"Thật là một phát ngôn thảm họa. Hãy nhìn điều gì đã xảy ra với Gaddafi. Ông ấy dùng điều đó để cố gắng đạt được thỏa thuận với Triều Tiên ư? Tôi không trách Kim Jong-un vì những gì ông ấy nói sau đó, ông ấy không muốn làm bất cứ điều gì với John Bolton", Tổng thống Mỹ Trump ngày 11/9 nói với các phóng viên tại Nhà Trắng. "Đó không phải là vấn đề tỏ ra cứng rắn hay không, thật không thông minh khi nói như thế".
John Bolton tại Connecticut hồi tháng 5. Ảnh: Reuters.
Năm 2003, lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi chứng kiến Mỹ can thiệp quân sự vào Iraq, lật đổ Saddam Hussein và nghĩ rằng ông có thể là người tiếp theo. Vì vậy, ông đã đàm phán với Anh và Mỹ rồi đồng ý tự nguyện bàn giao thiết bị hạt nhân cho phương Tây. Tuy nhiên, năm 2011, Mỹ và các đồng minh châu Âu hành động quân sự chống lại Libya. Với sự hậu thuẫn của NATO, phiến quân chống chính phủ truy đuổi Gaddafi và vài tháng sau giết ông một cách tàn nhẫn.
Triều Tiên đã chỉ trích kịch liệt Cố vấn An ninh Quốc gia Bolton, nói rằng phát ngôn của ông cho thấy "hành động nham hiểm để áp đặt số phận của Libya" với Triều Tiên và dọa hủy cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên với Mỹ tháng 6/2018.
Trump cũng cho biết ông không đồng ý với Bolton về vấn đề Venezuela nhưng không nêu các khía cạnh cụ thể. Khi được hỏi liệu ông có xem xét nới lỏng lệnh trừng phạt đối với Iran để tổ chức một cuộc họp với Tổng thống Iran Hassan Rouhani tại hội nghị của Liên Hợp Quốc vào tháng này hay không, Trump trả lời: "Chúng ta hãy chờ xem". Bolton đã phản đối Mỹ thực hiện biện pháp này.
Mâu thuẫn giữa Bolton với các quan chức khác trong chính quyền cũng là yếu tố khiến cố vấn an ninh phải ra đi. "Tôi thực sự có mối quan hệ rất tốt với Bolton, nhưng ông ấy không hòa hợp với những người trong chính quyền mà tôi cho là rất quan trọng. John không đồng tình với những gì chúng tôi đang làm", Trump nói.
Trump ngày 10/9 sa thải Bolton bởi "bất đồng sâu sắc với nhiều lời khuyên" của ông này. Bolton sau đó thông báo trên Twitter rằng ông không bị sa thải mà đã đề nghị từ chức. Người kế nhiệm Bolton sẽ là cố vấn an ninh quốc gia thứ tư được bổ nhiệm trong nhiệm kỳ của Trump. Tổng thống cho biết ông đang cân nhắc 5 người phù hợp với công việc và dự kiến thông báo quyết định vào tuần tới.
Phương Vũ (Theo AFP/Reuters)