Sau hơn 5 năm xảy ra hỏa hoạn chung cư Carina khiến 13 người chết, 72 người bị thương, hơn 500 xe máy và 81 ôtô bị thiêu rụi, đến nay các cơ quan tố tụng chỉ truy tố 2 bị can. Theo đó, ngày 5/4, Nguyễn Văn Tùng (46 tuổi, nguyên giám đốc Công ty Hùng Thanh - chủ đầu tư chung cư Carina) và Nguyễn Quốc Tuấn (Trưởng ban quản lý) sẽ bị TAND TP HCM đưa ra xét xử về tội Vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy theo khoản 3 Điều 313 Bộ luật Hình sự, khung hình phạt 7-12 năm tù.
Đến nay, chủ đầu tư chung cư Carina đã bồi thường gần 120 tỷ đồng cho các nạn nhân.
Cảnh sát dùng xe thang tiếp cận các tầng cao của chung cư Carina để đưa nhiều phụ nữ, trẻ em, người già thoát khỏi đám cháy rạng sáng 23/3/2018. Ảnh: Quỳnh Trần
Tối 22/3/2018, thanh niên 27 tuổi ở Lô A chung cư Carina để xe Attila dưới hầm. 1h15 ngày 23/3/2018, xe này xuất hiện khói và tia lửa nhỏ. 8 phút sau, hệ thống chiếu sáng khu vực tầng hầm bị tắt, lửa bùng lên dữ dội, cháy lan các xe máy và ôtô để trong hầm. Khói, khí nóng và khí độc theo buồng thang thoát hiểm dẫn lên các tầng trên chung cư.
Hệ thống báo cháy, chữa cháy tự động không hoạt động. Lửa càng lúc càng lớn, kéo dài hơn 13 phút nữa vẫn không có nhân viên bảo vệ hay bất kỳ người nào phát hiện. Từ đây, đám cháy lan ra các hướng rồi bùng lên phía trên cùng khói độc gây thương vong lớn.
Phân viện Khoa học hình sự Bộ Công an tại TP HCM kết luận, nguyên nhân cháy là do hệ thống dẫn điện của xe Attila bị chập. Đại tá Nguyễn Minh Thông (Phó Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP HCM) trong cuộc họp báo sau hỏa hoạn nói rằng: "Ngay khi đó không có bóng dáng người nào - tức lực lượng chữa cháy tại chỗ. Nó đau ở chỗ, nếu có người trực (bảo vệ) phát hiện thì một bình chữa cháy nhỏ cũng có thể ngăn thảm họa này".
Tháng 4/2018 vụ án được khởi tố. Một năm sau, Công an TP HCM ban hành kết luận điều tra, đề nghị truy tố Tùng và Tuấn. Quá trình điều tra bổ sung theo yêu cầu của VKS, vụ án bị tạm đình chỉ để chờ kết quả giám định về thiệt hại.
Đến tháng 2/2021, vụ án được phục hồi điều tra. Một năm sau, VKSND TP HCM hoàn tất cáo trạng, chuyển hồ sơ sang tòa xét xử.
Cáo trạng xác định, Nguyễn Văn Tùng đã được Ban quản lý chung cư thông báo về tình trạng hệ thống báo cháy, chữa cháy tự động không hoạt động nhưng không sửa chữa, thay thế. Việc không trang bị đầy đủ phương tiện PCCC trước khi bàn giao chung cư cho phía công ty quản lý vận hành là không đảm bảo yêu cầu về PCCC. Hành vi của Tùng vi phạm quy định về nguyên tắc PCCC là phải chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, phương tiện, phương án và các điều kiện khác để kịp chữa cháy.
Còn Tuấn, với tư cách là Trưởng ban quản lý chung cư, biết rõ tình trạng hệ thống PCCC không hoạt động nhưng không thực hiện đầy đủ trách nhiệm, không kiên quyết yêu cầu chủ đầu tư thay thế, sửa chữa nhằm khắc phục, vận hành hoạt động báo cháy, chữa cháy và cứu hộ. Ngoài ra, việc không đóng cửa thang bộ thoát hiểm đã khiến khói độc theo đó lên các tầng trên làm nhiều người chết và bị thương, cũng thuộc trách nhiệm của Ban quản lý.
