Trưng bày chuyên đề Mỗi kỷ vật một câu chuyện do Bảo tàng Hồ Chí Minh và Bảo tàng Lịch sử quốc gia tổ chức. Đây là những hiện vật độc bản, nguyên gốc, gắn với nhiều câu chuyện về Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Một trong số đó là bộ tặng phẩm của Việt kiều Pháp Nguyễn Viết Ty. Ông Ty sang Pháp từ năm 1921. Đến năm 1946, ông trở thành đầu bếp nấu ăn phục vụ Chủ tịch Hồ Chí Minh và phái đoàn ngoại giao Việt Nam đến Paris trong chuyến thăm chính thức Cộng hòa Pháp.
Sau khi đoàn về nước, ông Ty nhờ ông Nguyễn Đức Thọ mang từ Pháp về ba món quà tặng Chủ tịch Hồ Chí Minh để bày tỏ tình cảm và sự ngưỡng mộ. Đó là huy hiệu Marcel Cachin (chính trị gia người Pháp, người bạn chung lý tưởng của Nguyễn Ái Quốc khi hoạt động tại Pháp những năm 20 của thế kỷ XX); đĩa hát những tiếng hát trong các bưng biền Việt Nam, giới thiệu ca khúc cách mạng do nhà báo Madeleine Riffaud chọn và giới thiệu cho chương trình Những bài hát thế giới của Pháp; và máy chữ Hermes Baby.

Máy chữ và huy hiệu Marcel Cachin do Việt kiều Nguyễn Viết Ty tặng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ảnh: VT
Bộ sưu tặng phẩm của Việt kiều tại Pháp còn có tượng bán thân Chủ tịch Hồ Chí Minh của họa sĩ, nhà điêu khắc Vũ Cao Đàm. Ông Đàm sinh năm 1908 tại Nam Định, trong gia đình công giáo có truyền thống yêu nước. Ông đam mê nghệ thuật và thể hiện tài năng từ sớm. Năm 1926, ông thi đỗ khoa Điêu khắc Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Sau khi tốt nghiệp xuất sắc, ông được nhận học bổng sang Pháp nghiên cứu về tạo hình tại Bảo tàng Louvre. Tên tuổi và tác phẩm của ông được biết đến ở nhiều nước châu Âu.
Năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm Pháp, đã dành nhiều thời gian tiếp xúc với nhân sĩ, trí thức, nghệ sĩ Pháp và Việt Nam, trong đó có ông Vũ Cao Đàm. Ngày 1/7/1946, tại khách sạn Royal Monceau, họa sĩ Vũ Cao Đàm đã đến xin được vẽ và nặn tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong thời gian ngắn, ông đã hoàn thành tượng bán thân bằng thạch cao.
Tuy nhiên, ông Đàm chưa kịp chuyển tượng về nước thì chiến tranh Pháp - Việt nổ ra. Nghi ngờ gia đình ông Vũ Cao Đàm có liên hệ với Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, chính quyền Pháp nhiều lần cho người đến nhà ông tìm kiếm tài liệu. Để đảm bảo an toàn cho bức tượng, ông Đàm gửi đến nhà một người bạn Pháp sống ở Béziers, thành phố thuộc tỉnh Hérault, miền Nam nước Pháp.

Tượng bán thân Chủ tịch Hồ Chí Minh do họa sĩ Vũ Cao Đàm tặng. Ảnh: Bảo tàng Hồ Chí Minh
Năm 1967, vợ chồng họa sĩ Vũ Cao Đàm tìm lại bức tượng và dự định năm sau sẽ chuyển về Việt Nam. Tuy nhiên, một lần nữa ý định chưa kịp thực hiện thì ở Việt Nam diễn ra cuộc Tổng tiến công Tết Mậu Thân (1968) nên ông không xin được hộ chiếu.
Sau này, để lưu giữ lâu dài, con gái họa sĩ Vũ Cao Đàm là Yanick Vũ đã mang bức tượng sang Tây Ban Nha, tìm cơ sở đúc đồng nổi tiếng để chuyển bức tượng từ chất liệu thạch cao sang đồng. Tượng đồng Chủ tịch Hồ Chí Minh nặng 35 kg, trong đó phần chân dung làm bằng đồng đen. Năm 1998, bức tượng được gia đình họa sĩ Vũ Cao Đàm tặng lại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Trong bộ sưu tập tặng phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh còn có món quà của nguyên soái Diệp Kiếm Anh (Trung Quốc). Năm 1938, nguyên soái Diệp Kiếm Anh và Hồ Chủ tịch cùng làm việc tại Văn phòng Bát lộ quân Quế Lâm. Cuối năm 1961, ông Diệp Kiếm Anh dẫn đầu đoàn đại biểu quân sự Trung Quốc sang thăm và dự lễ kỷ niệm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam. Dịp này, ông đã tặng Chủ tịch Hồ Chí Minh bộ đồ dùng văn phòng bằng đá ngọc, quạt Tương Phi, bài từ của Chủ tịch Mao Trạch Đông.

Bộ tặng phẩm nguyên soái Diệp Kiếm Anh tặng Chủ tịch Hồ Chí Minh năm 1961. Ảnh: VT
Bộ đồ dùng bằng ngọc thạch, màu xanh, gồm một bàn cắm bút để mực, hai chặn giấy, một mài mực, thấm mực, xiên giấy, kẹp tài liệu, dao, gạt tàn. Kèm theo đó là tấm danh thiếp một mặt ghi tiếng Việt, một mặt ghi tiếng Trung "Diệp Kiếm Anh, Trưởng đoàn đại biểu quân sự nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Nguyên soái nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa"...
Trưng bày chuyên đề Mỗi kỷ vật một câu chuyện được tổ chức tại Bảo tàng Hồ Chí Minh từ ngày 13/10 đến hết tháng 12.