Máy bay vận tải quân sự Shaanxi Y-8 đõ trên đường băng ở đá Subi vào ngày 28/4. Ảnh: AMTI/Digital Globe.
Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) phân tích ảnh chụp từ vệ tinh vào ngày 28/4 và khẳng định sự xuất hiện lần đầu tiên của máy bay quân sự Shaanxi Y-8 tại căn cứ do Trung Quốc xây trái phép trên đá Subi thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, theo dự án Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á.
Y-8 là máy bay vận tải quân sự nhưng một số phiên bản có thể sử dụng để tuần tra hàng hải hoặc làm nhiệm vụ tình báo.
Với diễn biến này, cả ba đường băng Trung Quốc xây dựng phi pháp trên đá Chữ Thập, đá Subi và đá Vành Khăn của Việt Nam đều được xác nhận có sự hiện diện của máy bay quân sự. Đây là ba trong số 7 đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc bồi đắp trái phép thành đảo nhân tạo và quân sự hóa.
Báo Mỹ mới đây đưa tin Trung Quốc đã triển khai tên lửa đến ba đá này trong 30 ngày qua. Theo đó, tên lửa hành trình do Bắc Kinh triển khai là loại YJ-12B được sử dụng để tấn công tàu chiến mặt nước từ phạm vi 545 km. Hệ thống tên lửa phòng không tầm xa được lắp đặt trên các đảo nhân tạo là HQ-9B với tầm bắn gần 300 km, có thể tấn công các máy bay không người lái, máy bay quân sự và tên lửa hành trình đối phương.
Bộ Ngoại giao Việt Nam hôm 8/5 đề nghị Trung Quốc không tiến hành quân sự hóa, rút các trang thiết bị quân sự triển khai trái phép trên các cấu trúc thuộc chủ quyền của Việt Nam.
An Hồng