Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa tại Singapore ngày 2/6. Ảnh: AFP.
"Nếu bất cứ ai dám tách Đài Loan khỏi Trung Quốc, quân đội Trung Quốc không còn cách nào khác là phải chiến đấu bằng mọi giá", Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa ngày 2/6 phát biểu tại Đối thoại Shangri-La ở Singapore. Trung Quốc coi Đài Loan là một phần lãnh thổ cần thống nhất, kể cả bằng vũ lực. Mỹ không có quan hệ chính thức với Đài Loan nhưng cung cấp cho hòn đảo khả năng tự vệ.
Ông Ngụy nói Trung Quốc "sẽ không để mất một tấc đất" nào và không lấy đất của các bên khác. Quân đội Trung Quốc phục vụ hoàn toàn cho mục đích tự vệ nhưng sẽ không ngần ngại chống trả cuộc tấn công nhằm vào lợi ích của họ. "Trung Quốc sẽ không tấn công trừ khi chúng tôi bị tấn công", ông nói.
"Về căng thẳng thương mại do Mỹ khơi mào, nếu Mỹ muốn đàm phán, chúng tôi sẽ để cửa mở. Nhưng nếu họ muốn chiếu đấu thì chúng tôi sẽ đấu đến cùng", Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc nói. Mỹ - Trung đã ra các đòn áp thuế ăn miếng trả miếng. Mỹ ra lệnh "cấm cửa" tập đoàn viễn thông Huawei tại thị trường nước này, Bắc Kinh đang lên kế hoạch liệt một số công ty nước ngoài vào danh sách đen để trả đũa.
"Một cuộc nói chuyện? Chúng tôi hoan nghênh. Một cuộc chiến? Chúng tôi sẵn sàng. Bắt nạt chúng tôi? Không đời nào", ông Ngụy dẫn lại những lời công chúng Trung Quốc đang nói về cuộc chiến thương mại.
Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc đánh giá tình hình ở Biển Đông nhìn chung ổn định, tích cực nhưng "một số nước ở ngoài khu vực" đến Biển Đông để "phô diễn sức mạnh dưới danh nghĩa tự do hàng hải". Ông nói thêm rằng Bắc Kinh cam kết giữ gìn hòa bình và ổn định khu vực, "không bao giờ theo đuổi chủ nghĩa bá quyền".
Hải quân Mỹ trong hai năm qua thường xuyên tiến hành các chiến dịch tuần tra tự do hàng hải ở Biển Đông nhằm thách thức các yêu sách chủ quyền quá đáng của Trung Quốc, sau khi nước này đơn phương tuyên bố chủ quyền với hầu hết diện tích Biển Đông và xây dựng đảo nhân tạo phi pháp. Trong bài phát biểu hôm qua tại Đối thoại Shangri-La, quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan cảnh báo Washington sẽ không bỏ qua cho các hành vi "đe dọa chủ quyền các nước" của Trung Quốc ở châu Á.
Ông Ngụy Phượng Hòa nói Trung Quốc xây các công trình "phòng thủ hạn chế" trên các đảo nhân tạo ở Biển Đông vì có "những mối đe dọa từ tàu chiến và máy bay quân sự vũ trang hạng nặng".
Hôm 29/5, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ Joseph Dunford cho biết vào cuối nhiệm kỳ của tổng thống Barack Obama, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình từng hứa sẽ không quân sự hóa các đảo nhân tạo mà nước này bồi đắp phi pháp ở Biển Đông. Tướng Dunford cho rằng Trung Quốc "rõ ràng đã không thực hiện cam kết" và liệt kê đường băng, kho chứa đạn và khí tài Bắc Kinh đã triển khai đến những đảo nhân tạo này.
Trong khi nhiều người lo ngại về nguy cơ nổ ra xung đột ở châu Á - Thái Bình Dương, ông Ngụy phát biểu: "Cả Mỹ và Trung Quốc đều hiểu xung đột hoặc chiến tranh sẽ mang đến thảm họa cho cả hai nước".
Sau bài phát biểu, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc nhắc đến sự kiện chính phủ Trung Quốc giải tán người biểu tình ở Thiên An Môn ngày 4/6/1989. "Đó là một vụ hỗn loạn chính trị và chính phủ trung ương đã thực hiện các biện pháp để chấm dứt tình trạng hỗn loạn. Đây là chính sách đúng đắn. Nhờ đó, Trung Quốc đã được hưởng sự ổn định và phát triển", ông nói.
Quan hệ Mỹ - Trung trở thành vấn đề trung tâm tại Đối thoại Shangri-La. Sự kiện năm nay là lần đầu tiên Trung Quốc cử bộ trưởng quốc phòng tới dự sau 8 năm. Ông Ngụy Phượng Hòa đã gặp ông Patrick Shanahan bên lề diễn đàn hôm 31/5 để trao đổi về những cách thức xây dựng quan hệ quân đội song phương, giảm nguy cơ hiểu lầm và tính toán sai giữa hai nước cũng như thảo luận về triển vọng hợp tác tốt hơn trong việc thực thi các lệnh trừng phạt với Triều Tiên.
Đối thoại Shangri-La 2019, diễn ra từ 31/5 đến 2/6, là diễn đàn an ninh liên chính phủ được tổ chức hàng năm ở Singapore bởi Viện Quốc tế Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), có sự tham dự của bộ trưởng quốc phòng và quan chức quân sự hàng đầu từ các nước châu Á - Thái Bình Dương. Sự kiện nhằm trao đổi về những vấn đề an ninh cấp bách trong khu vực hay củng cố mối quan hệ quốc phòng giữa các nước.
Phương Vũ (Theo AFP/Reuters)