Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Nhiệm Quốc Cường ngày 23/3 ngang nhiên cho rằng việc tàu chiến Mỹ đi vào vùng biển quanh đảo nhân tạo do Bắc Kinh bồi lấp trái phép ở Biển Đông là hành động "khiêu khích quân sự và chính trị nghiêm trọng", theo SCMP. Ông Nhậm lớn tiếng cho rằng động thái của Washington sẽ càng khiến Bắc Kinh tăng cường sức mạnh quân sự trên Biển Đông.
Trước đó, một quan chức giấu tên của Mỹ cho biết tàu khu trục USS Mustin cùng ngày thực hiện chiến dịch tự do hàng hải (FONOP) trong vùng 12 hải lý quanh đá Vành Khăn, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Tổng thư ký Viện nghiên cứu châu Á - Thái Bình Dương ở Hong Kong Lý Phong hôm nay nhận định phản ứng gay gắt của Trung Quốc lần này có thể là dấu hiệu cho thấy nếu Mỹ tiếp tục có hành động tương tự, chắc chắn Trung Quốc sẽ "đáp trả mạnh mẽ hơn" và đẩy căng thẳng giữa hai nước về vấn đề Biển Đông tiến tới mức "cực kỳ nguy hiểm".
Vành Khăn là một trong số 7 đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc bồi lấp, cải tạo trái phép thành đảo nhân tạo và xây dựng các đường băng phi pháp, đủ khả năng tiếp nhận các loại máy bay quân sự hạng nặng.
Việt Nam có chủ quyền không thể tranh cãi với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, và nhiều lần khẳng định hoạt động bồi lấp và xây dựng của Trung Quốc tại đây xâm phạm nghiêm trọng đến chủ quyền của Việt Nam.
Giới chức Mỹ hồi tháng 9/2017 cho biết Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương có kế hoạch thực hiện các cuộc tuần tra FONOP tại Biển Đông "hai đến ba lần trong vài tháng tới", song không tiết lộ thời gian cũng như địa điểm cụ thể. Kế hoạch được cho là nhằm thể hiện thái độ nhất quán hơn trước việc Trung Quốc tuyên bố chủ quyền phi pháp ở Biển Đông.
Theo Bộ Quốc phòng Mỹ, FONOP nhằm thể hiện sự "thách thức với tuyên bố chủ quyền hàng hải quá mức". Các chiến dịch phải diễn ra trong phạm vi 12 hải lý quanh một đảo hoặc thực thể để cấu thành một cuộc tuần tra tự do hàng hải về mặt pháp lý.
Nguyễn Hoàng