Thông báo được công bố trên truyền hình quốc gia Burkina Faso tối qua, trong đó cho biết cuộc lật đổ diễn ra mà không có bạo lực và những người bị bắt đang ở nơi an toàn. Trong hình ảnh phát trên truyền hình, trung tá Paul-Henri Sandaogo Damiba, lãnh đạo phe lật đổ, mặc quân phục và mũ nồi đỏ, nhìn thẳng vào ống kính máy quay với vẻ bất cần trong khi cấp dưới đọc thông báo.
Lực lượng lật đổ tự xưng là "Phong trào Yêu nước nhằm Bảo vệ và Khôi phục" (MPSR), cáo buộc Tổng thống Burkina Faso gây ra tình trạng bạo lực với phiến quân Hồi giáo và hứa thúc đẩy quá trình chuyển tiếp về trật tự hiến pháp.
Chưa rõ MPSR có nhận được sự ủng hộ của quân đội Burkina Faso hay không.
Trung tá Damiba (mũ đỏ, ngồi bên trái) cùng binh sĩ xuất hiện trên truyền hình hôm 24/1. Ảnh: AFP.
Damiba ít xuất hiện trước công chúng và mới được thăng chức hồi tháng trước để giám sát an ninh tại thủ đô Ouagadougou. Động thái được đánh giá là một phần nỗ lực của Tổng thống Burkina Faso nhằm củng cố sự ủng hộ của quân đội, sau vụ tấn công của phiến quân nhằm vào doanh trại ở thị trấn Inata khiến 49 sĩ quan và 4 dân thường thiệt mạng, gây ra làn sóng phản đối chính phủ và kêu gọi Kabore từ chức.
Damiba từng tham gia học viện quân sự tại Pháp, nhận bằng thạc sĩ về khoa học tội phạm tại Viện Quốc gia về Nghệ thuật và Nghề nghiệp của nước này. Ông năm ngoái xuất bản cuốn sách phân tích "đặc điểm của chủ nghĩa khủng bố tại Tây Phi".
Tung tích của Tổng thống Kabore chưa được làm rõ. Hai quan chức an ninh tiết lộ ông và một số thành viên nội các đang bị binh sĩ giữ tại doanh trại Sangoule Lamizana ở thủ đô Ouagadougou. Trong khi đó, nguồn tin chính phủ cho biết Kabore được "sơ tán" khỏi dinh thự đêm 23/1, trước khi các tay súng vũ trang đến và nã súng vào một số phương tiện trong đoàn xe của ông.
Tài khoản Twitter của Tổng thống Burkina Faso hôm nay đăng dòng tweet kêu gọi các binh sĩ hạ vũ khí và ký tên "RK", viết tắt tên họ của ông, nhưng chưa rõ Kabore có phải người soạn nội dung hay đăng dòng tweet này hay không.
Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS) lên án "âm mưu đảo chính" ở Burkina Faso, cho rằng quân đội nước này có trách nhiệm bảo đảm an toàn cho Tổng thống Kabore.
Binh sĩ tại một số căn cứ trên khắp Burkina Faso nổi dậy hôm 23/1, yêu cầu cách chức nhiều tướng quân đội và phân bổ thêm nguồn lực cho cuộc chiến chống phiến quân Hồi giáo. Đến tối qua, người dân nghe thấy hàng loạt tiếng súng gần tư dinh của Tổng thống Kabore ở thủ đô và các nhân chứng thấy một trực thăng đậu trên nóc nhà.
Bất ổn tại Burkina Faso đã kéo dài hơn một tuần sau vụ 12 người, trong đó có một sĩ quan quân đội cấp cao, bị bắt với cáo buộc lên kế hoạch "gây mất ổn định". Những người biểu tình phản đối cách chính phủ tiến hành cuộc chiến chống phiến quân Hồi giáo đã đốt trụ sở đảng cầm quyền cuối tuần qua. Cảnh sát phải sử dụng hơi cay để giải tán biểu tình và bắt hàng chục người.
Vũ Anh (Theo Reuters)