 |
|
Người dân Turkmenistan theo dõi chiếc xe tang chở thi hài ông Saparmurat Niyazov ở trung tâm Ashgabat. Ảnh: Reuters. |
Vị tổng thống tự xưng là Turkmenbashi (Cha của người Turkmennistan) được chôn tại ngôi làng ông đã sinh ra ở ngoại ô Ashgabat, ngay cạnh mộ cha mẹ. Nguyên thủ các nước vùng Trung Á cùng các đoàn đại biểu cấp cao từ khắp nơi đã tề tựu về Ashgabat tham dự lễ tang.
Trước đó, hàng nghìn người Turkmenistan xếp hàng vào viếng cố tổng thống. Nhiều người mang theo hoa và bật khóc nức nở ngay khi tiến gần linh cữu. Cờ trên toàn Turkmenistan đều được treo rủ trong thời gian lễ tang, các cửa hiệu và nhà hàng được đóng cửa. Những hoạt động mừng năm mới ở nước này cũng bị hủy bỏ.
Nhiều nhà phân tích lo ngại, tiếp theo đây sẽ là giai đoạn tranh giành quyền lực bất ổn ở quốc gia vốn là nhà cung cấp khí đốt chính cho châu Âu. Turkmenistan là nước có trữ lượng khí tự nhiên lớn thứ 5 trên thế giới và có chung đường biên giới với Iran, Afghanistan.
 |
|
Linh cữu ông Saparmurat Niyazov tại dinh tổng thống. Ảnh: Reuters. |
Trong suốt 21 năm cầm quyền, Tổng thống Niyazov đã thâu tóm quyền lực tối cao và trở thành người duy nhất điều hành Turkmenistan. Nhà lãnh đạo bị phương tây coi là độc đoán này còn góp phần tạo ra tệ sùng bái cá nhân xung quanh bản thân ông và gia đình.
Ông Niyazov cho dựng tượng mình bằng chất liệu vàng hoặc đồng trên khắp cả nước. Nhà lãnh đạo này còn ban hành các quy định kỳ quặc như cấm để râu rậm, hát nhép, múa ba lê, trồng răng vàng và lấy tên mình đặt cho tháng một, lấy tên mẹ đặt cho tháng tư.
Cuốn sách mang tên Ruhnama do Niyazov viết với toàn những lời răn đạo đức được đưa vào trường học và trở thành chương trình giảng dạy bắt buộc. Ông tuyên bố với người dân rằng nếu ai chịu khó đọc Ruhnama ba lần mỗi ngày thì có thể được lên thiên đường.
 |
|
Người dân Turkmenistan xếp hàng vào viếng Tổng thống Saparmurat Niyazov. Ảnh: Reuters. |
Hình chân dung của Niyazov không chỉ xuất hiện trên tất cả các mệnh giá của đồng nội tệ mà còn có cả trên nhãn rượu vodka, vỏ bánh, hộp đựng trà vùng vô số áp phích và tranh cổ động. Báo chí và truyền hình Turkmenistan cũng luôn dày đặc những thông tin và hình ảnh về Tổng thống Niyazov.
Saparmurat Niyazov làm lãnh đạo Turkmenistan từ năm 1985 khi nước này vẫn thuộc Liên bang Xô viết. Năm 1992, sau khi Turkmenistan tuyên bố độc lập ông đắc cử ghế tổng thống với 99,5% phiếu. Quốc hội Turkmenistan xóa bỏ quy định về nhiệm kỳ vào năm 1999, mở đường để Niyazov được phong làm tổng thống suốt đời.
Đình Chính (theo BBC, AP)