- Khi nhận được lời mời cộng tác thực hiện chương trình Con đường âm nhạc về người cha của anh - nhạc sĩ Văn Cao, anh đã có ấn tượng gì với chương trình này?
- Nói thật, trước đây tôi chưa xem một số nào của Con đường âm nhạc. Về cha tôi, cố nhạc sĩ Văn Cao, thì đã có nhiều chương trình làm và đặt vấn đề với gia đình để được hợp tác.
- Là con trai trưởng của nhạc sĩ, anh sẽ cung cấp thêm những tư liệu gì mới về sự nghiệp Văn Cao cho khán giả?
![]() |
Nhà thơ Văn Thao. |
- Trong chương trình sắp tới, êkíp thực hiện cũng đã gặp gỡ và trao đổi với tôi để có ý tưởng thống nhất. Bên cạnh sự xuất hiện lúc mở màn của mẹ tôi, người đã gắn bó cả cuộc đời với những thăng trầm của ông cụ, thì chương trình còn mời hai người bạn thân chí cốt với cha tôi. Hai cụ đều là lão thành cách mạng, một người ở Hải Phòng, một người ở Hà Nội. Có thể nói, hai cụ là những người chứng kiến rõ nhất những sự kiện mang tính bước ngoặt trong cuộc đời và sự nghiệp của cha tôi.
Còn ở vị trí của người con trai nhạc sĩ, tôi muốn cung cấp cho khán giả thêm một số tư liệu liên quan đến hoàn cảnh ra đời của các bài hát. Bên cạnh những ca khúc đã quen thuộc, Con đường âm nhạc sắp tới sẽ giới thiệu một số bài chưa bao giờ được công bố, hoặc tác phẩm thất lạc qua thời gian.
- Ca khúc mới nào được anh dành nhiều kỳ vọng?
- Trong chương trình tới có sử dụng hợp xướng Hải Phòng mở ra biển lớn. Tôi đã tìm thấy tác phẩm này cách đây hai năm và đưa cho nhạc sĩ Hoàng Lương phối khí. Nhân dịp dựng tượng nhạc sĩ Văn Cao tại thành phố Cảng, một trường nghệ thuật đã biểu diễn ca khúc này. Nhưng hiện nay, tác phẩm này vẫn chưa có điều kiện để đến với đông đảo công chúng.
- Anh nghĩ thế nào khi chương trình mời nhiều nhạc sĩ trẻ phối nhạc mới cho các ca khúc của Văn Cao?
- Hầu hết các tác phẩm của cha tôi đều đã trở nên quen thuộc với khán giả. Có đặc điểm dễ nhận thấy trong các ca khúc là các giai điệu và ca từ, chất dân gian và chất bác học hoà quyện với nhau. Các ca khúc cũng không giống nhau, không rơi vào tình trạng lặp lại. Có rất nhiều đoàn dàn dựng và “làm mới” nhạc Văn Cao theo những cách khác nhau. Cho đến nay, tôi chưa được nghe và xem họ biểu diễn trong Con đường âm nhạc, nhưng tôi chắc một điều là dù còn trẻ, họ vẫn cố gắng thể hiện các ca khúc ấy một cách tốt nhất.
- Theo anh, các ca sĩ trẻ sẽ thể hiện nhạc Văn Cao ra sao trong khi chương trình sẽ vắng bóng những tên tuổi quen thuộc?
- Các ca sĩ trẻ hiện nay đều được học hành đến nơi, đến chốn. Họ sẽ tìm những con đường khác nhau để đến với khán giả. Việc dựng lại một tên tuổi đã được nói quá nhiều là một khó khăn cho những người làm chương trình. Nếu không cẩn trọng sẽ dễ bị “bể”.
Theo tôi, để hát nhạc Văn Cao thành công, ca sĩ cần hiểu và nghiên cứu kỹ các ca khúc. Mà lâu nay, các ca sĩ trẻ thường bị cuốn theo trào lưu của dòng nhạc hiện đại. Thế hệ của cha tôi và họ - những người trẻ bây giờ cũng quá chênh nhau. Có thể họ sẽ khó khăn khi nhập hồn vào thời đại đó. Từ trước đến nay, tôi thấy các ca sĩ thể hiện nhạc Văn Cao thành công thường hát rất thật với những cảm nhận của mình. Họ không quá lạm dụng kỹ thuật, chỉ cần uốn éo hay nặng về biểu diễn thể hình là dễ làm hỏng bài hát. Lại có một số ca khúc như Thiên Thai, Trương Chi, Trường ca sông Lô không phải ai cũng hát được. Đặc biệt như bài Trương Chi, kết hợp chất dân gian ba miền rất nhuần nhuyễn nên ca sĩ thường vấp phải nhiều khó khăn. Ca sĩ Ánh Tuyết là người thể hiện nhạc Văn Cao khá thành công và đã làm nhiều chương trình riêng về nhạc của ông. Nhưng chính chị khi thể hiện cũng có những bài hát tốt và có bài không tốt.
- Những bài hát tình ca của cố nhạc sĩ thường gắn liền với xúc cảm về một bóng hồng nào đó. Những “bóng hồng” ấy sẽ xuất hiện qua lời kể của anh như thế nào?
- Với những gì mà công chúng đã biết về cuộc đời cụ, tôi không thể giấu. Có khi chỉ là hình ảnh thoáng qua để người nghệ sĩ nuôi dưỡng nguồn cảm hứng của mình. Nhưng ngồi bên dưới sân khấu còn có cụ bà, nên có lẽ nhắc đến những chuyện ấy khá nhạy cảm. Tôi sẽ tập trung nói về hoàn cảnh ra đời của những ca khúc đã công bố và ca khúc mới. Những người bạn gắn bó với nhạc sĩ Văn Cao trong suốt quãng đời từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường sẽ tâm sự với khán giả về quá trình ông bộc lộ năng khiếu nghệ thuật đến những sự kiện bước ngoặt khiến ông sáng tác Bến xuân, hay Thiên thai.
- Dựng chân dung người đương thời đã khó, với người đã mất càng khó hơn, anh kỳ vọng gì vào chương trình sắp tới?
- Đến nay, tôi mới chỉ làm việc với đạo diễn ở một số khâu như đóng thế hình ảnh cha tôi trong video clip, nói về quá trình sưu tầm những tư liệu trong sự nghiệp của nhạc sĩ. Tôi vẫn chưa biết hết về toàn bộ ý tưởng của Con đường âm nhạc. Nhưng là một người con của cố nhạc sĩ, tôi ủng hộ và kỳ vọng vào chương trình, mong nó sẽ diễn ra tốt đẹp.
Hà Anh thực hiện