Đó là những gì một quan chức ở công viên nước ở Orlando giải thích với báo chí một ngày sau khi nữ huấn luyện 16 năm kinh nghiệm bị con cá kình nặng 6 tấn giết chết trước mắt nhiều khán giả.
Các nhân chứng cho hay Dawn Brancheau, 40 tuổi, đang đứng trên mép bể nước thì con cá kình lao lên, ngoạm lấy đuôi tóc của cô và bắt đầu quăng quật. Trước cặp mắt kinh hãi của những khán giả, Tilikum sau đó đã lôi Brancheau xuống nước cho đến chết.
 |
|
Tilikum, con cá kình sát thủ tại công viên giải trí SeaWorld trong buổi biểu diễn "Believe" ở Orlando ngày 3/9/2009. Ảnh: Reuters. |
Theo tạp chí Time của Mỹ, câu hỏi phức tạp nhất được đặt ra, ngoài việc phải quyết định số phận của Tilikum, đó là tại sao con vật lại phản thùng một cách bất ngờ như vậy. Điều gì đã diễn ra trong đầu con vật đã khiến nó trở nên hung tợn quá nhanh và liệu có thể làm gì để tránh lặp lại những bi kịch như vậy?
Con cá kình có tên Tillikum, thường được biết đến với biệt danh Tilly, đã có một quá khứ đầy tranh cãi. Năm 1991, nó được cho là đã tham gia cùng hai con khác dìm chết một trong các huấn luyện viên trong một buổi trình diễn ở British Columbia, Canada.
Tilly được bán cho SeaWorld vào năm 1992 để gây giống và nó tiếp tục gây chuyện. Tháng 7/1999, người ta tìm thấy thi thể một người đàn ông khỏa thân nằm trên lưng con cá này. Cảnh sát cho rằng khả năng lớn nhất là nạn nhân bị chết đuối do giảm thân nhiệt khi ngâm dưới nước ở nhiệt độ 12 độ C.
Russ Rector, một cựu huấn luyện viên cá heo, phản đối kịch liệt việc nhốt các động vật này bởi cho rằng những thuộc tính hoang dã của chúng không thể dễ dàng mất đi.
|
Một số đặc điểm của cá kình - Cá kình có màu da đen trắng đặc trưng, là thành viên lớn nhất trong họ cá heo. Nó có thể dài tới 10 m và nặng tới 10 tấn. Nó có thể sống từ 25-90 năm, con cái thọ hơn con đực. - Có thể thấy cá kình ở bất cứ đại dương nào vì nó có thể thích nghi với hầu như mọi điều kiện sống. Sau con người, đây là loài động vật có vú được phân bổ rộng rãi nhất. Nó tập trung đông nhất ở Bắc và Nam Cực và thường thấy ở vùng ven biển hơn là đại dương mở. SeaWorld ước tính thế giới có khoảng 90.000 cá kình. - Cá kình sống theo đơn vị gia đình, gọi là tốp. Một tốp dao động từ một vài con đến hơn 50 con. Chúng thường nhảy lên mặt nước, khiến nước bắn dữ dội. - Loài cá này được xem là những tay ăn thịt số một, sống ở đầu của chuỗi thức ăn. Chúng có chế độ ăn đa dạng và có thể thanh toán con mồi ở mọi hình dạng và kích cỡ. Chúng thường dùng chiến lược săn mồi theo đàn. Cá kình thường ăn cá và các loài động vật có vú ở biển. Theo SeaWorld, có thể tìm thấy cả gấu bắc cực, bò sát, và nai sừng trong bụng cá kình. - Các show diễn cá kình ngày càng trở nên quen thuộc ở các khu công viên nước. Có ít nhất 126 con cá kình bị đưa vào nuôi nhốt từ 1961. Nhiều người cho rằng sức khỏe của loài cá này bị hao tổn trong môi trường phi tự nhiên, thậm chí có thể tăng tính hung tợn. Các chuyên gia về bảo tồn còn cho biết cá kình bị nhốt bị rút ngắn tuổi đời, nhiều con bị chết khi chỉ mới 20 tuổi. |
Tất nhiên rất nhiều con cá kình khác cũng bị nuôi nhốt và không hành động như con Tilikum. Điều kiện ở những vườn thú và công viên động vật được cho là đã tốt hơn rất nhiều so với thời các con vật bị nhốt trong các lồng sắt phục vụ cho các show diễn. Tuy nhiên, các nhà tâm lý học động vật cho rằng việc cải thiện cảnh quan và môi trường ở những vườn thú hiện đại chỉ phục vụ phần nhiều cho các du khách chứ không mấy quan tâm đến bản thân các con vật. Những biểu hiện rối loạn chức năng ở một số loài ở các vườn thú tốt nhất ở Mỹ đã chứng minh luận điểm này.
Theo các nhà tâm lý học động vật, việc cải thiện môi trường nuôi hầu như chỉ tạm đủ với những loài động vật cỡ nhỏ cho đến trung bình như báo hay sư tử, với những loài thủy quái khổng lồ như cá kình, điều này dường như là không thể.
"Bạn không thể cải thiện môi trường nuôi nhốt cho những loài này", Time trích lời Rector nói. Tổ chức đối xử nhân đạo với động vật (PETA) sau sự việc hôm thứ tư đã công bố một thông báo báo chí nói rằng các công viên giải trí phải "chấm dứt việc nhốt các loài động vật đại dương vào những bể nước mà kích cỡ đối với chúng chỉ như một cái bồn tắm".
Tuy nhiên không phải ai nghiên cứu cá cũng hoàn toàn nghĩ vậy. Bernd Wursig, giáo sư nghiên cứu sinh vật biển tại trường đại học Texas A&M đồng ý rằng thân hình ngoại cỡ của những con cá kình khiến chúng khó thích nghi tốt, tuy nhiên điều đó không có nghĩa là không thể làm gì.
"Tôi không nói rằng ý tưởng giam giữ là hành động có trách nhiệm với Tilikum", Wursig nói. "Tôi cũng thích nhìn nó trong tự nhiên hơn, nhưng đối với những con cá đã sinh ra và lớn lên trong môi trường nuôi nhốt thì đối với chúng tiếp xúc với con người là thứ duy nhất chúng biết".
SeaWorld hôm qua cho biết sẽ vẫn giữ lại con cá kình Tilikum, tuy nhiên sẽ xem xét thay đổi thủ tục tương tác với nó.
Hải Minh