UBND tỉnh Bình Định ngày 17/12 phê duyệt dự án trùng tu, tôn tạo di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt tháp Dương Long, xã Tây Bình và Bình Hòa, huyện Tây Sơn. Dự án có tổng kinh phí hơn 93 tỷ đồng, dự kiến việc trùng tu hoàn thành vào 2025.
Cụm tháp Chăm Dương Long. Ảnh: Nguyễn Phan Dũng Nhân
Dự án tập trung tu bổ, phục hồi tháp nam và tháp giữa từ cao độ 12 m trở xuống. Công tác tu bổ bao gồm vệ sinh bề mặt, xử lý nấm mốc và cây xanh bám trên tháp, gia cố các tường và kết cấu có dấu hiệu nứt gãy.
Ở tháp nam, các tảng đá gốc sẽ được tái định vị tại những vị trí bị xô lệch, gãy đổ. Phần chân đế và tường tháp sẽ được gia cố, bổ sung đá sa thạch tái tạo những bộ phận bị hỏng hóc. Vòm cửa tháp cũng sẽ được phục hồi, xếp gạch làm mới nèn tháp và lắp thêm thang thép tạo lối di chuyển lên tháp.
Đối với tháp giữa, dự án tái định vị các tảng đá xô lệch, gia cố tường và kết cấu nứt nằm ở các mặt đông, tây, nam và bắc. Khu vực tháp cũng sẽ được khai quật khảo cổ với diện tích hơn 9.150 m2.
Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Nguyễn Tuấn Thanh cho biết, mục tiêu dự án nhằm bảo tồn giá trị lịch sử và nghệ thuật của tháp Dương Long, ngăn ngừa tình trạng xuống cấp, hư hỏng nghiêm trọng theo thời gian. "Việc trùng tu là cơ sở để phát huy giá trị văn hóa, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tín ngưỡng của người dân và gắn kết với phát triển du lịch", ông Thanh nói.
Cụm tháp Dương Long gồm ba tháp: tháp giữa cao 39 m, tháp nam cao 33 m và tháp bắc cao 32 m, được xây dựng từ cuối thế kỷ 12. Thân tháp được xây bằng gạch, các góc sử dụng những tảng đá lớn chạm khắc tinh xảo.
Không chỉ nổi bật về chiều cao - cao nhất trong các tháp Chăm còn lại tại Việt Nam, Dương Long còn gây ấn tượng với kiến trúc độc đáo. Những hoa văn, họa tiết được khắc tạc trực tiếp trên các khối đá đồ sộ ở đỉnh tháp. Nghệ thuật điêu khắc tại đây thể hiện sự kết hợp giữa vẻ hoành tráng, lộng lẫy và nét mềm mại, tinh tế. Hình ảnh các con vật, họa tiết trang trí vừa sống động, chân thực, vừa mang màu sắc huyền bí.
Năm 1980, cụm tháp được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng là di tích Kiến trúc Nghệ thuật. Đến năm 2015, tháp Dương Long được Thủ tướng Chính phủ công nhận là di tích quốc gia đặc biệt, trở thành một trong những tháp Chăm đẹp và độc đáo bậc nhất Việt Nam.
Văn Linh