Nhóm sĩ quan quân đội đảo chính ở Gabon ngày 30/8 thông báo trên đài truyền hình quốc gia quyết định bổ nhiệm tướng Brice Oligui Nguema làm chủ tịch Ủy ban Chuyển tiếp và Phục hồi Thể chế (CTRI) và lãnh đạo lâm thời của đất nước Trung Phi.
"Lãnh đạo lâm thời nhấn mạnh vào nhu cầu duy trì hòa bình, trật tự ở đất nước tươi đẹp của chúng ta. Trong bình minh của kỷ nguyên mới, chúng tôi sẽ đảm bảo hòa bình, ổn định và phẩm giá của quốc gia", phát ngôn viên CTRI Ulrich Manfoumbi nói trên truyền hình quốc gia.
Trong một bài biểu khác trên truyền hình, nhóm sĩ quan cho biết các tướng lĩnh đã họp để thảo luận về vị trí lãnh đạo lâm thời trong vài giờ, sau đó nhất trí bỏ phiếu bổ nhiệm tướng Nguema.
Đây là lần đầu tiên tên của người đứng sau cuộc đảo chính được công bố kể từ khi quân đội Gabon lật đổ Tổng thống Ali Bongo Ondimba hôm 30/8. Tướng Nguema không xuất hiện trong nhóm sĩ quan lên truyền hình tuyên bố đảo chính.
Nguema là chỉ huy lực lượng Vệ binh Cộng hòa tinh nhuệ của Gabon, đơn vị phụ trách an ninh cho tổng thống. Ông là một trong những người có ảnh hưởng và bí ẩn nhất Gabon, được cho là có quan hệ họ hàng với Tổng thống Bongo.
Thông báo bổ nhiệm lãnh đạo lâm thời được nhóm sĩ quan quân đội cấp cao của Gabon đưa ra vài giờ sau khi tuyên bố đảo chính, quản thúc tại gia Tổng thống Ali Bongo, 64 tuổi, giải tán toàn bộ thể chế chính quyền, chấm dứt 14 năm nắm quyền của ông.
Tổng thống Ali Bongo bị lật đổ ngay sau khi được xác nhận tái đắc cử nhiệm kỳ ba. Ông là con trai cựu tổng thống Omar Bongo, người cầm quyền năm 1967-2009.
Quân đội Gabon nói rằng họ đảo chính vì nhận thấy cuộc tổng tuyển cử mới nhất "không đáng tin cậy" và "sự quản lý vô trách nhiệm dẫn tới mối gắn kết xã hội ngày càng suy giảm, có nguy cơ đẩy đất nước vào cảnh hỗn loạn".
Sau khi bị lật đổ và quản thúc tại gia, ông Bongo kêu gọi toàn thể bạn bè khắp thế giới "thể hiện thái độ bất bình với những người đã bắt ông và gia đình".
Gabon có diện tích gần 270.000 km2 và dân số khoảng 2,3 triệu người. Quốc gia Trung Phi này từng là thuộc địa của Pháp và được trao trả độc lập năm 1960. Nước này giáp Vịnh Guinea về phía tây, là láng giềng của Guinea Xích đạo, Cameroon và Cộng hòa Congo.
Đức Trung (Theo Al Jazeera, Reuters, Xinhua)