Đi học lại mới được nửa tháng, bé Minh Anh, 5 tuổi sốt cao, khò khè, mẹ mua thuốc về uống không bớt mà còn tiêu chảy, đi khám phát hiện nhiễm Adenovirus.
Bé điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương gần một tuần mới hết các triệu chứng bệnh, đi học lại. Minh Anh là một trong hàng trăm ca được ghi nhận nhiễm Adenovirus tại Bệnh viện Nhi Trung ương từ tháng 8 đến nay.
Tính đến ngày 12/9, tổng số ca nhiễm Adenovirus được ghi nhận tại Bệnh viện Nhi Trung ương là 412, nhiều hơn cả năm 2021 và tăng hơn 44% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, 6 bệnh nhân tử vong có nhiễm Adenovirus. Riêng trong tuần từ 5/9 đến 11/9, bệnh viện ghi nhận 151 trường hợp dương tính với Adenovirus, tăng gần 2,2 lần so với tuần trước đó.
Ngày 15/9, PGS.TS Lê Thị Hồng Hanh, Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết Adenovirus chia làm 7 nhóm từ A-G trong đó hơn 50 type gây bệnh ở người và có thể gây bệnh nhiều cơ quan trong cơ thể. Các tổn thương thường gặp nhất do Adenovirus là viêm đường hô hấp trên, viêm đường hô hấp dưới, viêm kết mạc mắt (đau mắt đỏ), các bệnh lý ở đường tiêu hóa (tiêu chảy, nôn, buồn nôn), viêm bàng quang, viêm não màng não... Bệnh do Adenovirus xuất hiện quanh năm, phát triển mạnh vào thời điểm giao mùa.
Adenovirus lây truyền qua đường giọt bắn, qua hô hấp giữa người với người. Bệnh có thể lây qua niêm mạc khi bơi lội hoặc nguồn nước dùng trong sinh hoạt bị ô nhiễm, hoặc lây truyền khi người lành sử dụng chung những vật dụng cá nhân với người bệnh. Thời gian ủ bệnh khoảng 8-12 ngày.
Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi và nhóm người, trẻ em hay mắc ở độ 6 tháng đến 5 tuổi. Trong đó, trẻ em, người lớn tuổi, người bị bệnh mạn tính... thường có nguy cơ cao nhiễm virus này do sức đề kháng kém.
Theo bác sĩ Hanh, trẻ nhiễm Adenovirus thường có các biểu hiện như sốt cao, ho, khò khè, có thể kèm theo viêm kết mạc mắt và rối loạn tiêu hóa; nặng thì bị khó thở.
"Virus Adeno có khả năng lây lan nhanh trong cộng đồng, nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời như suy hô hấp, nhiễm khuẩn huyết, suy đa tạng. Bệnh để lại biến chứng lâu dài, ảnh hưởng đến sức khỏe như hội chứng viêm tiểu phế quản bít tắc sau nhiễm trùng, giãn phế quản, xơ phổi", bác sĩ Hanh cho hay.
Trẻ có biểu hiện nghi ngờ mắc Adenovirus sẽ xét nghiệm máu, chụp X-quang tim phổi, xét nghiệm xác định căn nguyên bằng kỹ thuật Realtime PCR.
PGS.TS Phùng Thị Bích Thủy, Trưởng khoa Sinh học phân tử các bệnh truyền nhiễm, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết có thể áp dụng kỹ thuật Realtime-PCR xét nghiệm mẫu bệnh phẩm lấy từ dịch hô hấp của người bệnh để chẩn đoán xác định Adenovirus và type virus Adeno gây bệnh. Thời gian xét nghiệm từ 70 phút đến 5 tiếng, độ chính xác 95-99%.
Một bệnh nhi nhiễm virus Adeno điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Điều trị
Trẻ nhiễm Adenovirus được cách ly tại phòng bệnh riêng, hỗ trợ hô hấp (thở oxy hoặc thở máy) khi cần; dùng kháng sinh trong trường hợp bị bội nhiễm viêm phổi. Điều trị triệu chứng, bằng cách hạ sốt khi trẻ sốt cao, bù nước điện giải, bổ sung dinh dưỡng; sử dụng thuốc kháng virus với trường hợp nặng, suy giảm miễn dịch.
Để phòng bệnh, cần cho trẻ bú sớm ngay sau sinh, bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, bú kéo dài đến hai tuổi. Chế độ ăn dặm của trẻ hợp lý, đủ các thành phần dinh dưỡng. Giữ gìn môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát, không có khói, bụi, khói thuốc lá.
Vệ sinh mũi họng cho trẻ thường xuyên: nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý (với trẻ nhỏ), trẻ lớn hơn cho súc miệng nước muối sinh lý. Vệ sinh thân thể, rửa tay thường xuyên, cho trẻ mặc quần áo phù hợp với nhiệt độ môi trường, tránh bị nhiễm lạnh. Đeo khẩu trang khi trẻ ra ngoài, tránh tiếp xúc với trẻ em bị ốm, bệnh. Tiêm vaccine phòng bệnh đầy đủ, đúng lịch theo chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia.
"Nếu trẻ có biểu hiện bất thường về hô hấp, cha mẹ cần đưa đến ngay cơ sở y tế để khám, điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra", bác sĩ Hanh khuyến cáo.
TS.BS Lê Kiến Ngãi, Trưởng khoa Dự phòng và Kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết giám sát dịch tễ và dự phòng lây nhiễm giúp bệnh viện kiểm soát lây truyền Adenovirus. Tất cả ca bệnh Adenovirus dương tính tại bệnh viện được hệ thống giám sát cập nhật hàng ngày kèm theo các thông tin dịch tễ và lâm sàng. Khuynh hướng dịch tễ ca bệnh Adenovirus được thông báo cập nhật đến toàn bộ bệnh viện hàng tuần.
Khi có ca bệnh Adenovirus xuất hiện hoặc nhập viện, bệnh viện cách ly, dự phòng lây nhiễm và quản lý điều trị. Bệnh nhân điều trị tập trung tại Trung tâm bệnh nhiệt đới và Trung tâm hô hấp.
"Hiện Việt Nam chưa có vaccine phòng ngừa Adenovirus, vì thế cách tốt nhất để kiểm soát bệnh lây lan là phát hiện sớm, cảnh giác với các yếu tố lâm sàng, yếu tố dịch tễ để không bỏ lỡ xét nghiệm", ông Ngãi nói.
Gần đây nhiều nước trên thế giới ghi nhận những ca viêm gan bí ẩn ở trẻ, trong đó một số ca nghi ngờ do nhiễm adenovirus. Hiện chưa rõ nguyên nhân gây bệnh lạ này. Bộ Y tế cảnh báo bệnh có thể xâm nhập Việt Nam.