Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ chiều 6/9 ở Indonesia, bà Kamala Harris khẳng định Mỹ cam kết mạnh mẽ và lâu dài với ASEAN, ủng hộ khối đóng vai trò trung tâm. Bà nhấn mạnh hai bên chia sẻ lợi ích, ưu tiên và tầm nhìn dài hạn, cùng ứng phó các thách thức chung.
Bà Harris thông báo Trung tâm ASEAN - Mỹ sẽ được thiết lập tại Washington. Nhà Trắng cho biết trung tâm sẽ thúc đẩy tiếp xúc giữa Mỹ và ASEAN, tăng cường kết nối khu vực tư nhân hai bên, tổ chức các hoạt động văn hóa và giáo dục, tiến hành nghiên cứu để hỗ trợ và nâng cao công việc thực chất của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Mỹ - ASEAN và thúc đẩy các chương trình tăng cường năng lực.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá ASEAN - Mỹ đang bước vào kỷ nguyên hợp tác mới. Thủ tướng nhấn mạnh cần nhanh chóng đưa hợp tác kinh tế, thương mại trở thành trụ cột và khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trở thành động lực thúc đẩy quan hệ.
Theo đó, hai bên cần phối hợp thúc đẩy thương mại hài hòa, bền vững, ổn định chuỗi cung ứng, hạn chế các biện pháp áp thuế chống bán phá giá, trợ cấp và các biện pháp không cần thiết đối với các sản phẩm xuất khẩu, tác động trực tiếp đến việc làm và sinh kế của người dân. Bên cạnh đó, hai bên dành nguồn lực thích đáng mở rộng hợp tác về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, mở ra không gian phát triển mới, tạo sức bật mạnh mẽ cho tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững.
Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris phát biểu tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ chiều 6/9. Ảnh: Dương Giang
Nhằm xây đắp tương lai bền vững cho hơn một tỷ người dân ASEAN - Mỹ, Thủ tướng đề nghị triển khai hiệu quả sáng kiến tương lai về y tế, giáo dục, năng lượng, môi trường, biến đổi khí hậu, phát triển bền vững. Lãnh đạo Việt Nam mong muốn Trung tâm ASEAN - Mỹ đóng góp hiệu quả cho các nỗ lực này.
Thủ tướng cũng đề nghị Mỹ hỗ trợ Việt Nam ứng phó biến đổi khí hậu, thực hiện Tuyên bố Đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng, tiếp tục hỗ trợ phát triển tiểu vùng Mekong thông qua cơ chế Đối tác Mekong - Mỹ, trong đó bảo đảm các nỗ lực phát triển bền vững tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.
Năm 2022, Mỹ là đối tác đầu tư lớn nhất ở khu vực, với tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đạt 36,5 tỷ USD, đồng thời là đối tác thương mại lớn thứ hai của ASEAN với tổng kim ngạch thương mại hai chiều đạt 420,4 tỷ USD.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ chiều 6/9. Ảnh: Dương Giang
Cùng ngày, trong Hội nghị Cấp cao ASEAN - Canada, Thủ tướng Justin Trudeau khẳng định coi trọng quan hệ với ASEAN và mong muốn được tham gia vào các cơ chế do ASEAN chủ trì như Cấp cao Đông Á (EAS), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN Mở rộng (ADMM+).
Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị cần tập trung đẩy mạnh giao thương, đầu tư, kết nối doanh nghiệp, ổn định chuỗi cung ứng, hỗ trợ tiếp cận thị trường của nhau. Ông mong muốn Canada tạo thuận lợi hơn cho hàng hóa Việt Nam và các nước ASEAN xuất khẩu sang thị trường nước này.
Năm 2022, tổng kim ngạch ASEAN - Canada đạt 23,1 tỷ USD, trong khi tổng vốn FDI từ Canada vào khu vực ASEAN đạt 3,63 tỷ USD.
Trong các cuộc gặp nói trên, Thủ tướng cùng lãnh đạo các nước ASEAN đề nghị các đối tác ủng hộ lập trường chung của ASEAN về Biển Đông, thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố DOC và sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử COC phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982. Các bên cần hướng tới xây dựng Biển Đông hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển.
Trước các thách thức ở khu vực, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị các dối tác ủng hộ tăng cường đối thoại, hợp tác và xây dựng lòng tin, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, đề cao luật pháp quốc tế.