Dự án xây mới trường THCS Kỳ Thịnh (Kỳ Anh, Hà Tĩnh) được triển khai từ năm 2011, nằm trên địa bàn xóm 8, xã Kỳ Thịnh, với tổng diện tích 13.000 m2. Công trình được Ban quản lý Khu kinh tế Vũng Áng rót vốn, UBND xã Kỳ Thịnh làm chủ đầu tư và giao Công ty cổ phần xây dựng Hòa Bình (trụ sở ở địa bàn huyện) thi công. Chi phí ước tính cho 10 phòng học, tường rào của giai đoạn một là 5,6 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành vào năm 2012.

Cơ sở mới của trường THCS Kỳ Thịnh chuẩn bị hoàn thành giai đoạn một thì bỏ hoang để điều chỉnh cho phù hợp với tiêu chí xây dựng Nông thôn mới. Ảnh: Đức Hùng.
Ông Nguyễn Tiến Bảy, Phó chủ tịch UBND xã Kỳ Thịnh thông tin, vào cuối năm 2012, khi chuẩn bị hoàn thiện dãy nhà hai tầng gồm 10 phòng thì phải dừng thi công do một số hạng mục không phù hợp với tiêu chí xây dựng Nông thôn mới. Xã đã yêu cầu nhà thầu dừng lại để điều chỉnh cho đúng tiêu chí. Đây là dự án thuộc sự quản lý của Ban quản lý Khu Kinh tế Vũng Áng. Gần đây xã đã làm tờ trình gửi Ban để xem xét hướng giải quyết.
“Khi nào có quyết định từ trên xuống thì mới tác động được đơn vị thi công, thúc đẩy họ tiến hành xây tiếp”, ông Bảy nói và bày tỏ xót xa khi ngôi trường đã bỏ hoang gần hai năm và đang có dấu hiệu xuống cấp. Hiện trần nhà đã bị thấm ướt, nhiều nơi nước dột đọng xuống thềm thành vũng nhỏ. Gạch hoa dưới nền cũng đã bong tróc, vỡ. Tường nhiều nơi bị nứt nẻ, rêu phong bám phủ. Hệ thống then cửa sắt đã hoen gỉ.
Thầy Trần Xuân Lạc, Hiệu trưởng trường THCS Kỳ Thịnh thông tin, cơ sở cũ khá chật hẹp, chỉ có 15 phòng học và mỗi phòng chỉ rộng 40 m2. Trong khi đó số lượng học sinh là 730 với 23 lớp. Trường vẫn phải tổ chức dạy hai ca nên rất vất vả. “Dự định của chúng tôi là khi các hạng mục trong giai đoạn một hoàn thành sẽ chuyển một số học sinh lên cơ sở mới, tổ chức học một ca”, thầy Lạc nói. Tuy nhiên, mọi quyết định về vấn đề này đều thuộc về cấp trên.
Cách huyện Kỳ Anh khoảng 60 km là huyện Thạch Hà, nơi có một ngôi trường bị bỏ hoang nhiều năm. Vào năm 2010, trường THPT Mai Kính được xây mới trên địa bàn xã Việt Xuyên với diện tích 34.000 m2, tổng vốn 31,3 tỷ đồng. Công trình do UBND huyện Thạch Hà làm chủ đầu tư, Công ty Cổ phần xây dựng và Sản xuất vật liệu 22-12 đảm nhiệm thi công.
Đến năm 2012, ngành giáo dục Hà Tĩnh có đề án quy hoạch lại trường mầm non và phổ thông, trường THPT Mai Kính thuộc diện thừa nên phải giải thể. Thời điểm đó, dãy nhà 4 tầng gồm 16 phòng vừa xây xong phần thô và hàng rào được chủ đầu tư cho dừng thi công.

Các phòng ở trường THPT Mai Kính xây xong phần thô đã phải dừng lại bởi vì trường giải thể. Ảnh: Đức Hùng.
Sau nhiều năm phơi nắng, phơi mưa ở giữa cánh đồng, ngôi trường là chỗ trú ngụ cho trâu bò. Toàn bộ hệ thống đang xuống cấp trầm trọng, các khối bê tông bị lòi thép ra ngoài, cầu thang lên xuống mốc meo, nhiều chỗ bị nứt. Những mảnh vữa xi măng đã trộn vẫn để ở trong phòng nhiều năm, gió thổi vào khiến bụi mù mịt.
Ông Đoàn Tiến Đạt, Chánh văn phòng UBND huyện Thạch Hà cho biết, để tránh lãng phí, gần đây UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có văn bản đồng ý cho Tổng công ty Khoáng sản và Thương mại Hà Tĩnh (Mitraco) “mượn” có thời hạn để làm trung tâm cây giống. Hiện các phòng bên dưới đã được Công ty Mitraco quét sơn, xây bao thành nơi làm việc.
Nói về thực trạng trường xây mới nhưng bỏ hoang, ông Dư Lý Trí, Phó chánh văn phòng Sở GD&ĐT Hà Tĩnh cho hay, khoảng 5 năm về trước, học sinh toàn tỉnh khoảng 400.000, nay chỉ còn hơn 230.000. Số lượng học sinh giảm là do nhiều em nghỉ học, nhiều em theo gia đình vào Nam. “Thiếu học sinh nhưng lại thừa lớp thì tất yếu phải sáp nhập trường. Nhiều trường học đã quy hoạch từ trước, nhưng vẫn nằm trong đề án sẽ dôi ra”, ông Trí nói.
Ảnh: Trường học bỏ hoang
Đức Hùng