Nhà chức trách xác định, ông Tùng biết hệ thống báo cháy của chung cư hỏng nhưng không thay, khi hỏa hoạn xảy ra đã gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
150 xe máy bị thiêu rụi, trong số hơn 1.000 xe máy để dưới hầm chung cư Carina. Ảnh: Thành Nguyễn
Hồi tháng 9 năm ngoái, tòa từng đưa vụ án ra xét xử nhưng phải hoãn. Quá trình tòa thụ lý, luật sư Nguyễn Thành Công (bào chữa cho ông Nguyễn Văn Tùng) cho rằng vụ án có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm, kiến nghị các cơ quan tố tụng xem xét trách nhiệm của nhiều đơn vị, cá nhân liên quan như: Công ty SEJCO, Công ty bảo vệ Gia Khang, cán bộ PCCC phụ trách địa bàn...
Theo luật sư, Công ty Hùng Thanh ký hợp đồng với Công ty Cổ phần dịch vụ địa ốc Sài Gòn (SEJCO) là đơn vị quản lý, vận hành chung cư Carina, trong đó có hệ thống PCCC. SEJCO cũng ký hợp đồng với Công ty bảo vệ Gia Khang để quản lý chung cư. Tuy nhiên, Công ty SEJCO và Gia Khang đã không thực hiện đúng nhiệm vụ dẫn đến không kịp thời xử lý khi vụ cháy xảy ra.
Ngoài ra, hồ sơ về PCCC của Carina lưu tại Công an quận 8 là "đã kiểm tra và đạt mọi tiêu chí" trong khi đó thực tế lại không đảm bảo. Nếu đơn vị này làm đầy đủ chức năng, kiểm tra và kết luận đúng thực tế thì những thiếu sót về hệ thống PCCC của Carina sẽ được chủ đầu tư khắc phục.
Từ đó, luật sư cho rằng, cần xem xét trách nhiệm của ông Trần Kim Lương (Giám đốc SEJCO), Công ty Bảo vệ Gia Khang, và ông Đỗ Văn Vinh (cán bộ quản lý địa bàn thuộc phòng cháy chữa cháy Công an Quận 8).
Tòa sau đó đã trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung làm rõ trách nhiệm của nhiều đơn vị cá nhân có liên quan. Tuy nhiên, Công an TP HCM và VKS vẫn giữ nguyên quan điểm xác định trách nhiệm thuộc về ông Tùng và Tuấn. Đối với ông Trần Kim Lương - Giám đốc SEJCO, cơ quan điều tra cho rằng ông này đã chuyển giao trách nhiệm thực hiện hợp đồng thực hiện vận hành quản lý nhà chung cư Carina cho Ban quản lý chung cư. Công ty sau đó đã bổ nhiệm ông Tuấn làm Trưởng ban quản lý.
"Trách nhiệm của ông Lương không có mối quan hệ nhân quả với hậu quả vụ cháy nên không có căn cứ xem xét trách nhiệm hình sự", bản kết quả điều tra bổ sung nêu.
Phía SEJCO cũng có trách nhiệm quản lý bãi xe tại tầng hầm, trong đó có vị trí trực camera từ 6h đến 18h hàng ngày. SEJCO hợp đồng với Công ty bảo vệ Gia Khang trực 24/24 tại phòng bảo vệ lô B, không phải camera tầng hầm. Theo đó cơ quan điều tra cho rằng "không thể quy trách nhiệm cho lực lượng bảo vệ trực camera tại tầng hầm" do vụ cháy xảy ra ngoài giờ quy định phải trực.
Đối với ông Đỗ Văn Vinh (cảnh sát PCCC Công an quận 8) - có nhiệm vụ quản lý PCCC tại địa bàn chung cư Carina, trước đó đã 7 lần kiểm tra, 2 lần phát hiện lỗi vi phạm và đã đề nghị xử lý vi phạm hành chính. Tuy nhiên, Ban quản lý chung cư có dấu hiệu đối phó như mượn thiết bị từ nơi khác về. Sau khi xảy ra vụ cháy, cán bộ này đã xử lý kỷ luật bằng hình thức khiển trách, điều chuyển công tác.
Hải Duyên