Người gửi: PHAM
Gửi tới: Ban Đời sống
Tiêu đề: Về tiếng Việt méo mó
Nếu bạn chỉ học một chút xíu về ngôn ngữ, bạn sẽ thấy việc dùng từ ngữ khác biệt hoặc làm cho méo tiếng có chức năng riêng của nó. Điều này có ảnh hưởng đến cả hệ thống tiếng nói (và ngôn ngữ viết) hay không? Có và không!
Theo như ngôn ngữ Pháp, việc diễn đạt thông qua từ ngữ và ngữ pháp có ba cấp độ: tiêu chuẩn, bình dân (langue familiere) và cân nhắc (langue soutenue). Ngoài ra còn có ngôn ngữ đường phố (langue argotique), hiện tượng đảo từ trong verlan. Và toàn bộ hệ thống này đều là tiếng Pháp. Về mặt nghiên cứu luận, không có "hệ" nào ít quan trọng hơn "hệ" nào.
Tôi nghĩ tiếng Việt cũng như vậy thôi. Việc làm méo tiếng, hoặc đôi khi có tiếng chửi thề trong đó, không phải là ngôn ngữ được bày tỏ đến tất cả mọi tầng lớp công chúng, mà chỉ bày tỏ đến một nhóm người "có giới hạn" về độ tuổi và tâm lý. Nếu chẳng may bạn lạc vào "mê hồn trận" đó, cách tốt nhất là bạn nên thoát ra, vì đó không phải là "nơi" bạn được mời. Mục đích của việc sử dụng "hệ thống tiếng riêng" là để chứng nhận và nhấn mạnh đến sự hiện diện của thế hệ người sử dụng thứ tiếng đó.
Nếu con cái nói chuyện với cha mẹ, học sinh làm văn bằng ngôn ngữ "bình dân" hoặc "chợ búa" thì đó mới là vấn đề đáng bàn.
Và như tôi đã nói, mỗi một "hệ thống ngôn ngữ" tương ứng với một độ tuổi, thế hệ. Khi con người lớn lên, hoặc thay đổi môi trường, có lẽ việc sử dụng ngôn ngữ "bình dân" cũ sẽ không còn thích hợp nữa.
Ngoài ra, khi nền kinh tế - xã hội - chính trị thay đổi, đương nhiên ngôn ngữ cũng phải biến đổi. Đừng nên quá tiếc nuối tại sao chữ này ngày xưa dùng được thì nay không còn dùng nữa. Cũng đừng quá sửng sốt khi có một từ mới được thành lập, hoặc chuyển một từ từ "bình dân" sang "tiêu chuẩn". Cách đây mười lăm năm, "chảnh" là một từ mới, nhưng bây giờ "chảnh chẹ" không còn là từ mới nữa.
Việc phân biệt thứ tiếng nào được nói ở đâu là công việc không chỉ của bản thân mỗi người mà còn có sự giúp đỡ của nhà trường, gia đình và xã hội. Tôi nghĩ một người biết nhiều hệ thống tiếng thì càng tốt, chứ không phải là sử dụng "hệ" tiếng này thì sẽ quên mất "hệ" tiếng kia.