Nghệ sĩ Wolfgang Laib trong cuộc triển lãm. |
Đến Việt Nam lần đầu, nhưng những gì Wolfang Laib thể hiện trong các tác phẩm sắp đặt của ông đều thấm nhuần tư tưởng phương Đông và chứa đựng sự phong phú về nội tâm. Nghệ thuật sắp đặt của Wolfang Laib không quá cầu kỳ, người xem không nhận thấy sự khác biệt của văn hóa phương Đông và phương Tây, trái lại ấn tượng mà ông hấp dẫn người xem chính là cách ông nhìn nhận sự vật dưới một cái nhìn trầm tĩnh của một người Á Đông.
Xu hướng tìm về các chất liệu tự nhiên như phấn hoa, đá cẩm thạch, sữa, gạo có tuổi thọ không cao và thể hiện nó cũng rất đơn giản trong cuộc triển lãm khiến cho nhiều người ngạc nhiên. Để tạo nên tác phẩm Đá sữa, ông chỉ rót sữa lên một tảng đá cẩm thạch rồi lấy tay dàn đều, nhưng theo ông chỉ cần có thế, tác phẩm của ông sẽ đưa người xem vào thế giới của tâm linh mong manh đối nghịch với cái xô bồ của cuộc sống hằng ngày. Những tác phẩm Căn phòng sáp ong, Thuyền làm bằng sáp ong và Những hình vuông phấn hoa đều có sức hút kỳ lạ.
Tác phẩm Nhà gạo. |
Ông tâm sự, để có được các tác phẩm trưng bày này, ông phải trải qua một quá trình dày công thu lượm. "Bắt đầu vào mùa xuân với cây phi tử, tiếp theo là bồ công anh và mao lương. Một công việc có vẻ đều đặn và đơn điệu, kéo dài từ ngày này sang tháng khác". Nhưng chính sự đơn điệu ấy đã giúp ông có sự thăng bằng và cái nhìn sâu lắng từ nội tâm khi cảm nhận sự vật.
Triển lãm mang tên Hành trình bước chuyển cũng là một hành trình lao động nghệ thuật không mệt mỏi của người nghệ sĩ tài hoa này. Bước chuyển lớn nhất mà ông muốn thể hiện trong tác phẩm của mình là quá trình đi vào trong thế giới tâm linh để khám phá sự tĩnh tại cân bằng của thế giới sự vật. Cho nên Wolfgang khẳng định: "Tác phẩm của tôi không dành cho những người hời hợt". Điều ông mong muốn khi làm nghệ thuật là người xem sẽ tìm được chính mình trong đó.
Không theo học một trường lớp nào về loại hình sắp đặt, học y khoa nhưng không trở thành bác sĩ, sự thất vọng với văn minh công nghiệp phương Tây đã đưa ông đến với những tư tưởng triết học phương Đông. Sống trong một ngôi làng nhỏ nước Đức, Wolfgang quan tâm tới văn hóa cổ xưa. Và Phật giáo đã thúc giục ông tìm đến với thiên nhiên để thấy được sự hài hòa, cân bằng. Hành trình bước chuyển cũng chính là bước chuyển đi từ y học đến với nghệ thuật của Wolfgang. Và hành trình ấy đã đưa ông thành nghệ sĩ có tên tuổi, đi qua 20 nước trên thế giới.
Với 5 tác phẩm lần này, ông đã mở ra một thế giới mới theo cảm nhận của riêng mình. Những viên Đá sữa đầu tiên ra đời năm 1975, từ năm 1977 ông sưu tầm những hạt phấn hoa, năm 1983 ông sử dụng chất liệu là lúa gạo, và năm 1987 ông lấy sáp ong làm chất liệu sáng tác. Ông tin tưởng: "Chắc chắn mỗi người xem, khi xem các tác phẩm đều hình dung ra nó là một cái gì đó, giống một hình thể nào đó, để họ thấy được những giá trị thực của đời sống".
Đức Anh