Trí tuệ nhân tạo (AI) lần đầu tiên được nhắc đến vào năm 1956 bởi một nhóm các nhà khoa học tại Đại học Dartmouth, Mỹ. Kể từ đó, khái niệm này trở nên thường trực trong trí tưởng tượng và là chủ đề bàn luận sôi nổi của nhiều phòng thí nghiệm. Từ chatbot đầu tiên được MIT phát minh vào năm 1964, đến Siri của Apple vào năm 2011, AI tiếp tục gây tiếng vang với robot AlphaGo của Google từng đánh bại kiện tướng cờ vây thế giới Lee Sedol năm 2016.
AI giờ đây đã có mặt rộng rãi trong cuộc sống hàng ngày, với những dạng thức cấp tiến hơn như nhận diện khuôn mặt trên mạng xã hội. Các chuyên gia đã dự đoán về một tương lai tiện lợi và phong phú hơn với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo. Từ việc đáp ứng các nhu cầu tiêu khiển đơn giản, AI đi vào các công xưởng và tiến tới việc phục vụ sản xuất của con người.
Tương tự nhiều ngành dịch vụ khác, bức tranh ngành vận tải giao hàng cũng đang có thay đổi lớn nhờ sự góp mặt của công nghệ AI.
Với đặc thù vận hành dựa trên mạng lưới thông tin khổng lồ, logistics là môi trường lý tưởng để phát triển và nhân rộng AI. Sự "sống còn" của công ty logistics phụ thuộc vào mạng lưới thông tin này, dưới áp lực về lợi nhuận, sử dụng vốn hợp lý và thời gian xử lý hạn hẹp.
Nhiều chuyên gia công nghệ khẳng định, trí tuệ nhân tạo có thể tổng hoà và điều phối mạng lưới này một cách nhịp nhàng, thậm chí đạt đến sự hiệu quả mà suy nghĩ con người khó đạt được. Với AI, ngành công nghiệp logistics có khả năng định vị lại hành vi tiêu dùng, tăng năng suất dây chuyền, dự báo xu hướng thị trường, đưa dịch vụ chuẩn hoá lên một nấc thang mới là tùy chỉnh hợp lý cho mỗi khách hàng.
Theo báo cáo năm 2018 về áp dụng trí tuệ nhân tạo trong ngành logistics của IBM và DHL, AI có thể được ứng dụng trong hầu hết các khía cạnh của một chuỗi cung ứng, từ xử lý và khai thác dữ liệu, phân tích hệ thống đến tự động hoá dây chuyền. Báo cáo này cũng cho hay, trong tương lai, các công ty quyết định không áp dụng AI sẽ có nguy cơ lỗi thời, khi các đối thủ cạnh tranh đã kịp nắm bắt và sử dụng hiệu quả AI trong kinh doanh của họ.
Ở Việt Nam, Ship60 là một trong số các đơn vị hiện đang áp dụng trí tuệ nhân tạo vào dịch vụ giao hàng. Startup giao hàng công nghệ này được xây dựng bởi các kĩ sư Việt Nam từng có thời gian làm việc lâu năm với các công ty logistics lớn trên thế giới.
Đội ngũ sáng lập cho biết, Ship60 đang áp dụng AI ở nhiều khâu quan trọng như phân tích lộ trình vận chuyển và kiểm soát hệ thống thông tin. Với AI và sự hỗ trợ của Big Data, ứng dụng giao hàng của Ship60 có khả năng phân tích và gợi ý lộ trình vận chuyển tối ưu nhất, tiết kiệm thời gian cho shipper và khách hàng.
Ông Trần Huỳnh Huy Phương - Giám đốc sản phẩm của Ship60 chia sẻ: "Điều này có thể đạt được thông qua thuật toán AI, dữ liệu đầu vào là các quy trình vận hành đã được chuẩn hóa bằng kinh nghiệm và trí óc con người, các dữ liệu về thời tiết, tình trạng giao thông...".
Vị này cho biết, sau mỗi gói hàng được vận chuyển đến tay người nhận, toàn bộ dữ liệu của việc vận chuyển gói hàng như lộ trình, thời gian giao hàng, thời tiết hay tình trạng giao thông lại được ghi nhận vào hệ thống. So với mô hình giao hàng truyền thống, sử dụng AI tiết kiệm được một lượng thời gian lớn.
"Ship60 tự tin với con số 60 phút - một con số giao hàng 'thần tốc' trong hai năm trở lại đây, khi nhiều dịch vụ giao hàng chỉ mới dừng lại ở giao hàng trong ngày", đại diện Ship60 khẳng định.
Khác biệt so với mô hình truyền thống, ứng dụng AI và Big Data giúp giải quyết bài toán về quy mô nhân sự không đủ xây dựng dịch vụ riêng cho từng khách hàng. "Doanh nghiệp giao hàng công nghệ như Ship60 có thể xây dựng một mô hình "tailor-made" - may đo cho mỗi khách hàng. Đó cũng là đích đến được dự báo cho ngành công nghiệp logistics, khi dịch vụ không dừng lại ở việc áp dụng hàng loạt cho số đông, mà tiến tới dịch vụ cao cấp, phục vụ cho từng cá nhân", ông Phương kết luận.
Mây Phạm