Bộ tư lệnh Tác chiến miền Nam quân đội Ukraine hôm nay cáo buộc lực lượng Nga kích nổ đập thủy điện Kakhovka trên sông Dnieper, nhấn mạnh cơ sở này nằm trong khu vực do Moskva kiểm soát ở tỉnh Kherson.
"Chúng tôi đang xác định mức độ tàn phá, tốc độ và lưu lượng nước, cũng như các khu vực có thể bị ngập lụt", cơ quan này cho hay.
Vladimir Leontiev, lãnh đạo thành phố Nova Kakhovka do Nga bổ nhiệm, cáo buộc quân đội Ukraine pháo kích và phá hủy các cửa xả đập, khiến nước hồ chứa tràn xuống hạ lưu ngoài tầm kiểm soát.
Hình ảnh được cho là đập thủy điện Kakhovka bị vỡ sáng 6/6. Video: Telegram/RVvoenkor
Tuy nhiên, thị trưởng Leontiev cho rằng phần thân đập vẫn nguyên vẹn và mực nước ở hạ lưu tăng thêm 2,5 m. "Chưa cần sơ tán cư dân. Tôi muốn nhấn mạnh đây là hành động khủng bố rất nghiêm trọng. Chính quyền sẽ đánh giá hậu quả của sự việc", ông nói.
Oleksandr Prokudin, lãnh đạo tỉnh Kherson do Ukraine bổ nhiệm, cho biết quá trình sơ tán cư dân tại một số khu vực gần đập Kakhovka đã bắt đầu. "Mực nước sẽ chạm ngưỡng nguy hiểm trong vòng 5 tiếng", ông nói.
Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine thông báo Tổng thống Volodymyr Zelensky sẽ tổ chức họp khẩn về sự việc.
"Đây là hành động hủy diệt sinh thái", Andriy Yermak, chánh văn phòng Tổng thống Ukraine, tuyên bố. "Phía Nga sẽ phải chịu trách nhiệm khi làm cạn kiệt nguồn nước uống của người dân ở phía nam Kherson và bán đảo Crimea, cũng như nguy cơ hủy hoại một số làng mạc và hệ sinh thái".
Ảnh vệ tinh đập Kakhovka ở Kherson ngày 28/5. Ảnh: Maxar
Cảnh sát Quốc gia và các đơn vị ứng phó khẩn cấp của Ukraine tại Kherson đã được báo động, sẵn sàng sơ tán dân thường khỏi khu vực có nguy cơ ngập lụt, Bộ Nội vụ Ukraine cho hay.
Giới chức Ukraine khuyến cáo người dân ở các khu vực này thu thập giấy tờ quan trọng và các tài sản thiết yếu, sẵn sàng sơ tán theo lệnh của cảnh sát và lực lượng khẩn cấp.
Trước đó, một số tài khoản mạng xã hội ủng hộ chiến dịch của Nga đăng video cho thấy một phần đập nước Kakhovka bị vỡ, khiến nước trong hồ thủy điện chảy ồ ạt xuống hạ lưu, đồng thời cáo buộc quân đội Ukraine tập kích phá hủy địa điểm này.
Bộ Quốc phòng Nga chưa bình luận về thông tin.
Đập Kakhovka nằm cách thành phố Kherson do Ukraine kiểm soát khoảng 70 km về phía đông bắc, có nhiệm vụ tích trữ nước sông Dnieper, phục vụ nhà máy thủy điện cùng tên, cũng như hoạt động tưới tiêu nông nghiệp và đi lại bằng đường sông ở tỉnh Kherson.
Từ khi chiến sự nổ ra, Nga và Ukraine đã nhiều lần cáo buộc nhau âm mưu phá hủy con đập được xây từ thời Liên Xô này.
Vị trí đập thủy điện Kakhovka. Đồ họa: DW
Hồ chứa Kakhovka có dung tích khoảng 18 tỷ m3, cung cấp nước làm mát cho nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia và kênh đào Crimea. Các chuyên gia phương Tây và giới chức Ukraine từng cảnh báo đập Kakhovka bị hư hại có thể gây ngập lụt các khu dân cư phía hạ nguồn, trong đó có thành phố Kherson.
Natalia Humeniuk, phát ngôn viên Bộ tư lệnh Tác chiến miền Nam quân đội Ukraine cho hay việc đập Kakhovka bị phá hủy "chắc chắn" sẽ ảnh hưởng tới vận hành của nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, nhưng khẳng định mọi thứ "trong tầm kiểm soát" và các chuyên gia đang phối hợp để tránh hậu quả thảm khốc về mặt kỹ thuật với nhà máy.
Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế cũng khẳng định "không có nguy cơ trước mắt về an toàn" với nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia và các chuyên gia của họ "đang giám sát chặt chẽ tình hình".
Vũ Anh (Theo Reuters, RIA Novosti)