Tượng Stewart ở sân Pinehurst số 2 ở Bắc Carolina - chiến địa của US Open. Ảnh: ACES Golf
Tượng Stewart ra đời không lâu sau khi ông chết do tai nạn máy bay vào ngày 25/10/1999. Trước đó bốn tháng, Stewart ẵm cup tại giải danh giá do Hiệp hội golf Mỹ chủ trì. Tính đến nay, ông đã qua 25 năm "đứng yên" trong sân Pinehurst số 2, ngay sau green hố 18 và tiếp tục chứng kiến US Open kỳ đấu thứ 124 từ ngày 13 đến 16/6.
Đó là nơi Stewart gạt dứt điểm par khi cách lỗ 4,5 mét qua đó ấn định mốc thắng -1 trên chiến địa par70 trong cuộc cạnh tranh với những tên tuổi lớn đương thời như Tiger Woods, Phil Mickelson, Vijay Singh, Steve Stricker, David Duval... Khi ấy, Mickelson về nhì, Woods cùng Singh cán đích T3.
Trong hành trình ấy, Stewart lên dẫn với điểm giải -1 nhờ birdie hố 17, Mickelson kề sau ở mức even par. Hố 18, Stewart từ khu rough đưa bóng vào cách lỗ 4,5 mét với khả năng chỉ giữ par hoặc tệ hơn trong khi Mickelson có cơ hội birdie từ vị trí gạt xa hơn.
Do bóng xa hơn, Mickelson gạt trước, lệch mục tiêu rồi cầm chắc điểm par hố đích cũng như thành tích chung cuộc. Đến lượt mình, Stewart ra tay chính xác sau một lúc đọc địa hình green và hai lần nháp gậy. Ngay khi bóng lọt vào miệng lỗ, ông trổ tư thế sau này thành biểu tượng trong lịch sử US Open cũng như sân Pinehurst số 2.
Khoảnh khắc huyền thoại của Payne Stewart.
Stewart sinh vào tháng 1/1957, đấu golf chuyên nghiệp từ 1979. Trong 10 năm sau đó, ông có 11 lần vô địch trên PGA Tour, tính cả ba lần tại hai giải danh giá gồm PGA Championship 1989 và US Open 1991, 1999.
Nhưng Stewart vắn số, qua đời ở tuổi 42 khi đang là một trong những golfer nổi tiếng nhất hành tinh. Ông luôn nổi bật, từ thời trẻ khi chọn kiểu "quần độc" làm phong cách trang phục đặc trưng trong thi đấu. Đó là kiểu quần dài quá gối 10 cm, rộng thùng thình nhưng túm ở ống xuất hiện trong những năm 1920. Nó là sản phẩm phái sinh từ kiểu quần thể thao knickerbockers phổ biến trong những năm 1860. Là dân kinh doanh, bố của Stewart thường dạy rằng "khác biệt là rất quan trọng".
Bốn tháng sau khi lên ngôi vô địch US Open 1999, Stewart chết trên đường bay đến Atlanta để dự Tour Championship – chung kết lớn trên PGA Tour. Đó là chuyến bay định mệnh. Nó mất liên lạc với kiểm soát không lưu chỉ hai phút sau khi đạt độ cao gần 12 km.
Sau 3 tiếng 45 phút cất cánh, lực lượng chức năng phát hiện chiếc Learjet 35 N47BA chở Stewart xoay vòng, lộn nhào tự do theo phương thẳng đứng và tiệm cận tốc độ âm thanh rồi vỡ tan tành trên địa phận Nam Dakota. Về nguyên nhân tai nạn, cơ quan điều tra không kết luận thấu đáo.
Tuy nhiên, máy bay gặp trục trặc nghiêm trọng trên không là nghi vấn lớn nhất, thể hiện qua lời phi công Hamilton được giao nhiệm vụ truy tìm bằng máy bay chiến đấu F16. Hamilton bắt kịp mục tiêu trên bầu trời Memphis và phát báo cáo sơ bộ rằng: "Khoang lái có vẻ đóng băng. Tôi không thể nhìn vào bên trong".
Các cửa sổ đóng băng cho thấy hệ thống điều hòa áp suất để cấp oxy không hoạt động. Những người trên chiếc Learjet hẳn bất tỉnh do thiếu oxy trong máu. Năm 2005, tòa án Orlando ra phán quyết chiếc Learjet không có lỗi và huỷ vụ kiện của gia đình các nạn nhân cùng yêu cầu bồi thường 200 triệu USD.
Quốc Huy