Phát biểu trong hội nghị tổng kết ngành KSND TP HCM hôm 6/1, ông Lê Minh Trí yêu cầu cán bộ ngành phải trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao đạo đức, kỹ năng ứng xử, không được để xảy ra các vụ án oan sai.
Nhắc lại 2 vụ án gây xôn xao dư luận năm 2016, ông Trí yêu cầu VKSND TP HCM phải xem việc khởi tố chủ quán cà phê Xin Chào (huyện Bình Chánh) và hai thiếu niên cướp bánh mì (quận Thủ Đức) là bài học sâu sắc, kinh nghiệm xương máu; phải tôn trọng con người và tôn trọng nguyên tắc suy đoán vô tội, trọng chứng hơn trọng cung.
Ông Trí nói trằng, khi khởi tố vụ án, khởi tố bị can sẽ ảnh hưởng đến sinh mạng con người nên phải thận trọng, không được vội vàng phê chuẩn quyết định khởi tố. Có thể là người dân sai phạm nhưng không phải trường hợp nào cũng khởi tố.
"Nếu đó là con cháu mình thì có khởi tố không? Sao không xem tụi nhỏ như con em mình, khởi tố điều tra xong rồi cho về, khi nào xử kêu tụi nhỏ tới mà lại bắt tạm giam đến hai lần. Hành vi có tính chất nguy hiểm nhưng khi giải quyết phải toàn diện, khách quan, có lý có tình", ông Trí nhấn mạnh.
Ông Lê Minh Trí phát biểu trong hội nghị tổng kết ngành tại VKSND TP HCM Ảnh: H. N.
Người đứng đầu ngành kiểm sát đánh giá TP HCM là đô thị lớn nhất nước, tình hình tội phạm rất phức tạp nhưng VKSND thành phố và các cơ quan chức năng giữ vững an ninh trật tự, chính trị, môi trường kinh doanh tốt là điều rất đáng động viên. Ông Trí cũng yêu cầu VKS các cấp phải thận trọng ngay từ giai đoạn xử lý tin báo tố giác tội phạm. "Nếu lỡ bỏ lọt tội phạm còn có thể khắc phục, song để xảy ra oan sai gây tổn thương không gì bù đắp được", ông Trí nói.
Theo báo cáo của Viện KSND TP HCM, năm qua đơn vị đã kiểm sát hơn 11.000 tin tố giác tội phạm và kiến nghị khởi tố gần 11.700 vụ án hình sự...
Trong giai đoạn điều tra, VKS hai cấp ở thành phố đã tác động tới cơ quan điều tra đình chỉ 233 vụ, 259 bị can. Trong đó, 4 bị can do hết thời hạn điều tra mà không chứng minh được họ đã thực hiện hành vi tội phạm và trường hợp của ông Nguyễn Văn Bỉ, được Công an huyện Bình Chánh đình chỉ về tội vi phạm các quy định về quản lý nhà ở.
Ở giai đoạn truy tố, VKS đình chỉ điều tra 2 bị can do hành vi không cấu thành tội phạm. Đó là vụ ông Nguyễn Văn Tấn - chủ quán Xin chào bị truy tố về tội kinh doanh trái phép và vụ bà Trần Thị Huệ được đình chỉ về tội vi phạm các quy định về quản lý nhà ở.
Ngoài ra, trong cả hai giai đoạn điều tra và truy tố, có tổng cộng 211 bị can được đình chỉ điều tra, miễn trách nhiệm hình sự do chuyển biến tình hình mà hành vi hoặc người phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội.
Chỉ đạo trong kế hoạch công tác kiểm sát năm nay, bà Huỳnh Thị Hon - Phó Viện trưởng VKSND TP HCM - cho biết, VKS hai cấp sẽ tập trung vào việc không để xảy ra tình trạng phải đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án do không có sự việc phạm tội...
Đối với những vụ án có dấu hiệu oan sai, bỏ lọt tội phạm, lãnh đạo VKS hai cấp sẽ chủ động rà soát giải quyết dứt điểm; kịp thời kháng nghị hoặc báo cáo kháng nghị phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm để xem xét minh oan cho người vô tội hoặc khắc phục trường hợp bỏ lọt tội phạm.
Trường hợp để xảy ra oan sai nghiêm trọng sẽ tổ chức kiểm điểm ngay để làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm và thông báo rút kinh nghiệm. Đặc biệt, xử lý nghiêm trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị, lãnh đạo phụ trách. Không bổ nhiệm chức vụ quản lý, chức danh tư pháp và điều chuyển làm công tác khác đối với lãnh đạo, kiểm sát viên có vi phạm.
Hải Duyên