Theo báo cáo của Tổng cục Du lịch, trong kỳ nghỉ Tết Quý Mão (từ 29 đến mùng 5 Tết), toàn quốc có khoảng 9 triệu lượt khách nội địa, tăng 47,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, khách lưu trú chỉ có 2 triệu lượt, giảm 37,5%, công suất phòng trung bình khoảng 45%. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt 17,5 nghìn tỷ đồng, giảm 30% so với cùng kỳ.
Theo phân tích của chuyên gia du lịch Phan Đình Huê, Tổng giám đốc Công ty Du lịch Vietcircle, từ cuối năm 2022 đến những ngày đầu năm 2023, lượng khách du lịch có những tín hiệu khả quan nhưng tỷ lệ khách đi tour trọn gói và khách lưu trú dài ngày giảm, chi tiêu của khách và tỷ lệ kín phòng giảm. Báo cáo của Tổng cục Du lịch cũng thể hiện rõ điều này.
"Rõ ràng, xu hướng du lịch tự túc vẫn chiếm vị trí khá cao nên rất khó thống kê mức chi tiêu của khách", ông Huê nói. Ông cũng cho biết thêm, du lịch trong nước, khách cũng chỉ đi gần, không lưu trú quá 2 đêm và có xu hướng tìm về ngoại ô, những nơi gắn với thiên nhiên.
Ông Huê lấy ví dụ khách tới Ninh Bình dịp Tết tăng 25 lần so với năm ngoái, nhưng chủ yếu tới các khu du lịch tâm linh như chùa Bái Đính, Tràng An, Tam Cốc - Bích Động. Những nơi này chỉ cách Hà Nội hơn một tiếng chạy xe nên nhiều người đi về trong ngày. Một số địa phương như Đà Lạt, Vũng Tàu cũng tương tự vì gần TP HCM. Các tỉnh miền Tây năm nay cũng "bội thu" về lượng khách vì phần sản phẩm gắn với nông nghiệp, nông thôn và tâm linh.
Ngoài ra, tâm lý thắt chặt chi tiêu vẫn còn hiện hữu khá rõ khi mà nền kinh tế vẫn chưa thực sự phục hồi. Tình hình dịch vẫn còn nên thị trường mua sắm chung của tất cả các lĩnh vực đều không như kỳ vọng.
Ông Trương Hoàng Phương, Giám đốc Công ty Exotic Việt Nam, cũng thừa nhận, sau dịch du khách thắt chặt chi tiêu hơn dù nhu cầu đi du lịch vẫn rất lớn. "Họ liệu cơm gắp mắm", ông Phương nói và cho rằng, những du khách thực sự có thể "mạnh tay" trong chi tiêu du lịch gần như đều đã lựa chọn các tour nước ngoài. Điều này thể hiện rõ khi lượng đăng ký tour nước ngoài ở nhiều công ty lữ hành lớn chiếm khoảng 70%.
Biển Vũng Tàu đông khách ngày mùng 3 Tết. Ảnh: Trường Hà
Bên cạnh đó, cũng theo ông Huê hiện Việt Nam vẫn chưa có một quy chuẩn chung về thống kê lượng khách nội địa. Nhiều địa phương báo cáo cũng chỉ mang tính "ước chừng" nên tính chính xác không cao.
Đồng tình với điều này, ông Nguyễn Đức Chí, nguyên phó trưởng phòng quản lý lữ hành, Sở Du lịch TP HCM, cho biết dựa vào số liệu thống kê thì thấy rõ, tỷ lệ khách lưu trú chỉ chiếm hơn một phần năm so với tổng số khách nội địa ngày Tết.
"Nhưng thực tế thông thường tỷ lệ sẽ không nhỏ như thế. Nghĩa là 9 triệu này gồm cả công nhân về quê, người đi tham quan trong ngày. Hơn một triệu lượt tham quan đường hoa Nguyễn Huệ cũng cộng hết vào, rồi Tổng cục Du lịch mới chia ra làm 2 hay 3 nên ra con số 9 triệu lượt", ông Chí nêu quan điểm.
Ông Chí phân tích thêm, nếu ước trung bình 10 khách đi du lịch, có 50-60% khách lưu trú thì từ 2 triệu khách lưu trú (số này có thể kiểm soát được từ cơ sở lưu trú) suy ra cỡ 4 triệu khách du lịch. Còn theo số liệu từ Tổng cục Du lịch, 9 người đi du lịch chỉ có 2 người thuê phòng nghỉ. Như vậy, 7 người còn lại có thể nằm trong nhóm du khách đi tham quan về trong ngày hoặc cắm trại qua đêm.
Chia sẻ thêm với VnExpress, ông Đặng Mạnh Phước, Giám đốc Công ty Nghiên cứu và Tư vấn phát triển điểm đến du lịch Outbox Consulting, đơn vị chuyên nghiên cứu thị trường và phân tích dữ liệu du lịch, cũng cho rằng "có bất cập" trong việc thống kê khách nội địa, bên cạnh nhu cầu du lịch trong nước của khách Việt dịp Tết này có xu hướng giảm so với năm 2022.
"Tôi cho rằng việc thống kê không chuẩn là nguyên nhân lý giải cho lượng khách tăng nhưng doanh số giảm và khách lưu trú cũng giảm", ông Phước khẳng định và cho biết trong thống kê của các Sở Du lịch địa phương đang tính cả lượng khách tham quan trong ngày các điểm vui chơi giải trí dịp Tết thành khách du lịch.
"Điều này giải thích việc các thành phố lớn như TP HCM trở thành địa phương có lượng khách lớn nhất cả nước. Ví như khách đi thăm Thảo Cầm Viên cũng thành du khách. Việc này không sai nhưng vô tình lại làm sai bản chất đóng góp du lịch ở Việt Nam. Về lâu dài mình nên xem lại cách tính này để rõ ràng hơn", ông Phước đề xuất.
Nguyễn Nam