Tư vấn trực tuyến điều trị chóng mặt

Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Nga:

Chóng mặt có thể do những nguyên nhân hoàn toàn lành tính mặc dù có thể thường xuyên hoặc tái phát. Ngược lại, chóng mặt cũng có thể do những nguyên nhân nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe, đôi khi ảnh hưởng đến tính mạng (ví dụ đột quỵ, u não...). Do đó, tiên lượng một trường hợp chóng mặt có nguy hiểm hay không đến sức khỏe tùy thuộc nguyên nhân của chóng mặt là gì.

Tuy nhiên, chóng mặt do một số nguyên nhân lành tính nếu xảy ra thường xuyên hoặc tái phát vẫn có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh hoặc ảnh hưởng nghề nghiệp. Do đó vẫn cần được chẩn đoán và điều trị thích hợp.

Trường hợp của ba em thường xuyên bị chóng mặt từng lúc, nếu xuất hiện khi thay đổi tư thế và triệu chứng tự biến mất khi nằm nghỉ thì nguyên nhân được nghĩ đến nhiều nhất là chóng mặt tư thế kịch phát lành tính. Tuy nhiên ở người lớn tuổi, chúng ta cần loại trừ nguyên nhân cơn thiếu máu não thoáng qua, đây là một trường hợp chóng mặt nguy hiểm vì có thể dẫn đến đột quỵ sau đó. Do đó, bác cần được thăm khám chuyên khoa để chẩn đoán, xác định và điều trị thích hợp.

Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Nga :

Chào bạn,

Chóng mặt xảy ra đột ngột có thể có yếu tố khởi phát hoặc không có yếu tố khởi phát. Các yếu tố khởi phát có thể gồm thay đổi tư thế đầu, thay đổi tư thế từ nằm sang đứng, đứng lâu, thuốc, hạ đường huyết, ngay sau khi đi vệ sinh... Mỗi tình huống có thể do một nguyên nhân khác nhau. Trước mắt để giảm nhanh chóng triệu chứng chóng mặt, bạn cần cắt đứt các yếu tố khởi phát. Ví dụ nếu chóng mặt xuất hiện khi thay đổi tư thế đầu theo một hướng nào đó, bạn cần nằm yên theo hướng ngược lại. Nếu chóng mặt xảy ra khi thay đổi từ nằm sang đứng hay khi đứng lâu, hay ngay sau khi vệ sinh thì ngay khi xuất hiện triệu chứng, bạn cần nằm trở lại giường hoặc ngồi hẳn xuống sàn nhà triệu chứng sẽ cải thiện nhanh chóng.

Nếu do hạ đường huyết, bạn có thể uống một ly trà đường hoặc một ly nước đường. Tuy nhiên sau đó bạn cần đến khám bác sĩ đa khoa hoặc thần kinh, tim mạch để được chẩn đoán nguyên nhân và điều trị thích hợp. Để điều trị triệu chứng chóng mặt, sau đó, bạn cũng có thể dùng các thuốc có thành phần Acetyl leucine...

Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Nga :

Chào bạn,

Người lớn tuổi bị chóng mặt cần phân biệt người đó bị chóng mặt thật sự hay choáng váng, xay xẩm, lâng lâng, ngất vì mỗi triệu chứng có thể do những nguyên nhân khác nhau. Chóng mặt thật sự khi người đó nhận thấy xung quanh xoay tròn hoặc ảo giác đồ vật xung quanh di chuyển theo chiều dọc, ngang, hoặc nghiêng ngả.

Triệu chứng choáng váng tức là khi người đó chỉ có cảm giác lâng lâng, xay xẩm, tối mắt, chao đảo, đứng không vững hoặc cảm giác nhẹ đầu, trống rỗng nhưng không thấy ảo giác chuyển động nào, tức không thấy người hoặc vật xung quanh di chuyển, xoay tròn hoặc nghiêng ngả.

Chóng mặt thật sự có thể do nguyên nhân tổn thương tiền đình trung ương hoặc tổn thương tiền đình ngoại biên. Ở người cao tuổi, các nguyên nhân thường gặp gây tổn thương tiền đình ngoại biên bao gồm: xơ hóa tai trong, chóng mặt tư thế kịch phát, thiểu năng tuần hoàn động mạch tai trong.

Nguyên nhân tổn thương tiền đình trung ương ở người cao tuổi thường gặp là bệnh lý mạch máu não và u não. Vậy những dấu hiệu gợi ý những nguyên nhân có thể nguy hiểm bao gồm: bệnh nhân ngoài chóng mặt còn có các triệu chứng khác như không thể đi lại được, tê yếu tay chân, nói đớ, nhìn đôi, mờ mắt hoặc có cơn ngất kèm theo...

