Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lương Quang Liệt và người đồng cấp của Philippines Voltaire Gazmin trong một cuộc gặp năm ngoái. Ảnh: The Global Herald |
Theo China Daily, phát biểu của ông Lương được đưa ra trong cuộc hội đàm với người đồng cấp của Philippines, ông Voltaire Gazmin, hôm 28/5 vừa qua, bên lề Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN tại Phnom Penh, Campuchia. Đây là cuộc đối thoại trực tiếp đầu tiên giữa người đứng đầu về quốc phòng hai nước và cũng là cuộc gặp cấp cao nhất giữa chính phủ Trung Quốc và Philippines nhằm trao đổi quan điểm về các vấn đề song phương, kể từ khi vụ va chạm ở bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham xảy ra cách đây hai tháng.
Ông Lương đổ lỗi cho Manila trong tranh chấp hiện nay ở bãi cạn và cho rằng các bước đi của Philippines "làm phức tạp tình hình".
Ông Li Guoqiang, phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Lịch sử Biên giới và Địa lý, thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho rằng ông Lương đang gửi đi những tín hiệu quan trọng trong phát biểu của mình.
"Phát biểu của ông Lương cho thấy Trung Quốc muốn giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp chính trị và cũng chứng minh quyết tâm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của chúng tôi", China Daily dẫn lời ông Li nhận định.
Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc cũng cho rằng Bắc Kinh đã thực hiện nhiều giải pháp khác nhau nhằm thúc đẩy trao đổi song phương. Đáp lại, ông Gazmin cho biết Bộ Quốc phòng hai bên cần giữ đường dây liên lạc mở để tìm kiếm giải pháp hòa bình và thích hợp.
Trước đó, báo chí Philippines dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Gazmin cho biết sau cuộc gặp của hai bộ trưởng, hai bên đều nhất trí sẽ "kiềm chế" trong các động thái liên quan đến tranh chấp bãi cạn trên Biển Đông.
Trong khi căng thăng vẫn tiếp tục leo thang, cuộc gặp giữa hai bên được đánh giá là một tín hiệu tốt, theo ông Yang Baoyun, giáo sư Đông Nam Á học, đại học Peking. Điều này cho thấy hai bên đều sẵn sàng xoa dịu căng thẳng. Tuy nhiên, ông Yang cũng cảnh báo rằng lời kêu gọi về liên lạc mở của ông Gazmin không có nghĩa là Manila đã thay đổi lập trường.
Philippines không chỉ viện đến sự hỗ trợ của Mỹ mà còn mở rộng hợp tác quân sự với các nước như Nhật Bản và Ấn Độ. Ba tàu huấn luyện của hải quân Tokyo vừa cập cảng Manila trong một chuyến thăm kéo dài 5 ngày và cam kết cung cấp cho quốc đảo 10 tàu tuần tra trước cuối năm nay để tăng cường khả năng bảo vệ hàng hải và lãnh thổ.
Scarborough/Hoàng Nham vốn là bãi cạn không có người sinh sống cách đảo lớn Luzon của Philippines khoảng 230 km về phía tây. Trung Quốc tuyên bố chủ quyền lãnh thổ với bãi cạn này, trong khi Philippines cũng khẳng định bãi nằm gọn trong vùng đặc quyền kinh tế rộng 200 hải lý của mình. Kể từ khi va chạm xảy ra hồi đầu tháng 4, hai bên đã liên tiếp điều tàu ra bãi cạn, có những phát ngôn và động thái đối đầu gay gắt. Hiện hai nước đều đã ban hành lệnh cấm đánh bắt cá ở đây.
Anh Ngọc