài công viên trên những chiếc xe di động rải rác ở trung tâm quận Cam. Ở những nơi như thế, những con người bị bỏ lại đằng sau kể cho nhau nghe về gia đình nơi quê nhà, tâm sự rằng họ chọn cách sống khổ hạnh và tiết kiệm vì ước mơ mang lại một tương lai tốt đẹp hơn cho bản thân và những người họ yêu thương.
Khoi Nguyen, 42 tuổi, sống ở thành phố Garden Grove, phía bắc quận Cam, đem cho thuê căn phòng tốt nhất trong nhà. Ông Nguyen chọn khách thuê nhà dựa vào tuổi và cung cách cư xử.
"Điều khó không hẳn là 'Họ quá trẻ hoặc quá già?" mà vấn đề là ban đầu họ có vẻ rất ngọt ngào nhưng nếu lỡ họ thất nghiệp và mất nguồn thu nhập thì sao? Họ có thể trở mặt ngay lập tức", người đàn ông có hai con nói.
Cho thuê phòng không giống với việc cho thuê cả căn hộ, ông Nguyen rút ra kinh nghiệm. "Anh không thể kiểm tra tín nhiệm tín dụng của họ. Không hợp đồng. Anh hứa cho họ thuê phòng còn họ hứa sẽ thanh toán đầy đủ. Chỉ thế thôi", ông Nguyen cho biết khách thuê phòng sẽ sống chung dưới một mái nhà với cả gia đình ông, vì vậy, họ phải là người đáng tin cậy.
Những chủ nhà như ông Khoi Nguyen mở cửa đón đủ kiểu người từ du học sinh cho đến ca sĩ phòng trà hay nhân viên bán hàng trên đường công tác hoặc một cựu chiến binh. Và cả những người "sa cơ lỡ vận" như ông Bui.
Nhan Pham và vợ đứng trong căn phòng thuê suốt 5 năm qua ở Garden Grove, phía bắc quận Cam. Ảnh: LAT.
Nhan Pham, 54 tuổi, cùng vợ, sống chung với gia đình ông Khoi Nguyen đã hơn 5 năm. Chuyển từ bang Florida đến California, người đàn ông làm nghề quay phim này sốc vì mọi thứ ở đây quá đắt đỏ. Dù cảm thấy may mắn vì tìm được chỗ ở với mức giá vừa túi tiền, ông Pham cho biết việc ở chung cũng có bất tiện. "Bạn không thể mời bạn bè về chơi vì không có chỗ mà tiếp họ", ông nói.
Trong khi đó, Huong Nguyen, một gia sư 44 tuổi, chia sẻ kinh nghiệm khi đi thuê phòng, cô luôn kiểm tra xem phòng tắm có sạch sẽ hay không? "Vì không có chỗ để nấu ăn nên chúng tôi chỉ có thể nấu trong nhà tắm và bật quạt thông gió để cho bớt mùi".
Trong khi đó, Dan Nguyen, một sinh viên mới tốt nghiệp và đang làm kế toán văn phòng, lại rất thận trọng chọn bạn cùng nhà. "Tôi cố gắng chọn ở cùng phụ nữ. Thường chúng tôi không gặp mặt nhau hàng ngày vì ai cũng bận công việc nhưng sống cùng phụ nữ vẫn cảm thấy an toàn hơn. Việc liên lạc với chủ nhà chỉ thông qua điện thoại. Do vậy nếu trong trường hợp khẩn cấp, bạn cũng không thể gọi trợ giúp ngay lập tức, chỉ có cách nhắn tin thôi".
Còn những người thuê nhà cao tuổi hơn, do không thể lái xe ra đường, họ chỉ quanh quẩn trong khu Little Sài Gòn để dễ dàng đến siêu thị, phòng khám bệnh và tiệm thuốc gần nhà trọ. Như ông Hiep Bui, 67 tuổi ở Garden Grove, khuyên người già nên chọn sống cùng thanh niên để có thể nhờ sửa chữa đồ đạc khi hỏng hóc hoặc giúp đỡ giải quyết những khó khăn do bất đồng ngôn ngữ.
"Ai có đủ tiền mua nhà ở California cơ chứ? Ai có thể cam kết dài hơi như thế. Anh có thể không sống đến ngày trả hết tiền mua nhà", ông Phu Vo, 75 tuổi, làm công việc trông coi nhà cho một chủ bất động sản gốc Việt. "Đó là lý do tại sao anh nên thuê phòng ở. Anh có thể dọn đi bất cứ lúc nào".
An Hồng