Vậy khi có những dấu hiệu chóng mặt kèm nhưng triệu chứng trên ở người cao tuổi, chúng ta cần đưa người đó đến khám sớm để được chẩn đoán loại trừ những nguyên nhân có thể nguy hiểm.

Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Nga:

Chóng mặt là triệu chứng của nhiều nguyên nhân, trong đó có những nguyên nhân liên quan đến hệ thống tiền đình. Các nguyên nhân khác có thể gây ra chóng mặt liên quan đến tiểu não, thị giác, rối loạn cảm giác, các bệnh lý nội khoa, thuốc, tâm lý.

Chóng mặt có thể gặp ở nhiều lứa tuổi khác nhau. Trong đó thường gặp nhất là ở người trưởng thành và người lớn tuổi. Các nguyên nhân gây chóng mặt liên quan đến hệ thống tiền đình bao gồm những nguyên nhân tổn thương tiền đình ngoại biên hoặc tổn thương tiền đình trung ương.

Tổn thương tiền đình ngoại biên có thể do chóng mặt tư thế kịch phát, viêm thần kinh tiền đình, xơ cứng tai, trong đó thường gặp nhất là chóng mặt tư thế kịch phát, chiếm khoảng 50% các trường hợp chóng mặt. Bệnh thường gặp ở người trên 40 tuổi. Tổn thương tiền đình trung ương có thể do bệnh lý mạch máu não, viêm, u, xơ rải rác từng đám...

Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Nga:

Việc đề nghị các xét nghiệm cận lâm sàng hay không và xét nghiệm nào là phù hợp để giúp chẩn đoán bệnh khi người bệnh gặp các triệu chứng đau đầu, chóng mặt hoàn toàn phụ thuộc vào kết quả thăm khám và hướng chẩn đoán sơ bộ các nguyên nhân có thể gây ra chóng mặt, đau đầu ở từng bệnh nhân cụ thể.

Đôi khi người bệnh đừng quá lo lắng khi bác sĩ đưa ra chẩn đoán xác định mà không đề nghị xét nghiệm cận lâm sàng nào, vì một số nguyên nhân gây ra chóng mặt, đau đầu được chẩn đoán xác định hoàn toàn dựa vào kết quả thăm khám mà không dựa vào kết quả cận lâm sàng. Xét nghiệm cận lâm sàng trong trường hợp đó nếu được đề nghị sẽ nhằm loại trừ các nguyên nhân ít nghĩ đến hơn.

Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Nga:

Chóng mặt có thể do nhiều nguyên nhân bao gồm tổn thương hệ thống tiền đình ngoại biên hoặc trung ương, tổn thương tiểu não, rối loạn cảm giác, rối loạn thị giác hoặc những nguyên nhân tim mạch, nội khoa, chuyển hóa, thuốc...

Thiếu máu não có thể ảnh hưởng đến các cơ quan thuộc hệ thần kinh trung ương như: hệ thống tiền đình trung ương, tiểu não, đường dẫn truyền thị giác. Thiếu máu não trong trường hợp đó có thể biểu hiện dưới các hình thức: cơn thoáng thiếu máu não hoặc đột quỵ thiếu máu não. Khi đó, bệnh nhân có thể có triệu chứng chóng mặt thật sự hoặc chỉ có cảm giác lâng lâng, không vững hoặc ngất.

Các triệu chứng đó có thể tạm thời hoặc không thoái lui. Nếu triệu chứng chỉ tạm thời, đó là biểu hiện của cơn thoáng thiếu máu não. Nếu triệu chứng kéo dài không thoái lui trên 24 tiếng, có thể là đột quỵ thiếu máu não. Khi đó, ngoài triệu chứng chóng mặt, bệnh nhân có thể có các triệu chứng khác như nhìn đôi, tê yếu nửa thân, méo miệng, nói đớ...

Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Nga:

Chào bạn,

Chóng mặt là một triệu chứng do nhiều nguyên nhân khác nhau, liên quan đến nhiều cơ quan khác nhau thuộc hệ thần kinh trung ương, ngoại biên, những bệnh lý không thuộc hệ thần kinh bao gồm cả nguyên nhân tâm lý, tác động của thuốc và yếu tố môi trường. Do đó, chóng mặt có thể do rất nhiều nguyên nhân khác nhau và đôi khi việc xác định nguyên nhân thực sự khá khó khăn.

