Tổng thống Mỹ Trump thông báo chỉ thị qua bài đăng trên Twitter ngày 22/4, một tuần sau khi Mỹ cáo buộc 11 xuồng vũ trang Iran bám đuổi nhóm chiến hạm Mỹ trên vịnh Ba Tư ngày 15/4, có thời điểm áp sát tàu Mỹ ở khoảng cách chưa đầy 10 m. Lực lượng Mỹ cho biết họ nhiều lần phát cảnh báo qua vô tuyến, kéo còi tàu và sử dụng thiết bị tạo âm thanh tầm xa.
Bộ Quốc phòng Mỹ tuần trước lên án Iran hành động "nguy hiểm và khiêu khích". Trong khi đó, Iran nói rằng Mỹ đã "kịch tính hóa" khi mô tả vụ chạm trán và cảnh báo bất kỳ "tính toán sai lầm nào cũng sẽ nhận lại đòn đáp trả quyết đoán".
Xuồng vũ trang Iran cắt mặt tàu chiến Mỹ ở vịnh Ba Tư ngày 15/4. Ảnh: US Navy.
Các vụ chạm trán trên biển giữa Mỹ và Iran từng diễn ra nhiều lần trong quá khứ, nhưng đã ít xuất hiện trong những năm gần đây. Sự việc lần này xảy ra trong lúc căng thẳng giữa Tehran và Washington ở mức cao sau vụ Mỹ hạ sát tướng Iran Qassem Soleimani hồi đầu tháng một. Iran sau đó đáp trả bằng vụ tấn công tên lửa đạn đạo vào căn cứ Mỹ ở Iraq khiến hơn 100 binh sĩ bị chấn động não.
Trump hồi đầu tháng 4 cảnh báo Iran và lực lượng ủy nhiệm sẽ phải "trả giá rất đắt" sau khi có thông tin Tehran đang lên kế hoạch tấn công lực lượng của Washington.
Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran hôm nay ra tuyên bố cho biết họ đã phóng vệ tinh quân sự lên quỹ đạo, nhấn mạnh đây là một cột mốc quan trọng cho chương trình không gian của đất nước. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cáo buộc Iran vi phạm lệnh cấm của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và "cần phải chịu trách nhiệm".
Iran nhiều lần khẳng định họ không có ý định theo đuổi hạt nhân và hoạt động hàng không vũ trụ của họ tuân thủ nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Trong khi đó, Mỹ cáo buộc chương trình vệ tinh của Iran là vỏ bọc để phát triển tên lửa.
Mỹ - Iran cũng căng thẳng về vấn đề Covid-19. Iran là vùng dịch lớn nhất châu Á với gần 86.000 người nhiễm và hơn 5.300 ca tử vong. Họ cáo buộc Washington "khủng bố kinh tế" bằng các lệnh trừng phạt, cho rằng các biện pháp này đã cản trở họ tiếp cận các loại thuốc và thiết bị y tế cần thiết để chống Covid-19.
Iran đã yêu cầu khoản vay khẩn cấp 5 tỷ USD từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) để giúp nước này dập dịch. Nhưng Mỹ, bên có quyền phủ quyết tại IMF, báo hiệu rằng họ không có ý định chấp nhận đề xuất đó.
Phương Vũ (Theo AFP)