Bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham. Ảnh vệ tinh: Google |
Bộ Ngoại giao Trung Quốc đưa ra tuyên bố trên trong lúc tình trạng căng thẳng leo thang quanh việc tranh chấp chủ quyền bãi đá ngầm mà Trung Quốc gọi là Hoàng Nham và Philippines gọi là Scarborough trên Biển Đông. Bãi đá nằm cách bờ tây đảo lớn của Philippines 230 km. Cả hai nước đều tuyên bố chủ quyền với bãi đá này.
"Trong suốt quá trình, Trung Quốc đã kêu gọi thương thảo ngoại giao để giải quyết tình hình", phát ngôn viên ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi nói trong cuộc họp hôm qua. Ông Hồng bình luận rằng các hành động của Philippines khiến Bắc Kinh "nghi ngờ" sự chân thành trong tìm kiếm giải pháp.
Bắc Kinh trước đó bác bỏ thông tin mà Philippines đưa ra rằng có đến gần 100 tàu cả của chính phủ và ngư dân Trung Quốc quanh bãi đá tính đến thứ hai tuần này. Theo Manila, số lượng tàu này là do Trung Quốc điều thêm đến. Tuy nhiên hôm qua báo chí Trung Quốc lại xác nhận một sự hiện diện "mạnh hơn" ở Hoàng Nham/Scarborough. Ông Hồng cũng nói rằng Trung Quốc đã tăng số lượng tàu.
"Nay do Philipines vẫn có các hành động khiêu khích, Trung Quốc đã tăng cường kiểm soát và báo động ở khu vực đó", Hồng nói.
Hiện cả hai nước đều có tàu triển khai tại bãi đá suốt từ khi vụ đối mặt xảy ra ngày 8/4. Khi đó, tàu tuần tra của Philippines phát hiện các tàu cá của Trung Quốc chở nhiều loại hải sản bị cấm đánh bắt. Tàu chiến lớn nhất của Philippines được điều đến để yêu cầu tàu cá Trung Quốc ra đi. Tuy nhiên các tàu hải giám của Trung Quốc liền chen vào giữa tàu chiến Philippines và tàu ngư dân Trung Quốc.
Cả hai bên đều yêu cầu bên kia phải rút các tàu đi và tuyên bố bãi đá ngầm thuộc chủ quyền của mình. Căng thẳng lên cao hơn khi một số cuộc biểu tình chống Trung Quốc nổ ra ở Philippines, trong khi báo chí và các mạng Trung Quốc đăng nhiều lời bình luận gay gắt về tranh chấp.
Philippines yêu cầu Trung Quốc cùng ra tòa án quốc tế để phân định chủ quyền nhưng Bắc Kinh từ chối. Một số nước, chưa kể Mỹ, được cho là sẽ trang bị cho Philippines để quốc đảo tăng lực lượng hạm đội nước này phòng vệ. Mỹ đang chuẩn bị giao cho Philippines thêm một tàu chiến.
Ngay khi những tin này được đưa ra, Bắc Kinh tuyên bố rằng việc Manila kéo thêm "bên thứ ba" vào tranh chấp sẽ làm tình hình khó thêm. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton hôm thứ tư phát biểu rằng các tuyên bố của Trung Quốc đòi chủ quyền trên Biển Đông đã vượt quá quyền hạn mà luật pháp quốc tế cho phép.
Hiện trên khu vực tranh chấp Hoàng Nham/Scarborough, cả Trung Quốc và Philippines đều đã ban hành lệnh cấm đánh cá, trong đó lệnh của Trung Quốc bị nhiều nước liên quan phản đối. Giới quan sát từng đoán rằng các lệnh này sẽ giúp đôi bên cùng rút lui trong danh dự, nhưng cho đến nay chưa bên nào tỏ dấu hiệu sẽ thoái lui các tàu của mình.
Thanh Mai