Tổng thống Trump chuẩn bị phát biểu tại thành phố Macon, bang Georgia, Mỹ ngày 4/11. Ảnh: AP.
"Tổng thống Pháp Macron đề nghị châu Âu tự xây dựng lực lượng quân đội để bảo vệ mình khỏi Mỹ, Trung Quốc và Nga. Rất xúc phạm, có lẽ châu Âu nên trả đủ khoản chia sẻ chi phí của NATO mà hiện Mỹ phải bao cấp rất nhiều!", Tổng thống Mỹ Donald Trump đăng trên mạng xã hội Twitter khi chuyên cơ hạ cánh xuống thủ đô Paris, Pháp ngày 9/11. Trump và phu nhân đang có chuyến thăm Pháp lần thứ hai kể từ khi nhậm chức Tổng thống Mỹ, AFP đưa tin.
Ngày 6/11, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đề xuất xây dựng "quân đội châu Âu thật sự" để các nước châu Âu thoát phụ thuộc vào Mỹ sau khi Tổng thống Trump tuyên bố rút khỏi hiệp ước Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân Tầm trung (INF). Macron nhận định động thái rút khỏi hiệp ước INF của Mỹ khiến an ninh của châu Âu bị suy giảm.
Theo Macron, quân đội châu Âu sẽ gồm chín nước và độc lập với liên minh quân sự NATO, có thể nhanh chóng triển khai hoạt động quân sự chung, di tản dân thường khỏi khu vực chiến tranh hoặc tham gia cứu trợ nhân đạo sau thiên tai. Ngày 7/11, liên minh các lực lượng quân sự châu Âu sẵn sàng phản ứng trước những khủng hoảng gần biên giới châu lục ra mắt tại Paris để ủng hộ ý tưởng "quân đội châu Âu thật sự" của Macron.
Trump tuyên bố rút khỏi hiệp ước INF vào ngày 21/10 với lý do Nga vi phạm các điều khoản khi phát triển tên lửa hành trình phóng từ mặt đất Novator 9M729, có tầm bay hơn 5.000 km. Hiệp ước INF được ký từ năm 1987 cấm Mỹ và Nga phát triển tên lửa hành trình phóng từ mặt đất có tầm bay 500-5.500 km.
Phản ứng của Trump trước đề xuất của Macron có thể làm gia tăng căng thẳng giữa Mỹ và châu Âu trong lúc 70 nhà lãnh đạo thế giới, bao gồm Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Nga Vladimir Putin, có mặt tại Paris dự lễ kỷ niệm 100 năm ngày kết thúc Thế chiến I. Mỹ đe dọa áp thuế cao đối với hàng hóa nhập khẩu từ châu Âu và đe dọa trừng phạt các doanh nghiệp châu Âu vì làm ăn với Iran.
Trump cho rằng các nước châu Âu lợi dụng Mỹ trên lĩnh vực thương mại lẫn quân sự. Trump nhiều lần yêu cầu các nước đồng minh NATO tại châu Âu trả tiền cho hoạt động của tổ chức này, tăng chi tiêu quốc phòng do chỉ có năm quốc gia có chi tiêu quốc phòng đạt 2% GDP. Theo Trump, mức chi này quá thấp và phải được tăng gấp đôi.
Nguyễn Tiến