Chẳng ai kiểm soát nổi Larry Ellison, giám đốc điều hành tập đoàn Oracle. Từ nhà đầu tư, đối thủ cạnh tranh cho tới giới quan sát, ai nấy đều công nhận điều này. Tuyên bố họp với ai, xuất hiện trước công chúng khi nào, với Ellison không là điều quá bận tâm để phải thực hiện. Ông sẽ đến muộn, thậm chí chẳng tới dù đã ấn định lịch.
Và sẽ chẳng có gì phải sốc nếu hôm trước Ellison hứa trao tặng 115 triệu USD cho Đại học Harvard, còn hôm nay lại từ bỏ ý định đó.
 |
|
Ellison cũng làm khá nhiều việc thiện. Ảnh: AP |
Trong một cuộc gặp với Hiệu trưởng Đại học Harvard Larry Summers trước đây, CEO Oracle tuyên bố sẽ tặng trường món quà kể trên. Hai người đã bàn chuyện rôm rả về một học thuyết của ông Summers liên quan đến việc đánh giá chất lượng các chương trình chăm sóc sức khoẻ của chính phủ nhiều nước trên thế giới. Quá hấp dẫn với chủ đề này, Ellison đã kết thúc buổi nói chuyện với cái bắt tay nồng hậu và lời hứa tặng tiền cho Harvard.
Tháng 1/2005, ông Summers buông lời nhận xét rằng thiếu phụ nữ hoạt động trong khoa học và kỹ thuật vì chỉ đàn ông mới thực sự có khiếu về những lĩnh vực này. 2 tháng sau, Harvard tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm đối với vị hiệu trưởng của mình và đến đầu năm nay, ông Summer tuyên bố từ chức.
Sự cố xảy ra với hiệu trưởng Harvard khiến Ellison bắt đầu suy tính lại lời hứa từ thiện thủa nào. Đến khi ông Summers nhận quyết định nghỉ hưu, cũng là lúc thuyền trưởng Oracle chính thức huỷ cam kết cũ. Tệ hại ở chỗ, cả trường Harvard, từ các giáo sư cho tới nhân viên phục vụ, đều cho rằng món quà chẳng liên quan đến việc ai là hiệu trưởng. Dẫu vậy, Ellison quan niệm khi mà người quan trọng nhất của chương trình từ thiện ra đi, chương trình đó sẽ không thể đạt được mục tiêu ban đầu.
"Món quà tặng là ý tưởng của Summers và theo kế hoạch ông ấy là người giám sát việc dùng số tiền đó như thế nào. Nếu vị hiệu trưởng là người sẽ bảo trợ cho chương trình hợp tác của bạn, thế rồi ông ta ra đi, thử hỏi làm sao bạn không băn khoăn về hiệu quả của chương trình đó?", phát ngôn viên của Oracle đặt vấn đề. Kể từ khi ra quyết định huỷ bỏ việc tặng quà, Ellison không trực tiếp đưa ra bất cứ bình luận nào, mà nhường lời cho phát ngôn viên của tập đoàn.
Chẳng riêng gì Ellison, không ít các mạnh thường quân từng rút lại lời hứa của mình như vậy. Năm 2001, người sáng lập ra Netscape, Jim Clark, đã bớt 60 triệu USD trong tổng số 150 triệu USD mà ông hứa tặng cho trung tâm nghiên cứu y học của Đại học Standford. Một năm sau, nhà hảo tâm có tên Robert Thompson cũng rút lại lời cam kết trao 200 triệu USD để xây trường học ở khu vực Detroit (Mỹ), vì những mâu thuẫn chính trị ở thành phố này. Đến 2002, nữ doanh nhân danh tiếng ở Washington (D.C.), bà Catherine B. Reynolds lại được dư luận nhớ tới vì nuốt lời hứa tặng 38 triệu USD cho tổ chức từ thiện Smithsonian. Catherine lý giải bà muốn kiểm soát tốt hơn những khoản đầu tư của mình.
Thật khó để cân bằng mục đích giữa tổ chức từ thiện và các nhà hảo tâm. Một nhà hảo tâm thường lắm tiền và có tầm ảnh hưởng lớn. Món quà tặng có thể giúp làm đẹp hơn hình ảnh của mạnh thường quân, ngược lại cũng có thể huỷ hoại danh tiếng nếu lời hứa từ thiện không được thực hiện. Theo Melissa Berman, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành tổ chức tư vấn từ thiện Rockefeller, khó mà giấu được những suy tính thiệt hơn trong thời buổi báo chí và dư luận săm soi nhiều hơn đến hoạt động từ thiện của những người giàu và nổi tiếng.
Thời nay, người cho tiền ngày càng muốn kiểm soát chặt xem đồng tiền của mình được sử dụng như thế nào. Thậm chí, họ còn lường trước giải pháp cụ thể để giải quyết trục trặc trong quá trình giải ngân, thay vì vô tư viết séc mà không cần quan tâm tiền sẽ đi đâu về đâu như trước. Trong khi đó, các tổ chức phúc thiện thì công khai chỉ trích sự thất hứa của những mạnh thường quân giàu có.
Tất nhiên, vẫn có những người làm việc thiện với cả trái tim. Doanh nhân có tài sản nhiều tỷ đôla Bill Gates là một ví dụ. Bill sẽ sớm rời bỏ công việc điều hành hằng ngày ở Microsoft để tập trung nhiều hơn vào hoạt động từ thiện của quỹ Bill & Melinda Gates. Người bạn vong niên của gia đình nhà Gates, tỷ phú Warren Buffet gần đây cũng tuyên bố dốc phần lớn tài sản của mình để chung tay với Bill làm việc thiện.
Những gì mà hai người đàn ông giàu nhất nhì thế giới này đang làm tạo áp lực không nhỏ tới tất cả các tỷ phú khác. "Giờ đây, nếu đã là thành viên câu lạc bộ tỷ phú thế giới, người ta không chỉ biết chăm lo cho công việc kinh doanh của chính mình, mà còn phải chú ý làm những việc thiện nguyện", Leslie Lenkowsky, giảng viên ngành quan hệ công chúng và hoạt động từ thiện của Đại học Indiana bình luận.
Áp lực đó cũng ảnh hưởng phần nào tới Ellison, nhà lãnh đạo tài ba của Oracle. Việc huỷ bỏ lời hứa với Đại học Harvard có thể khiến người ta xem Ellison như một thương nhân máu lạnh chỉ biết kiếm tiền. Song thực tế là danh sách những việc thiện mà ông đã làm ngày một dài hơn trong vài năm gần đây. Những khoản tiền đã dành hoặc hứa dành cho việc thiện chiếm tới 4% tổng tài sản của tỷ phú Ellison, tương đương 690 triệu USD. Hôm 27/6 vừa qua, Ellison cũng giải ngân 100 triệu USD cho quỹ y tế mang tên ông và do chính ông lập ra vào 1998. Ông từng cam kết sẽ rót cho quỹ này 20 triệu USD mỗi năm.
S.L. (theo Business Week)