Bộ trưởng Quốc phòng Brazil Jose Mucio đêm 21/1 cho biết quyết định sa thải tư lệnh Julio Cesar de Arruda được đưa ra sau cuộc họp với Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva và lãnh đạo ba quân chủng nhằm giải quyết tình trạng "mất niềm tin trong bộ chỉ huy quân đội".
Ông Mucio đồng thời nhấn mạnh lực lượng vũ trang Brazil không có mối liên hệ nào với vụ bạo loạn hôm 8/1.
Người được chỉ định thay ông Arruda là lãnh đạo Quân khu miền Đông Brazil Tomas Ribeiro Paiva. Tân chỉ huy cao nhất của quân đội Brazil cam kết các lực lượng vũ trang quốc gia sẽ tiếp tục "đảm bảo nền dân chủ", đồng thời ủng hộ kết quả bầu cử tổng thống hồi tháng 10/2022.
Tướng Julio Cesar de Arruda trong cuộc duyệt binh vào năm 2016 của quân đội Brazil. Ảnh: Bộ Quốc phòng Brazil.
Quyết định thay tướng được chính quyền ông Lula công bố khoảng hai tuần sau vụ bạo loạn tại thủ đô Brasilia làm rung động chính trường Brazil. Hàng nghìn người ủng hộ cựu tổng thống Jair Bolsonaro ngày 8/1 đã xông vào tòa nhà quốc hội, dinh tổng thống và tòa án tối cao Brazil phá hoại tài sản.
Hơn 2.000 người bị bắt sau sự việc, trong khi giới chức Brazil tiếp tục điều tra khả năng có thành phần trong lực lượng an ninh tiếp tay bạo loạn.
Người ủng hộ ông Bolsonaro trong hơn hai tháng qua liên tục kêu gọi quân đội can thiệp, ngăn ông Lula nắm quyền. Họ cho rằng cuộc bầu cử năm ngoái có gian lận và không chấp nhận kết quả.
Tướng Arruda giữ chức tư lệnh từ ngày 30/12/2022, bổ nhiệm bởi chính quyền Bolsonaro. Tổng thống Lula đầu tháng này giữ nguyên quyết định nhân sự của người tiền nhiệm.
Trong những ngày đầu sau bạo loạn, ông Lula vẫn tránh bất đồng trực tiếp với chỉ huy quân đội, theo tiết lộ từ một quan chức cấp cao. Quyết định sa thải chỉ được đưa ra sau khi tướng Arruda bất tuân mệnh lệnh và không sa thải Mauro Cid, chỉ huy một đơn vị ở thành phố Goiania và từng là trợ lý cấp cao của tổng thống tiền nhiệm.
Giới quan sát lo ngại động thái từ ông Lula có thể tạo ra rạn nứt trong quan hệ với các lực lượng an ninh Brazil giữa giai đoạn chính trị nhạy cảm. Trong những ngày qua, ông đã sa thải hoặc buộc từ chức đối với hơn 40 nhân sự cấp cao trong quân đội có liên quan công tác an ninh ở Dinh tổng thống.
Toàn cảnh vụ bạo loạn ngày 8/1 tại thủ đô Brazil. Video: Guardian.
Thanh Danh (Theo AFP, Washington Post)