Theo số liệu do Bộ Nội vụ Trung Quốc công bố ngày 10/2, trong năm 2024, cả nước có 6,1 triệu cặp đăng ký kết hôn, giảm so với 7,7 triệu năm 2023. Mức giảm 20,5% trùng với năm thứ ba liên tiếp dân số Trung Quốc giảm và là mức giảm lớn nhất từng được ghi nhận.
"Chưa từng có! Ngay cả trong năm 2020, khi đại dịch Covid-19 hoành hành, số lượng đăng ký kết hôn cũng chỉ giảm 12,2%", Yi Fuxian, nhà nhân khẩu học tại Đại học Wisconsin-Madison, Mỹ, cho biết.
Ông lưu ý số lượng các cuộc hôn nhân ở Trung Quốc năm ngoái không bằng một nửa so với con số 13,47 triệu năm 2013. "Nếu xu hướng này tiếp tục, mục tiêu chính trị và kinh tế của chính phủ Trung Quốc sẽ không thể thực hiện do điểm yếu về nhân khẩu học", ông nêu thêm.
Dữ liệu của Bộ Nội vụ Trung Quốc cũng cho thấy hơn 2,6 triệu cặp đệ đơn ly hôn năm ngoái, tăng 1,1% so với năm 2023.
Một đám cưới tập thể ở thành phố Cáp Nhĩ Tân, tỉnh Hắc Long Giang, đông bắc Trung Quốc ngày 6/1. Ảnh: AFP
Trong năm 2023, Ấn Độ đã vượt Trung Quốc để trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới.
Dân số 1,4 tỷ người của Trung Quốc cũng đang già đi nhanh chóng. Tính đến cuối năm ngoái, gần 1/4 dân số nước này từ 60 tuổi trở lên. Xu hướng nhân khẩu học đặt ra những thách thức mới cho Trung Quốc, quốc gia vốn từ lâu dựa vào lực lượng lao động đông đảo để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Tình trạng sụt giảm tỷ lệ kết hôn diễn ra dù chính phủ những năm gần đây thực hiện các chính sách khuyến khích kết hôn và sinh con, trong đó có nhiều khoản trợ cấp. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng chi phí cao, trong đó có phí chăm sóc trẻ em và giáo dục, cùng thị trường việc làm đầy thách thức đối với người mới ra trường, là những nguyên nhân khiến nhiều người nản lòng.
"Nếu không dựa vào bố mẹ, tôi sẽ không đủ tiền mua nhà. Việc kết hôn cũng rất tốn kém", một người dùng mạng xã hội Weibo bình luận dưới bài đăng về dữ liệu của Bộ Nội vụ. "Đột nhiên năm nay tôi cảm thấy độc thân cũng khá tốt. Không có nhiều áp lực, tôi tự kiếm tiền và chi tiêu vừa đủ".
Vào những năm 1980, Trung Quốc áp dụng "chính sách một con" nghiêm ngặt do lo ngại tình trạng quá tải dân số. Quy định này kết thúc vào năm 2016 và đến năm 2021, các cặp vợ chồng được phép sinh con thứ ba. Tuy nhiên, những dấu hiệu đảo ngược nhân khẩu học ở Trung Quốc đã bắt đầu xuất hiện trước thời điểm đó.
Việc tỷ lệ kết hôn giảm ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới có nguy cơ làm gia tăng áp lực trong những năm tới đối với vấn đề lương hưu và hệ thống y tế công cộng. Trung Quốc hồi tháng 9/2024 thông báo tuổi nghỉ hưu của nam giới sẽ "dần dần được nâng từ 60 lên 63 tuổi", còn tuổi của nữ giới sẽ tăng "từ 50 lên 55 tuổi hoặc từ 55 lên 58 tuổi". Trung Quốc là một trong nước áp dụng độ tuổi nghỉ hưu thấp nhất thế giới.
Trong thập kỷ tới, dự kiến khoảng 300 triệu người Trung Quốc, tương đương gần như toàn bộ dân số Mỹ, bước vào tuổi nghỉ hưu.
Huyền Lê (Theo AFP, Reuters)