"Trung Quốc hối thúc phía Anh lập tức ngừng can thiệp vào các vấn đề Hong Kong, vốn là vấn đề nội bộ của Trung Quốc dưới mọi hình thức. Anh sẽ gánh chịu hậu quả nếu khăng khăng đi sai hướng", đại sứ quán Trung Quốc tại Anh ngày 21/7 viết trên Twitter.
Tuyên bố của đại sứ quán Trung Quốc được đưa ra sau khi Ngoại trưởng Anh Dominic Raab thông báo trước quốc hội về đình chỉ hiệp ước dẫn độ và áp lệnh cấm vũ khí với Hong Kong. Ngoại trưởng Raab nói sẽ không tái kích hoạt các thỏa thuận với Hong Kong, trừ khi "có những biện pháp bảo vệ rõ ràng và vững chắc nhằm ngăn quyền dẫn độ từ Anh bị lạm dụng theo luật an ninh mới".
Cảnh sát Hong Kong chĩa súng xịt hơi cay khi bắt một người biểu tình trên phố, ngày 1/7. Ảnh: Reuters.
Hiệp ước dẫn độ giữa Anh và chính quyền Hong Kong được ký ngày 5/11/1997, cho phép dẫn độ nghi phạm bị cáo buộc tội giết người, hỗ trợ hoặc xúi giục tự sát, tấn công gây thương tích, bắt cóc, buôn bán ma túy và một vài tội danh khác.
Chính phủ Canada và Australia hồi đầu tháng 7 cũng tuyên bố đình chỉ hiệp ước dẫn độ với chính quyền Hong Kong, sau khi Trung Quốc áp đặt luật an ninh mới với đặc khu.
Trước đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Văn Bân cũng tuyên bố nước này sẽ "hành động kiên quyết với hành vi can thiệp công việc nội bộ", kêu gọi Anh "không tiếp tục sai lầm" để tránh làm tổn hại quan hệ hai nước.
Quan hệ Anh - Trung trở nên căng thẳng vì luật an ninh Hong Kong, cách xử lý Covid-19 của Trung Quốc và nhiều vấn đề khác. Thủ tướng Anh Boris Johnson tuần trước cấm Huawei tham gia mạng 5G, động thái bị Trung Quốc cáo buộc là "tiếp tay cho Mỹ".
Giới chức Anh nhiều lần bày tỏ quan ngại sâu sắc về luật an ninh Hong Kong, cảnh báo nguy cơ suy yếu nguyên tắc "một quốc gia, hai chế độ". Bộ trưởng Nội vụ Priti Patel cuối tuần trước nêu sáng kiến mở rộng cấp hộ chiếu hải ngoại cho những người Hong Kong sinh sau năm 1997, thời điểm Anh trao trả Hong Kong cho Trung Quốc.
Mỹ và nhiều nước châu Âu chỉ trích luật an ninh Hong Kong, gọi đây là sự hủy hoại tự chủ, tự do và làm suy yếu nguyên tắc "một quốc gia, hai chế độ" ở đặc khu. Tuy nhiên, chính phủ Trung Quốc và chính quyền Hong Kong khẳng định luật an ninh mới chỉ nhắm đến một nhóm đối tượng nhỏ, trong khi quyền lợi, tự do của người dân thành phố cũng như lợi ích các nhà đầu tư nước ngoài vẫn được đảm bảo.
Nguyễn Tiến (Theo Reuters)