Bộ trung hòa khí thải (bộ chuyển đổi xúc tác - Catalytic Convert) nằm dưới gầm xe là mục tiêu của 13.000 vụ trộm được báo cáo trong 2019, tăng gấp 6 lần so với cùng kỳ 2018 (chỉ khoảng 2.000 vụ), theo một điều tra của Radio 5 Live. Bộ phận này có trên mọi mẫu ôtô động cơ xăng sản xuất từ 1993 - được thiết kế nhằm giảm lượng chất gây ô nhiễm từ hệ thống xả của xe khi xử lý khí thải ra bằng một loạt phản ứng hóa học.
Kết cấu của hệ thống xả trên ôtô máy xăng với một thành phần quan trọng là bộ trung hòa khí thải. Ảnh: YourMechanic
Vài năm gần đây, số lượng bộ trung hòa khí thải bị lấy trộm ngày càng tăng. Giới tội phạm nhắm vào những chất kim loại quý được sử dụng để làm ra thiết bị này.
Bộ trung hòa khí thải sử dụng hai lớp xúc tác, một làm giảm khí thải và một oxy hóa. Cả hai bao gồm cấu trúc ceramic được tráng phủ một lớp kim loại, thường là platinum, rhodium, và/hoặc palladium. Tất cả những chất này đều có giá trị tăng chóng mặt trên thị trường thời gian qua.
Giá của palladium đã tăng gấp đôi trong hai năm qua, trong khi rhodium gấp 4 lần và cả hai đều đắt hơn vàng, theo một điều tra mới đây.
Những kẻ trộm bộ trung hòa khí thải của một chiếc xe đỗ bên đường và thậm chí tỏ ý đe dọa người chứng kiến. Video: MailOnline
Điều tra của Radio 5 Live cũng cho biết, một đạo luật từng được đưa ra năm 2013 nhằm ngăn chặn việc mua bán xe hết hạn sử dụng, yêu cầu xác minh danh tính rõ ràng của những giao dịch nhằm tránh gian lận nhưng đã không được thông qua. Điều này khiến giới tội phạm dễ dàng tiêu thụ những bộ trung hòa khí thải đáng giá bị lấy trộm.
Theo báo cáo, các băng nhóm tội phạm thường nhắm tới những chiếc xe thuộc sở hữu của những nhân viên thuộc Dịch vụ y tế quốc gia (NHS), những người thường phải đỗ xe một chỗ trong thời gian dài khi làm việc theo ca. Chúng thường lảng vảng theo từng khu vực, mang sẵn kích xe và hành động rất nhanh gọn. Chúng thậm chí hành động bất chấp giữa ban ngày, trước sự chứng kiến của người khác.
Trong năm 2019, một người dân ghi lại cảnh nhóm ba người lấy trộm bộ trung hòa khí thải của một chiếc Toyota Prius ngay giữa ban ngày trên một con phố ở London. Sự việc diễn ra chỉ trong vài chục giây.
Một bộ trung hoà khí thải.
Chỉ trong tuần trước, một người đeo khẩu trang cũng bị ghi hình khi chui vào gầm một chiếc Honda Jazz đỗ bên phố ở Leicester, nhanh chóng lấy đi bộ trung hòa khí thải, dọn kích xe rồi đi mất. Ôtô của kẻ trộm đỗ ngay giữa đường và phía sau là một số tài xế phải dừng xe nhưng không ai can thiệp.
Những tài xế bị mất trộm bộ trung hòa khí thải sẽ phải đợi đến khi thay được thiết bị mới. Nhưng "nhờ" số vụ trộm tăng cao thời gian qua, thêm sự đình trệ sản xuất vì dịch Covid-19, hệ thống cung cấp linh phụ kiện ngày càng khó khăn.
Trong 2019, Toyota từng nói rằng đã không lường trước được khủng hoảng kiểu này, và tình hình đã "tác động tới nguồn cung linh kiện trong một số trường hợp".
Thậm chí, khi lấy đi bộ trung hòa khí thải, bọn trộm không màng tới việc gây thiệt hại tới chiếc xe. Chúng có thể sử dụng cưa máy để cắt rời thiết bị, vì thế có thể gây ra những hỏng hóc không lường trước tới hệ thống xe.
MotorEasy, nhà cung cấp các dịch vụ bảo hiểm và sửa chữa xe, phân tích 10.000 hóa đơn năm 2019 và thấy chi phí trung bình để thay một bộ trung hòa khí thải tới 4.100 USD. Cùng năm, số vụ khiếu nại về việc trộm cắp bộ trung hòa khí thải cũng tăng. Thậm chí có người bị mất trộm tới hai lần với cùng một xe.
Video: MailOnline
Một tài xế bị cảnh sát bắt gặp lái một chiếc xe mà bộ trung hòa khí thải đã bị tháo mất có thể bị phạt tới 1.300 USD do lượng khí thải cao hơn mức cho phép. Tuy nhiên, trường hợp này thường hiếm khi xảy ra vì khi bộ trung hòa khí thải không còn, âm thanh của ống xả sẽ lớn hơn bình thường và tài xế sẽ dễ nhận ra sự mất mát.
Hiện giải pháp hữu hiệu nhằm tránh việc bị lấy trộm bộ trung hòa khí thải, là các tài xế nên đỗ xe trong các bãi đỗ có hệ thống giám sát, có người trông, hoặc trong các garage có cửa khóa.
Mỹ Anh