Kết quả được Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố ngày 25/4, tại hội thảo Khảo sát hành vi sức khỏe học sinh toàn cầu tại Việt Nam năm 2019, sau 4 năm nghiên cứu. Đây là lần thứ hai Việt Nam tham gia động thái này, nhằm thu thập dữ liệu thực trạng về yếu tố nguy cơ với sức khỏe và bệnh không lây nhiễm đối với lứa tuổi học sinh từ lớp 8 đến lớp 12 (13-17 tuổi).
Theo đó, tỷ lệ quan hệ tình dục trong học sinh giảm nhẹ, nhưng tỷ lệ quan hệ tình dục trước 14 tuổi tăng gấp hai lần. Trong số học sinh từng quan hệ tình dục, hơn 42% có sử dụng bao cao su và 44% sử dụng các phương pháp ngừa thai khác, thấp hơn so với năm 2013. Khoảng 63% có sử dụng bao cao su trong lần quan hệ tình dục gần đây nhất.
Nghiên cứu được triển khai tại 21 tỉnh với hơn 7.700 học sinh 13-17 tuổi của 81 trường. So sánh kết quả năm 2013 với 2019, một số chỉ số đã được cải thiện như tỷ lệ nhẹ cân giảm 50%, tỷ lệ học sinh sử dụng rượu bia, chất kích thích, thuốc lá giảm...
Trẻ tăng hoạt động thể chất, trong đó tỷ lệ vận động 60 phút một ngày và 5 ngày trong tuần tăng từ 20,5% lên gần 22%. Tuy nhiên, tỷ lệ học sinh bị thừa cân, béo phì có xu hướng tăng. Số người ăn thức ăn nhanh ít nhất một lần trong tuần tăng từ hơn 30% lên trên 54%.
2,6% học sinh trong số khảo sát có sử dụng thuốc lá điện tử; riêng ở Hà Nội và TP HCM tỷ lệ này là 7,9%.
Về chỉ số sức khỏe tâm thần, 13% trẻ cảm thấy cô đơn hầu hết thời gian hoặc luôn cảm thấy cô đơn; gần 7% thường xuyên lo lắng. Tỷ lệ trẻ "nghiêm túc xem xét việc tự tử" trong 12 tháng (qua hai lần khảo sát) giảm nhẹ nhưng trong số 6-7 trẻ thì vẫn còn một nghĩ đến điều này. Trong khi đó, chỉ 40% bố mẹ đồng hành cùng con.
Theo Phó giáo sư, tiến sĩ Trần Thị Tuyết Hạnh, Trường Đại học Y tế công cộng (đại diện nhóm nghiên cứu), đây là nhóm yếu tố nguy cơ cần lưu ý vì số liệu này được thu thập trước khi dịch bùng phát. "Nếu khảo sát hiện tại thì có lẽ tỷ lệ này cao hơn", tiến sĩ Hạnh nói.
Do đó, WHO khuyến cáo ngành giáo dục và y tế cần xây dựng chương trình nâng cao sức khỏe cho học sinh, chú trọng về chất lượng sức khỏe tâm thần, giới tính... Phụ huynh đồng hành cùng con trẻ để giải quyết vấn đề, tránh trường hợp đáng tiếc xảy ra.
Thùy An