Trước chuyến công du của Tổng thống Mỹ Barack Obama đến Việt Nam, chiếc trực thăng Marine One đã được đưa đến Hà Nội nhằm mục đích hộ tống trên không và ứng cứu khẩn cấp khi ông Obama di chuyển từ sân bay về khách sạn và ngược lại.
Tuy nhiên theo một lãnh đạo Trung tâm An ninh hàng không Việt Nam, quá trình trao đổi về công tác phối hợp, Quân chủng phòng không không quân không chấp thuận phương án này, đồng thời cam kết đảm bảo an toàn vùng trời khi Tổng thống Mỹ di chuyển tại Hà Nội. Do đó, an ninh Mỹ đã không sử dụng chiếc Marine One hộ tống như ý định ban đầu. Phương tiện được để lại sân bay Nội Bài phòng ngừa các tình huống khẩn cấp.
Trực thăng Marine One của Tổng thống Mỹ tại sân bay Nội Bài. Ảnh: Reuters.
Phía Mỹ cũng yêu cầu bố trí lính bắn tỉa tại các vị trí trọng yếu quanh sân bay hoặc những nơi ông Obama hoạt động, kiểm tra các xe ngoại giao Việt Nam đón tiễn Tổng thống..., song các việc này cũng không được đáp ứng. Thay vào đó, lực lượng an ninh Việt Nam cam kết đảm bảo an ninh toàn bộ khu vực.
Quân đội sẵn sàng chiến đấu bảo vệ chuyên cơ
Suốt chuyến thăm của ông Obama, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh cảnh vệ, lực lượng an ninh Mỹ - Việt đã họp bàn nhiều ngày, đồng hành triển khai các phương án.
Hai ngày trước khi chuyên cơ chở Tổng thống Mỹ hạ cánh, an ninh hàng không sân bay Nội Bài phối hợp với Công an huyện Sóc Sơn rà soát vòng ngoài, trục đường phía trước sân bay. Mỗi ngày hai lần, bộ đội công binh Việt Nam rà bom mìn trên diện tích hàng trăm nghìn m2. Phía Mỹ cũng sử dụng chó nghiệp vụ tìm kiếm chất nổ.
Bộ đội công binh rà mìn quanh nơi ông Obama lưu trú. Ảnh: Bá Đô.
Lính bắn tỉa và đặc nhiệm bảo vệ Obama ở Hà Nội
Khâu quản lý vùng trời và điều hành bay do Việt Nam chủ động, song an ninh Mỹ vẫn yêu cầu cử mật vụ lên Đài kiểm soát không lưu để giám sát cán bộ quản lý bay và được phía Việt Nam chấp thuận.
Thời gian ưu tiên đường băng cho chuyên cơ cũng được "phá lệ", nâng từ 5 phút lên 10 phút theo đề nghị của phía Mỹ.
Thời điểm chuyên cơ Tổng thống Mỹ vào vùng trời, Đài không lưu bị kiểm soát chặt từng giây. Trung đoàn không quân 921, thuộc Sư đoàn 371 Quân chủng phòng không không quân đóng tại sân bay Nội Bài trong tư thế sẵn sàng chiến đấu bảo vệ chuyên cơ Tổng thống.
Nhà dân phải đóng cửa
Khi chuyên cơ chở Tổng thống Obama hạ cánh và rời đi, phía Mỹ và Việt Nam huy động 200 cán bộ an ninh trong sân bay, cùng hàng trăm công an huyện Sóc Sơn bảo vệ vòng ngoài. Nhiều lực lượng đóng chốt tại cửa ra vào nhà khách VIP A. Khách vào phải có thẻ và tên đăng ký trước, không ưu tiên trường hợp ngoại lệ nào.
An ninh Mỹ dựng cột phá sóng để ngăn ngừa thiết bị nổ kích hoạt từ điện thoại. Lực lượng an ninh hai bên được cấp một tần số đặc biệt để liên lạc. Tần số Mỹ sử dụng kết nối với hệ thống của Việt Nam khi liên quan đến những vấn đề quan trọng trong điều hành bay, dẫn tàu bay, quét radar...
Xạ thủ Mỹ được trang bị đầy đủ vũ khí, thiết bị để quan sát các vị trí quanh nơi ông Obama hoạt động. Ảnh: Bá Đô.
Nhà dân dọc trục đường phía trước sân bay Nội Bài được yêu cầu đóng toàn bộ cửa ra vào và cửa sổ, phòng ngừa kẻ xấu trà trộn trong thời điểm đón, tiễn Tổng thống.
Chuyên cơ được canh giữ 24/24h
Sau khi Tổng thống Mỹ di chuyển vào trung tâm Hà Nội, hai chuyên cơ Air Force One và trực thăng Marine One được bảo vệ nghiêm ngặt 24/24h. Người và phương tiện không được đến gần nếu không có nhiệm vụ. Nhiên liệu cho các chuyên cơ được phía Mỹ kiểm tra, lưu mẫu lại trước và sau khi tiếp vào máy bay.
Máy bay phải đỗ tại khu vực có chiếu sáng 24/24 và được giám sát liên tục bởi nhiều camera từ các hướng.
Hai chuyên cơ Air Force One được bảo vệ 24/24. Ảnh: Giang Huy.
Theo lãnh đạo an ninh hàng không, sau hoạt động đón tiễn Tổng thống Mỹ, phía Mỹ đánh giá cao đội ngũ an ninh hàng không Việt Nam. Họ luôn cảm ơn các cán bộ Việt Nam trong lúc hai bên phối hợp làm nhiệm vụ tốt.
"Chúng tôi cũng đánh giá cao lực lượng an ninh Mỹ, họ làm việc rất chuyên nghiệp, nghiêm túc, tác phong rất nhanh nhẹn, chúng tôi sẽ phải học tập các tác phong này", ông nói.
Tổng thống Mỹ Barack Obama công du Việt Nam ngày 23-25/5. Ngoài các cuộc gặp gỡ với lãnh đạo cấp cao Việt Nam, phát biểu, nói chuyện với doanh nhân, sinh viên, ông còn lên phố ăn bún chả Hà Nội, uống bia chai, ghé quán trà đá, thăm hỏi và bắt tay người dân trong một chiều mưa.
Sau chuyến thăm này, ông chủ Nhà Trắng - một trong những chính trị gia quyền lực nhất thế giới để lại hình ảnh khá gần gũi và bình dị trong mắt nhiều người dân Việt Nam.
64 giờ Tổng thống Mỹ ở Việt Nam
Mật vụ Mỹ làm gì để bảo vệ Obama ở Tân Sơn Nhất
Đoàn Loan