Ông Laurie Sams, phải, trao đổi với Phó đại sứ Australia tại Việt Nam Layton Pike trước khi lên đường. Ảnh: Việt Anh |
Cách đây 45 năm, Sams là thành viên của Trung đoàn lực lượng đổ bộ đường không Australia, tham gia chiến tranh Việt Nam tại khu vực phía bắc tỉnh Vũng Tàu. Sau 12 tháng, ông trở về quê hương nhưng "vấp phải" những phản ứng khác nhau về cuộc chiến, rồi Sam mắc chứng rối loạn hậu chấn tâm lý (PTSD).
"Điều khó khăn nhất với tôi là hòa nhập lại với xã hội, lúc đó mọi người nhìn nhận chiến tranh Việt Nam không phải điều tốt. Tôi gần như phải vật lộn với cuộc sống hàng ngày", Sams nói với VnExpress trước khi bắt đầu hành trình.
Phải chờ đến 20 năm sau, Sams và các cựu binh như ông mới có thể mở lòng giãi bày với bạn bè, xã hội, về những gì họ phải trải qua, "những điều không dễ dàng chút nào". Đến 2009, Sams làm một việc mà trước đó ông nghĩ là không bao giờ xảy ra: trở lại Việt Nam.
Rong ruổi với chiếc xe, Sams đi tới nhiều nơi từng là chiến trường như Khe Sanh, Long Tân, Điện Biên Phủ, đến Sapa, Đà Nẵng, các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long. Tổng cộng quãng đường ông đi qua là 12.000 km. Sams chia sẻ ông đã gặp và trò chuyện với rất nhiều cựu chiến binh Việt Nam, về những vết sẹo của họ, hiểu thêm về quãng thời gian họ ở hai bên chiến tuyến.
"Đó là cách để có cái nhìn khoan dung với quá khứ tồi tệ, là hành trình hàn gắn của tôi, trở lại Việt Nam đã giúp tôi rất nhiều và tôi yêu thích được trở lại nơi này", Sams nói.
Chia sẻ về một chân bị mất, Sams cho biết tai nạn xảy ra hồi năm 1995 khi ông cố gắng cứu học viên của mình trong lúc họ rơi theo chiều xoắn ốc xuống đất vì dù bị hỏng, từ độ cao hơn 1.500 m. Sau biến cố, ông đã được trao tặng Huân chương Ngôi sao Dũng cảm. Qua một thời gian học cách đi bộ bằng chân giả, ông đã dẫn đầu hai cuộc thám hiểm đi bộ dài 315 km (trên lãnh thổ Thái Lan) trên tuyến xe lửa Thái Lan - Myanmar. Ông cũng đã có nhiều chuyến đi xe đạp từ thiện tại khu vực châu Á. Sams cũng thực hiện hơn 5.600 lượt nhảy dù, từng giành giải vô địch thế giới và nhiều giải thưởng của Australia.
Trong chuyến đạp xe xuất phát từ Hà Nội lần này, Sams sẽ dành 6 tháng để đi qua nhiều tỉnh để đến TP Hồ Chí Minh, sau đó rẽ về phía tây để sang Campuchia và Thái Lan, đi vòng theo vịnh Thái Lan rồi hướng Nam tới Malaysia và Singapore. Đến đây, cả nhóm sẽ đáp máy bay đến thành phố Perth, Australia vào 31/8, bắt đầu cuộc hành trình khá vất vả xuyên Nullarbor tới Adelaide, rồi sau đó tới Melbourne, Canberra và Sydney. Dự kiến ông đến chân Nhà hát Opera Sydney vào 20/11 năm nay.
Theo Sams, ông muốn dành nhiều thời gian để tìm hiểu kỹ hơn về Việt Nam, gặp gỡ người dân, tìm hiểu văn hóa, về cuộc sống, về cách nấu ăn. Ông thừa nhận những cảnh đẹp và món ăn của các vùng miền là một trong những điều thôi thúc ông lên đường.
"Điều tôi đang cố làm là góp phần quảng bá du lịch của Việt Nam tới Australia. Trải nghiệm của bản thân tôi là một cách có thể khiến nhiều người Australia muốn đến đây, đến để thăm thú và cả đầu tư vào Việt Nam", Sams nói.
Ông cho hay hành trình của mình là cách ông chọn, khác với nhữngviệc làm mà các cựu chiến binh Australia và Mỹ đang nỗ lực để hàn gắn vết thương chiến tranh. Bên cạnh đó, Sams hy vọng trên đường mình đi, ông cũng giúp mọi người hiểu hơn về những cựu chiến binh Australia đang phải chịu chứng PTSD và quyên góp một khoản nhất định dành cho họ.
"Hành trình này không chỉ giúp mọi người hiểu hơn về các cựu chiến binh của chúng tôi mà còn vinh danh các cựu binh của Việt Nam nữa", ông nói.
Việt Anh