Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc (VKIST) là dự án viện trợ không hoàn lại lớn nhất của Hàn Quốc dành cho Việt Nam. Phát biểu tại lễ khánh thành ngày 17/1, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh VKIST là kết tinh mối quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa Việt Nam và Hàn Quốc. Ông cho biết, chính phủ hai nước luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với dự án cũng như kỳ vọng sự thành công của mô hình Viện sẽ tạo động lực thúc đẩy hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia, góp phần tạo nên sự đột phá cho nền khoa học công nghệ Việt Nam.
"Viện VKIST mang trên mình sứ mệnh trở thành một viện đa ngành, đa lĩnh vực hàng đầu về nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ hiện đại phục vụ cho các ngành công nghiệp và sự phát triển kinh tế bền vững của Việt Nam", Chủ tịch Quốc hội nói. Ông kỳ vọng vào sự phát triển hơn nữa của Viện VKIST trong tương lai và những kỳ tích Viện có thể kiến tạo cho sự nghiệp khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.
Ông Vương Đình Huệ phát biểu tại sự kiện. Ảnh: Ngọc Thành
Ông Kim Jin Pyo, Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc, đánh giá VKIST mang ý nghĩa về nhiều mặt, vừa là dự án quy mô lớn không hoàn lại, đồng thời hỗ trợ thành lập đơn vị nghiên cứu công lập đầu tiên của Hàn Quốc.
Ông cho biết Viện nghiên cứu theo định hướng mới cho phép các nhà khoa học chỉ cần tập trung vào R&D thông qua cơ chế tự chủ tài chính. "Thời gian tới hoạt động nghiên cứu đổi mới sáng tạo - nền tảng cho sự phát triển công nghệ ứng dụng của Việt Nam sẽ được tiến hành tại VKIST", ông thông tin và bày tỏ mong muốn các nhà khoa học Việt hãy cống hiến hết sức mình cho nghiên cứu.
Ông Kim Jin Pyo, Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc kỳ vọng VKIST thúc đẩy các nghiên cứu ứng dụng tại Việt Nam. Ảnh: Ngọc Thành
Theo Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, kể từ khi ý tưởng được thai nghén hồi tháng 3/2012, dự án được hai phía tích cực phối hợp triển khai và đã kết thúc giai đoạn một vào ngày 31/12/2022. Ông cho hay, hành trình hơn một thập kỷ thu hoạch được là một Viện VKIST khang trang hiện đại với sự nỗ lực và chung tay, hỗ trợ từ phía Hàn Quốc.
Theo Bộ trưởng, dự án là đòn bẩy để hai phía hợp tác trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Ông cũng bày tỏ mong muốn Viện tiếp tục phát triển bền vững, đúng với định hướng mà hai Chính phủ kỳ vọng.
Hiện VKIST đã kiện toàn cơ cấu tổ chức, hình thành đội ngũ ngân sự chất lượng cao, cơ chế đãi ngộ cạnh tranh, thiết kế các chương trình đào tạo, hình thành cơ sở hạ tầng với thiết bị hiện đại theo chuẩn quốc tế, hướng tới môi trường thân thiện trong nghiên cứu.
Giai đoạn đầu hoạt động, VKIST thành lập 4 phòng thí nghiệm gồm: Công nghệ sinh học, Công nghệ thông tin, Điện tử và Công nghệ tích hợp Công nghệ sinh học và Công nghệ thông tin; Công nghệ môi trường. Mỗi phòng thí nghiệm được đầu tư khoảng 1 triệu USD với các thiết bị nghiên cứu theo chuẩn quốc tế.
Trong 5 năm gần đây (2015-2019), tổng ngân sách đầu tư bình quân hàng năm cho trang thiết bị nghiên cứu đạt tới 846,1 tỷ KRW và hình thành tổng cộng 19.414 đầu trang thiết bị và cơ sở hạ tầng nghiên cứu. Viện đã phát triển thành công nhiều sản phẩm từ hoạt động nghiên cứu như mô tơ đồng bộ nam châm vĩnh cửu có hiệu suất lên đến 95% sử dụng cho các loại xe điện; các sản phẩm thảo dược hỗ trợ sức khoẻ như tách chiết hợp chất lycopen quả gấc...
Các đại biểu tham quan gian hàng giới thiệu các thiết bị và sản phẩm nghiên cứu tại VKIST. Ảnh: Ngọc Thành
Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc là kết quả cuộc đàm phán của Thủ tướng với tổng thống Hàn Quốc trong chuyến thăm chính thức tháng 3/2012. Đến năm 2013, Thủ tướng ký quyết định phê duyệt danh mục dự án "Hợp tác xây dựng Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc" tại Việt Nam do Chính phủ Hàn Quốc tài trợ, giao cho Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan chủ quản dự án. Năm 2017 VKIST chính thức khởi động. Trụ sở Viện được khởi công xây dựng tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc từ năm 2018.
Dự án có tổng kinh phí khoảng 70 triệu USD, trong đó vốn ODA không hoàn lại từ Chính phủ Hàn Quốc là 35 triệu USD với mục tiêu giúp Việt Nam thành lập viện nghiên cứu ứng dụng đạt tiêu chuẩn quốc tế.
VKIST xây dựng dựa trên sự tham khảo mô hình thành công của KIST, viện khoa học ứng dụng hàng đầu của Hàn Quốc. KIST nghiên cứu theo đơn đặt hàng của các công ty, doanh nghiệp và vì vậy có tính ứng dụng rất cao. Các chính sách đặc biệt của KIST giúp thu hút nhân tài người Hàn Quốc và từ các nước phát triển. Do đó VKIST sẽ là nơi thí điểm tạo điều kiện làm việc tốt nhất cho nhà khoa học, với mục tiêu trở thành Viện hàng đầu về nghiên cứu cho công nghiệp, trực tiếp tìm ra các hướng nghiên cứu phục vụ doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam.
Từ năm 2017 - 2022 TS Kum Dongwha, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc (KIST) giữ vị trí Viện trưởng VKIST. Hiện vị trí Viện trưởng VKIST do Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy kiêm nhiệm.
Như Quỳnh