Trí Huệ để lại cho đời là sự tưởng nhớ cũng như tri ân của mọi người dành cho nhà nghiên cứu âm nhạc tài hoa.
Cuốn sách được chuẩn bị tái bản trong giai đoạn trước khi Giáo sư Khê qua đời. Lúc đó, dù sức khỏe không được tốt, mắt gần như không còn nhìn thấy được do di chứng của căn bệnh tiểu đường lâu năm, ông vẫn cặm cụi viết thêm 12.000 từ bổ sung nội dung cho cuốn sách. Phần phụ lục bổ sung trong sách mang tên "Những chọn lựa quan trọng trong cuộc đời tôi".
Bìa tự truyện tái bản của Giáo sư Trần Văn Khê. |
Như tên gọi của phần phụ lục bổ sung, cuộc đời của cố Giáo sư Trần Văn Khê có tổng cộng mười một chọn lựa mà ông cho là quan trọng nhất và mang tính quyết định của cuộc đời mình, như: chọn lựa giữa thi tú tài Triết lý và thi tú tài Toán học. Dù được thầy dạy toán Lê Văn Khiêm và ông hiệu trưởng trường Trương Vĩnh Ký nhất định giữ ông ở lớp Toán nhưng ông vẫn quyết thi Triết và đạt Thủ khoa của kỳ thi này.
Giáo sư Trần Văn Khê xem quyết định trở về quê hương sau nhiều năm ở Pháp là quan trọng nhất. Ông viết: "Sự quyết định này vô cùng quan trọng đối với tôi. Dám từ bỏ một nơi mà cuộc sống đầy đủ tiện nghi mà chánh quyền đã cho tôi nhiều đặc ân về đời sống vật chất và tinh thần để trở về nước Việt là nơi tôi có thể gặp nhiều khó khăn, chỉ có chắc một điều là hưởng được niềm vui của cảnh 'lá rụng về cội' và của một người đã từ lâu thèm được giảng giải về văn hóa nghệ thuật của nước Việt Nam cho lớp trẻ Việt Nam, bằng tiếng nói Việt Nam và trên lãnh thổ Việt Nam".
Năm 2010, ấn bản đầu tiên của tự truyện Trần Văn Khê được phát hành nhân dịp mừng thọ ông 90 tuổi, với tên Những câu chuyện từ trái tim. Cuốn sách gồm 12 câu chuyện kể của giáo sư, trải dài từ thuở ấu thơ ở làng Vĩnh Kim (tỉnh Tiền Giang) đến tuổi thanh niên ấp ủ hoài bão, từ chuyến đi rời xa đất nước vào năm 1949 đến hành trình khắp năm châu để giới thiệu âm nhạc truyền thống Việt Nam. Đến nay quyển sách in được gần 15.000 bản.
Ngoài tự truyện này, Giáo sư Trần Văn Khê còn bộ hồi ký với nội dung đầy đủ, bao quát cuộc đời ông do Phương Nam Books ấn hành.
Đoàn Kim Ngọc