Nhận xét này được giáo sư Đức phát biểu trong Hội thảo "Cắt Amidan ngày nay" tổ chức tại Bệnh viện An Sinh ngày 3/11.
 |
|
Một hình ảnh bệnh nhân bị biến chứng sau khi cắt amidan. Ảnh: BS Trần Duy Tế. |
Theo giáo sư Đức, cắt amidan là một phẫu thuật đơn giản nhưng tai biến lớn có thể dẫn đến tử vong. "Dù chưa có thống kê đẩy đủ, nhưng ngay tại các bệnh viện hàng đầu như Bệnh viện Tai Mũi Họng trung ương, Bệnh viện Xanhpôn Hà Nội, Bệnh viện Chợ Rẫy... đều có bệnh nhân tử vong do cắt amidan. Điều này chứng minh rằng, nguyên nhân không phụ thuộc vào tay nghề bác sĩ mà nó phụ thuộc vào quy trình thực hiện", giáo sư Đức cho biết.
Dù kỹ thuật cắt amidan có thay đổi theo thời gian nhưng quy trình thực hiện là không thay đổi. Đó là: các xét nghiệm trước khi mổ, đặc biệt là về huyết áp, máu, tim mạch và lao phổi; trong quá trình thực hiện và chăm sóc sau phẫu thuật.
Theo giáo sư Đức, nhờ vào sự tiến bộ của kỹ thuật xét nghiệm và phương pháp cắt, hiện nay có xu hướng bác sĩ lẫn bệnh viện đều không còn coi trọng việc chăm sóc sau phẫu thuật. Nhiều nơi, bác sĩ áp dụng phương pháp cắt amidan cho về trong ngày. "Điều này là hết sức nguy hiểm", ông Đức nhận xét.
Bệnh nhân cắt amidan thường tử vong vì 2 lý do: một là chảy máu nhưng không được xử lý kịp thời, hai là do thuốc gây tê, gây mê như nhầm thuốc, thuốc quá liều hoặc bệnh nhân bị phản ứng với thuốc. Ngoài ra, cũng có thể do bệnh nhân có mang bệnh sẵn trong người như tim mạch, lao phổi... nhưng các xét nghiệm thường quy không phát hiện được. Chỉ sau khi phẫu thuật bệnh mới bộc phát làm bệnh nhân bị tử vong hoặc biến chứng.
|
Tại Mỹ, trong 1,2 triệu người được 3.000 bác sĩ cắt amidan có 500 ca tử vong và gần 2.000 ca bị các biến chứng khác. Thống kê ở Châu Âu năm 1965 cho trong 78.000 trường hợp cắt amidan có 9 ca tử vong. Còn theo tài liệu pháp y của Áo từ 1945-1959 cứ 16 ca tử vong vì cắt amidan có đến 8 ca là do gây mê. Tỷ lệ tử vong chung trên toàn thế giới vào khoảng 1/1.000-1/10.000 trường hợp. |
Trong hồi ký của nguyên Viện trưởng Viện quân y 103 Trương Công Trung có kể về trường hợp một cháu bé bị ép cắt amidan. Cháu bé sợ quá nên chạy trốn. Gia đình sau khi tóm được chú bé đã giao bác sĩ đưa lên bàn mổ. Nhưng khi vừa gây mê xong thì bệnh nhi đã tử vong vì ngưng tim. Bác sĩ có kinh nghiệm hơn cho biết, không nên ép bệnh nhân cắt amidan khi tinh thần hoảng loạn như vậy vì bệnh nhân sẽ ngừng thở luôn khi được gây mê do sợ hãi.
Có bệnh nhân nữ bị chảy máu dữ dội khi mới cắt xong 1 bên mà bác sĩ không biết nguyên nhân. Sau khi tìm hiểu kỹ mới biết nữ bệnh nhân đang kỳ kinh nguyệt. Lần ấy cô gái không chết nhưng hoảng sợ đến nỗi 20 năm sau mới dám cắt nốt bên còn lại. Còn bác sĩ một phen đứng tim.
Giáo sư Đức khẳng định, chỉ nên chỉ định cắt bỏ amidan nếu người lớn 1 năm bị viêm quá 5 lần, mỗi lần kéo dài hơn 1 tuần, có các biến chứng gần viêm tai giữa, viêm mũi họng, phế quản hoặc biến chứng xa viêm cầu thận, viêm màng ngoài tim, viêm khớp... Đối với trẻ con nếu amidan to cản trở đường hô hấp gây khó thở.
Hiện có nhiều kỹ thuật cắt amidan, nhưng được giới chuyên môn thế giới đánh giá cao nhất hiện nay là kỹ thuật coblator. Phương pháp này có thời gian thực hiện nhanh, không gây bỏng, vết thương chóng lành và ít chảy máu. Phương pháp đang được áp dụng tại Bệnh viện Nhi đồng I, Bệnh viện Đại học y dược, Bệnh viện Tai Mũi Họng TP HCM.
Mỹ Lan