Chóng mặt không rõ nguyên nhân có thể ám chỉ trường hợp người bệnh đã được thăm khám, làm nhiều xét nghiệm cận lâm sáng khác nhau, cho kết quả âm tính. Điều đó không có nghĩa chóng mặt ở bệnh nhân đó không có nguyên nhân. Vấn đề là người bệnh cần được thăm khám toàn diện bao gồm cả hệ thần kinh, được chẩn đoán sơ bộ và đề nghị các cận lâm sàng phù hợp thì mới giúp chẩn đoàn xác định bệnh và từ đó có hướng điều trị hiệu quả.

Để điều trị hiệu quả những trường hợp chóng mặt kéo dài cần có chẩn đoán phù hợp, người bệnh tuân thủ điều trị, thay đổi lối sống phù hợp.

Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Nga :

Chào bạn,

Bạn chưa mô tả triệu chứng chóng mặt của bạn như thế nào, có triệu chứng kèm theo hay không, ví dụ như đau đầu đã được chẩn đoán là gì. Do đó, việc sử dụng thuốc như bạn nêu không thể xác định phù hợp hay không. Chúng ta điều biết chóng mặt có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, một số hoàn toàn có thể điều trị khỏi, một số có thể tái phát hoặc có thể mãn tính. Việc điều trị bao gồm điều trị theo nguyên nhân gây chóng mặt và điều trị triệu chứng gây chóng mặt. Để điều trị nguyên nhân, chúng ta cần xác địn nguyên nhân.

Trong các trường hợp thì việc điều trị triệu chứng là cần thiết (thuốc điều trị triệu chứng như Acetyl leucine...) bất kể nguyên nhân là gì. Việc sử dụng một số thuốc hỗ trợ có thể chỉ phù hợp ở một số nguyên nhân nhất định. Do đó, thuốc mà bạn đang sử dụng, nếu không phù hợp về chỉ định hoặc thời gian sử dụng thì không cần thiết và có thể gây tác dụng phụ, bất lợi. Do đó, bạn cần đến bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và đưa ra chẩn đoán xác định hướng và thời gian điều trị, theo dõi thích hợp.

Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Nga:

Chóng mặt có thể xảy ra khi có yếu tố khởi phát hoặc thúc đẩy hoặc hoàn toàn không có yếu tố thúc đẩy, khởi phát nào.

- Các yếu tố có thể khởi phát hoặc thúc đẩy chóng mặt bao gồm: thay đổi tư thế (chóng mặt tư thế kịch phát), khi ngồi dậy (hạ huyết áp tư thế...), thuốc, chấn thương đầu.

- Các trường hợp chóng mặt không có yếu tố khởi phát hoặc thúc đẩy nào bao gồm: viêm thần kinh tiền đình, xơ cứng tai, những bệnh lý tai trong, bệnh lý mạch máu não... Nếu có một trong các nguyên nhân đó thì người bệnh có thể bị chóng mặt ngay cả khi đang nằm.

Để giải quyết triệu chứng này, chúng ta cần chuẩn đoán xác định nguyên nhân và điều trị phù hợp.

Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Nga :

Chào bạn,

Chóng mặt trong trường hợp của bạn nếu là chóng mặt thật sự (thấy ảo giác đồ vật xung quanh hoặc bản thân xoay tròn, nghiêng ngã hoặc chuyển động thẳng...) xảy ra từng đợt, từng lúc, khi thay đổi tư thế, cơn chóng mặt kéo dài khoảng một phút, ngoài cơn chóng mặt, bạn đi lại bình thường, có thể chỉ có có cảm giác lâng lâng không vững thì khả năng nhiều nhất là bạn bị chóng mặt tư thế kịch phát lành tính. Đây là nguyên nhân thường gặp nhất, gây chóng mặt thật sự, bệnh này có thể tái phát như bạn mô tả, hoàn toàn lành tính (tức không ảnh hưởng, không nguy hiểm đến sức khỏe). Tuy nhiên, do bệnh tái phát nên có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hoặc nghề nghiệp.

Khi làm xét nghiệm cận lâm sàng trong trường hợp này thì tất cả đều bình thường. Việc chẩn đoán, xác định bệnh này, hoàn toàn dựa vào thăm khám của thầy thuốc chuyên khoa.

Để điều trị trong giai đoạn cấp, thầy thuốc thường áp dụng thủ thuật chuyên biệt (nghiệm phát Epley...) có thể cắt đứt nhanh chóng cơn chóng mặt, kê đơn điều trị triệu chứng chóng mặt, các thuốc hỗ trợ điều trị triệu chứng nôn ói, đau đầu. Ngoài ra, người bệnh còn được hướng dẫn chế độ luyện tập tiền đình để giúp cải thiện nhanh chóng triệu chứng chóng mặt.