Một khi Arsenal và West Ham đạt thoả thuận về những điều khoản phụ, Rice sẽ trở thành cầu thủ Anh đắt nhất lịch sử với 133 triệu USD, phá kỷ lục 127 triệu USD Man City bỏ ra để mua Jack Grealish từ Aston Villa năm 2021.
Rice là đội trưởng West Ham từ năm ngoái, khi mới 23 tuổi. Ảnh: AP
Lý do đầu tiên để Arsenal cắn răng chi đậm cho thương vụ Rice nằm ở vai trò của tuyển thủ Anh. Khi đá cho West Ham cũng như đội tuyển, Rice luôn là vị trí không thể thay thế ở cả sơ đồ 4-2-3-1 lẫn 4-3-3. Cầu thủ 24 tuổi chơi hay khi kết hợp với một tiền vệ thu hồi bóng khác, cũng như khi chơi thấp nhất trong hàng tiền vệ ba người.
Trách nhiệm chính của Rice khi không sở hữu bóng là cung cấp cho các hậu vệ một lớp bảo vệ bổ sung. Khi đội có bóng, anh là bến đỗ đầu tiên trong các đợt tấn công, thông qua khả năng chuyền bóng hoặc kéo bóng mềm mại. Rice có khả năng xây dựng lối chơi từ phía sau, chuyển trạng thái từ phòng ngự sang tấn công và hỗ trợ các tiền đạo.
Ngày nay, những cầu thủ ở khuôn mẫu này rất khó tìm. Man City mất một thời gian dài để tìm người thay thế Fernandinho, khi Rodri phải vật lộn để lấp đầy khoảng trống của tiền bối Brazil lúc đầu. Ở đội bóng lớn khác, thủ lĩnh Fabinho của Liverpool từng được trợ lý HLV Pep Lijnders mô tả là ngọn hải đăng cho "sự hỗn loạn có tổ chức" của đội quân Jurgen Klopp.
Casemiro, một cầu thủ đẳng cấp khác ở vị trí này, thay đổi hoàn toàn Man Utd trong mùa giải qua. Và không có gì ngạc nhiên, Leeds cùng với Leicester sa sút khi họ bán Kalvin Phillips và Wilfred Ndidi mất phong độ. Tiền vệ phòng ngự gắn kết cả đội với nhau. Họ được ví như dầu trong bánh răng và là người mang lại sự ổn định.
Khả năng tịnh tiến bóng cũng khiến Rice khác biệt so với các tiền vệ phòng ngự khác. Trong giai đoạn đầu của sự nghiệp, Rice hay bị chỉ trích vì kiểm soát bóng quá an toàn. Những con số đã chứng minh điều này. Trong mùa giải đột phá 2017-2018, Rice chỉ có 2,26 đường chuyền tịnh tiến bóng mỗi trận ở Ngoại hạng Anh. Trong các mùa kế tiếp, khả năng chuyền bóng về phía trước của anh được cải thiện đáng kể. Con số đạt đỉnh trong mùa 2021-2022 khi Rice đạt trung bình 7,25 đường chuyền tịnh tiến mỗi 90 phút. Thông số này chỉ giảm rất nhẹ trong mùa gần nhất.
Rice có kỹ năng chuyền bóng đa dạng, từ những đường chuyền dài bằng cả hai chân hướng ra hai cánh, cho đến những đường chuyền xuyên tuyến đến tiền đạo. Tuyên thủ Anh là nhà kiến tạo xuất sắc từ vị trí tiền vệ lùi sâu, với sự kết hợp giữa nhận thức nhạy bén về trận đấu và kỹ thuật thượng thừa.
Declan Rice trong màu áo tuyển Anh. Ảnh: AP
Không chỉ tiến bộ về những đường chuyền, khả năng kéo bóng của Rice cũng ấn tượng dần qua từng mùa. Trong mùa giải đầu tiên, Rice có 1,13 lần đi bóng quá 9 mét mỗi trận. Còn ở mùa gần nhất, con số này tăng gần gấp đôi.
Sự cải thiện tương tự cũng được thấy ở số lần qua người, cũng như số lần đưa bóng đến một phần ba sân cuối cùng của đối phương. Khả năng rê bóng mới được phát hiện là sự bổ sung hoàn hảo cho lối chơi của Rice. Nó như liều thuốc giải độc khi các đối thủ tìm cách ngăn chặn những đường chuyền ngắn của anh bằng một hệ thống gây áp lực với cường độ cao.
