Kết quả được PGS. Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ Bệnh viện Bạch Mai, công bố tại Hội nghị Đột quỵ Quốc tế 2022, ngày 5/11. Đây là cuộc nghiên cứu về đột quỵ đa trung tâm lớn nhất Việt Nam, với số lượng bệnh nhân tham gia lớn nhất từ trước đến nay là 2.310.
Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy tăng huyết áp là yếu tố nguy cơ phổ biến (77%); đột quỵ do nhồi máu não chiếm 76%, do chảy máu não là 24%.
Nhóm bệnh nhân bị đột quỵ dưới 45 tuổi chiếm 7,2%, trong đó tỷ lệ đột quỵ do chảy máu não có xu hướng tăng, 46%. Điều này cho thấy tỷ lệ đột quỵ do xuất huyết ở Việt Nam cao hơn tỷ lệ báo cáo tại quốc tế nói chung.
Khoảng hơn 30% số người đột quỵ đến viện trong thời gian vàng, tức dưới 6 giờ; 23% đến viện dưới 4,5 giờ kể từ khi khởi phát bệnh. Do đó, tỷ lệ bệnh nhân được điều trị tái tưới máu thấp, ở mức 14% - nguy cơ bị di chứng hoặc tử vong cao. PGS. Tôn cho biết đến viện sớm, người bệnh sẽ được điều trị bằng cách sử dụng tiêu huyết khối qua đường tĩnh mạch, hoặc dùng dụng cụ lấy huyết khối đường động mạch.
"Kết quả của nghiên cứu này có giá trị lớn trong thực hành lâm sàng và tuyên truyền, theo đó người bị đột quỵ cần đến viện sớm nhất có thể", ông Tôn nói, đánh giá nghiên cứu này cho bức tranh tương đối đầy đủ về tỷ lệ các yếu tố nguy cơ đột quỵ, đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết cục điều trị ban đầu.
Một bệnh nhân được bác sĩ khám tại Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: Đỗ Hằng
Thứ trưởng Y tế Trần Văn Thuấn cho biết Việt Nam cũng như các nước phải đối mặt với nguy cơ bệnh tật kép, gồm các bệnh truyền nhiễm mới nổi cũng như bệnh lưu hành và sự gia tăng các bệnh không lây nhiễm. Các báo cáo khoa học hàng năm cho thấy hàng năm tỷ lệ tử vong do bệnh không lây nhiễm chiếm tới 74% ca tử vong nói chung. Đây là con số rất lớn trong điều kiện kinh tế xã hội và khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển.
Các bệnh không lây nhiễm chính có 4 nhóm gồm: Tim mạch (trong đó có đột quỵ, nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp), ung thư, bệnh hô hấp mạn tính và đái tháo đường. Đây đều là bệnh/nhóm bệnh gây những hậu quả nặng nề do tỷ lệ tử vong và tàn phế khá cao.
Theo Thứ trưởng, đột quỵ não là bệnh không lây nhiễm thường gặp. Hàng năm Việt Nam có khoảng 200.000 ca đột quỵ, giống như các bệnh mạn tính khác, con số này đang có chiều hướng gia tăng.
Theo Hội Đột quỵ thế giới 2022, mỗi năm thế giới có hơn 12,2 triệu ca đột quỵ não mới, trong đó hơn 16% xảy ra ở người trẻ 15-49 tuổi. Mỗi năm có 6,5 triệu ca tử vong do đột quỵ với hơn 6% trong số đó là người trẻ.
"Con số này thật đáng báo động, vì nhóm người trẻ tuổi là lực lượng lao động chính của mỗi gia đình và xã hội", Thứ trưởng Thuấn nói.
Người bệnh đột quỵ cần được điều trị nhanh chóng tối đa, bao gồm chẩn đoán và xử trí cấp cứu, đặc biệt là tiêu huyết khối trong 4-5 giờ đầu. Đồng thời, bệnh nhân cần được điều trị phối hợp các chuyên khoa như Chẩn đoán hình ảnh để can thiệp nội mạch lấy huyết khối cấp cứu, Phẫu thuật thần kinh cấp cứu cho người chảy máu não, chảy máu dưới nhện, nhồi máu diện rộng...
Hiện tuyến y tế Trung ương có 4 trung tâm đột quỵ thuộc 4 bệnh viện, 27 đơn vị đột quỵ tại các cơ sở y tế. Tuyến tỉnh có hai bệnh viện thành lập trung tâm đột quỵ, 5 viện có khoa đột quỵ. Tại tuyến huyện, chỉ hai bệnh viện có khoa đột quỵ. Theo Bộ Y tế, mỗi bệnh viện tuyến tỉnh cần xây dựng một trung tâm hoặc khoa điều trị đột quỵ, từ nay đến năm 2025.
Lê Nga