Lãnh đạo Mỹ, Trung Quốc trước cuộc họp sáng 29/6. Video: Reuters.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm nay gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 tại thành phố Osaka, Nhật Bản. Cuộc họp bắt đầu lúc 11h30 (9h30 giờ Hà Nội) và dự kiến kéo dài trong 90 phút.
Ông Tập và phái đoàn Trung Quốc đứng sẵn trong phòng họp chờ ông Trump tới. Hai lãnh đạo bắt tay và chụp ảnh chung trong khoảng 30 giây, trước khi ngồi vào bàn cùng các trợ lý, cố vấn của mình.
Cuộc họp mở đầu bằng không khí tích cực, khi Chủ tịch Tập Cận Bình cho biết ông muốn thúc đẩy quan hệ Mỹ - Trung trên cơ sở "hợp tác và chân thành", đồng thời nhắc lại trận đấu bóng bàn được coi là động thái làm tan băng trong quan hệ song phương diễn ra ở Nagoya hồi năm 1971.
"40 năm trước, vào năm 1971, tại địa điểm chỉ cách nơi này 100 km, người Trung Quốc và Mỹ đã tham gia Giải vô địch Bóng bàn Thế giới lần thứ 31. Sự kiện đánh dấu sự khởi đầu của cái mà chúng ta gọi là 'ngoại giao bóng bàn'. Quả bóng nhỏ đã đóng vai trò lớn trong việc tác động tới thế giới", ông Tập nói.
Một năm sau giải bóng bàn này, cố tổng thống Mỹ Richard Nixon và chủ tịch Trung Quốc Mao Trạch Đông gặp nhau tại Bắc Kinh trong cuộc đàm phán lịch sử, dẫn tới thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước.
Tổng thống Mỹ (trái) gặp Chủ tịch Trung Quốc sáng 29/6. Ảnh: Reuters.
Tập Cận Bình cho biết "những thay đổi to lớn" đã diễn ra từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ 40 năm trước. "Nhưng một thực tế cơ bản vẫn không thay đổi, đó là Mỹ và Trung Quốc hưởng lợi từ việc hợp tác và thất bại nếu đối đầu. Hợp tác và đối thoại tốt hơn so với sự bất đồng và đối đầu".
Chủ tịch Trung Quốc khẳng định vẫn giữ liên lạc chặt chẽ với Tổng thống Mỹ thông qua điện đàm và trao đổi thư. "Hôm nay, tôi chuẩn bị trao đổi với ông về quan điểm trong các vấn đề cơ bản liên quan tới sự phát triển của mối quan hệ Mỹ - Trung, nhằm định hướng cho mối quan hệ trong giai đoạn tới", ông Tập nói.
Đáp lại, Tổng thống Trump cho biết ông đã dành rất nhiều thời gian tiếp xúc với Chủ tịch Tập. "Chúng tôi đã trở thành những người bạn. Chuyến thăm Bắc Kinh của tôi cùng gia đình là một trong những điều tuyệt vời nhất trong đời. Tôi nghĩ đây có thể là một cuộc họp rất hiệu quả", Trump nói.
Ông chủ Nhà Trắng tỏ ý mong chờ một cuộc gặp "mang tính xây dựng" với lãnh đạo Trung Quốc và khẳng định đã sẵn sàng cho một "thỏa thuận lịch sử" với Trung Quốc. Đề cập tới việc đàm phán thương mại đổ vỡ hồi tháng 5, Trump cho biết hai bên "từng rất gần gũi, nhưng vài điều đã xảy ra khiến nó lung lay một chút".
Tổng thống Mỹ cho rằng hai bên đang xích lại gần nhau hơn, nhưng không đưa ra dấu hiệu nhượng bộ trước phiên họp. Trump từ chối trả lời câu hỏi về tập đoàn viễn thông Trung Quốc Huawei, hai phái đoàn sau đó tổ chức họp kín.
Cuộc họp kết thúc sau hơn một giờ, sớm hơn dự kiến ban đầu là 90 phút. "Đó là một cuộc gặp rất, rất tốt, hơn cả mong đợi. Chúng tôi đang trở lại đúng lộ trình", Trump phát biểu, nhưng không nêu chi tiết. Ông chủ Nhà Trắng cho biết hai bên sẽ sớm đưa ra tuyên bố về kết quả cuộc họp.
Trong khi đó, hãng thông tấn Xinhua của Trung Quốc cho hay Mỹ sẽ không áp thêm thuế mới đối với hàng hóa của Trung Quốc, nhưng cũng không nêu chi tiết.
Phát biểu trước cuộc họp với báo chí sáng nay, Trump cho biết ông sẽ "bàn về rất nhiều thứ", đồng thời cảnh báo sẽ áp thuế với toàn bộ hàng hóa Trung Quốc nếu không đạt được thỏa thuận.
Cuộc gặp này là sự kiện rất được trông đợi tại G20, khi nhiều người kỳ vọng nó sẽ giúp Mỹ - Trung khai thông bế tắc trong đàm phán thương mại và có thể góp phần chấm dứt chiến tranh thương mại khốc liệt giữa hai nước.
Phái đoàn Mỹ và Trung Quốc gặp nhau bên lề hội nghị G20. Ảnh: Reuters.
Phát biểu trước các lãnh đạo thế giới tại hội nghị G20 hôm qua, ông Tập khẳng định các doanh nghiệp nước ngoài là nạn nhân của hành vi ăn cắp tài sản trí tuệ sẽ được bồi thường và Trung Quốc đã thiết lập một kênh để khiếu nại để giải quyết vấn đề này.
Ông Tập cho biết Trung Quốc sẽ thực hiện Luật đầu tư nước ngoài mới, bao gồm các bước quan trọng nhằm "tự do hoá nền kinh tế" và nới lỏng hạn chế về quyền tiếp cận thị trường cho các nhà đầu tư nước ngoài, bắt đầu từ ngày 1/1 năm sau. Ông cam kết Bắc Kinh sẽ tăng cường các biện pháp bảo vệ dân sự và hình sự, đối xử bình đẳng đối với các nhà đầu tư nước ngoài đến Trung Quốc.
Đàm phán thương mại giữa hai nước sụp đổ hồi tháng 5 khi Washington cáo buộc Bắc Kinh rút lại các cam kết trong bản dự thảo thỏa thuận trước đó, trong khi Trung Quốc cáo buộc Mỹ là nguyên nhân khiến hai bên không đạt được thỏa thuận. Trump sau đó áp thuế 25% đối với 200 tỷ USD hàng nhập khẩu Trung Quốc vào Mỹ. Để đáp trả, Trung Quốc tăng thuế 25% với 60 tỷ USD hàng hóa Mỹ.
Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng Mỹ - Trung khó tuyên bố chấm dứt chiến tranh thương mại sau cuộc gặp này do bất đồng còn rất lớn và thời gian chuẩn bị cho cuộc họp quá ít. Lãnh đạo hai nước nhiều khả năng sẽ đạt thỏa thuận đình chiến như tại hội nghị G20 ở Argentina tháng 12 năm ngoái.
Vũ Anh - Ánh Ngọc (Theo CNN)