Nó cũng khiến lối đá của Rice mềm mại hơn, tăng tính thẩm mỹ hơn. Một tiền vệ trung tâm có thể hình, giàu thể lực, lướt qua người theo kèm trước khi sải những bước dài để tiếp thêm sức mạnh cho hàng công. Đó là mẫu cầu thủ bạn bắt buộc phải tốn nhiều tiền nếu muốn sở hữu.
Khả năng phòng ngự của Rice là không phải bàn cãi. Rice bắt đầu sự nghiệp ở vị trí trung vệ và điều đó giúp anh đọc tình huống xuất sắc. Không ngạc nhiên khi Rice có nhiều pha đánh chặn hơn bất cứ ai ở mùa 2022-2023 với 63 lần. Anh cũng nằm trong top 9 về số pha tắc bóng ở hai mùa giải qua, trong khi năng lực không chiến của anh ấy cũng nổi trội hơn những cầu thủ cùng vị trí ở châu Âu.
Với bộ kỹ năng phòng thủ chắc chắn, Rice có thể dễ dàng lùi về tuyến sau nếu cần. Khi Chelsea theo đuổi Rice sát sao nhất, họ được cho là lên kế hoạch xếp Rice đá trong hàng thủ ba trung vệ. Anh chắc chắn mang đến sự tin cậy, vì sở hữu tất cả đặc điểm cần thiết cho một hậu vệ hiện đại. Tuy nhiên, để Rice chơi ở vị trí trung vệ có thể sẽ làm lãng phí khả năng tấn công của anh.
Rice (trái) tranh chấp với Buendia của Aston Villa ở trận đấu trên sân Olympic mùa trước. Ảnh: AP
Thi đấu ở một vị trí tưởng như thầm lặng, Rice vẫn cho thấy khả năng ghi bàn không thể xem thường. Anh ghi năm bàn trong hai mùa liên tiếp dù đá thấp ở tuyến tiền vệ. Trong số này, nhiều bàn rất quan trọng, như bàn thắng từ pha đập nhả ở trận gặp Southampton hồi tháng 10 hay cú vô-lê vào lưới Leeds mùa trước. Trên tuyển, anh mở tỷ số trong trận gặp Italy ở vòng loại Euro hồi tháng Ba.
Kinh nghiệm thi đấu ở tuổi 24 của Rice là đáng kinh ngạc. Có cảm giác anh già hơn nhiều, khi đã hơn 200 lần ra sân ở Ngoại hạng Anh. Rice cũng là đội trưởng của West Ham từ khi Mark Noble giải nghệ Hè năm ngoái. Noble để lại khoảng trống khá lớn trong phòng thay đồ của "Búa tạ", nhưng Rice dẫn dắt tập thể bằng đẳng cấp và phẩm chất thủ lĩnh. Anh vực cả đội dậy sau những màn trình diễn kém cỏi và duy trì mối liên hệ giữa các cầu thủ và người hâm mộ. Do đó, Arsenal sắp ký hợp đồng với một người không chỉ có cả sự nghiệp xán lạn phía trước, mà còn sở hữu sức mạnh tinh thần vững vàng để đối đầu với những thách thức khi chơi cho một đội bóng lớn.
Lý do khác khiến Rice có giá trị cao là vì anh thuộc diện "home-grown". Các cầu thủ sinh ra ở Anh, hoặc thi đấu ít nhất ba năm cho một đội bóng Anh trước khi bước sang tuổi 21, sẽ được coi là đào tạo bản địa (home-grown). Luật Ngoại hạng Anh cũng như Champions League quy định mỗi CLB ở giải đấu phải có tối thiểu tám cầu thủ "home-grown" trong danh sách đăng ký tối đa 25 người.
Quy tắc cây nhà lá vườn kể trên đồng nghĩa các CLB phải có những cầu thủ hạt nhân được đào tạo ở Anh, nếu muốn phát triển bền vững. Hệ quả là những tuyển thủ Anh còn trẻ như Rice chẳng khác nào cục vàng mà ai cũng muốn sở hữu. Trong quá khứ, Jadon Sancho, Jack Grealish hay Ben White có giá chuyển nhượng cao cũng vì điều này.
Nhân Đạt (theo Goal)