"Chính quyền tiền nhiệm đã phạm sai lầm khi hủy thỏa thuận cảng Hambantota, cho phép Trung Quốc thuê tới 99 năm và gia hạn thêm 99 năm nữa khi giai đoạn đầu tiên kết thúc", Ngoại trưởng Sri Lanka Dinesh Gunawardena cho biết hồi cuối tuần trước.
Phát biểu được đưa trong bối cảnh xuất hiện thông tin cho rằng chính quyền Tổng thống Sri Lanka Gotabaya Rajapaksa đang xem xét lại thỏa thuận cho Trung Quốc thuê cảng Hambantota được ký năm 2017.
Một góc cảng Hambantota hồi năm 2017. Ảnh: AFP.
Chủ tịch Cơ quan Quản lý cảng biển Sri Lanka Daya Ratnayake hôm 6/2 cho biết Tổng thống Rajapaksa đang xem xét lại thỏa thuận, cho rằng Colombus không nhận được nhiều lợi ích từ hợp đồng. "Thỏa thuận với cảng Hambantota đáng lẽ không nên diễn ra. Chúng tôi đang đánh giá lại các đề xuất", ông nói, nhưng từ chối tiết lộ liệu Sri Lanka có yêu cầu thay đổi điều khoản cho thuê hay không.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân hôm 24/2 bác bỏ thông tin thỏa thuận đang được tái đàm phán. "Những thông tin vừa qua không phản ánh thực tế. Hợp đồng dựa trên cơ sở tự nguyện và bình đẳng giữa hai nước, nhằm biến cảng này thành trung tâm hậu cần, vận tải và công nghiệp tại Ấn Độ Dương", ông cho hay.
Hambantota là dự án nằm trong sáng kiến đầy tham vọng Vành đai và Con đường của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Sáng kiến này gây nhiều tranh cãi với cáo buộc Trung Quốc đưa các nước nghèo vào bẫy nợ. Dự án đồng thời gây ra lo ngại rằng Trung Quốc có thể sử dụng cảng biển vào mục đích quân sự.
Cựu thủ tướng Ranil Wickremesinghe khi đương nhiệm đã đồng ý cho công ty China Merchants Port Holdings thuê cảng Hambantota trong vòng 99 năm, đổi lấy khoản vay 1,1 tỷ USD được cho là giúp giảm bớt gánh nặng nợ vay từ Trung Quốc. Cựu tổng thống Mahinda Rajapaksa đã vay Trung Quốc trong suốt 10 năm nắm quyền để xây dựng các dự án ở quê nhà.
Hợp đồng bị xem là gây tổn hại tới an ninh quốc gia của Sri Lanka và chính quyền mới đang nỗ lực thay đổi thỏa thuận, vốn là nền tảng quan trọng trong chiến dịch tranh cử của Tổng thống Gotabaya Rajapaksa, em trai cựu tổng thống Mahinda Rajapaksa.
Vị trí cảng Hambantota trên Ấn Độ Dương. Đồ họa: Google Maps.
Vũ Anh (Theo SCMP)