Nếu tăng cân quá mức từ tuổi nhỏ thì nguy cơ béo phì với biến chứng tiểu đường, cao huyết áp… khi trưởng thành là điều không tránh khỏi. Để biết con mình tăng cân bình thường không các mẹ có thể tham khảo cân nặng của bé theo biểu đồ tăng trưởng trong sổ sức khỏe. Theo đó, bé trai 36 tháng tuổi có cân nặng bình thường từ 11,3kg đến 18,3kg (-2SD đến +2SD (SD là độ lệch chuẩn)). Vì vậy, bạn không nên dùng các chỉ số cân nặng của con hàng xóm để làm thước đo hay mục tiêu lên cân cho con mình.
Bác sĩ Nguyễn Thị Hoa, Nguyên trưởng khoa dinh dưỡng bệnh viện Nhi Đồng 1.
Bác sĩ Hoa cho biết thêm, trẻ cần được cung cấp đủ lượng, chất các chất dinh dưỡng thiết yếu gồm đạm, đường, béo cùng vitamin, chất khoáng để phát triển và tăng cân khỏe mạnh. Theo đó, cơ thể trẻ cần có thời gian để hấp thu các chất dinh dưỡng, tiêu hóa và chuyển hóa thức ăn thành cấu trúc riêng của cơ thể mình để cân đối giữa cân nặng và chiều cao. Điều này không thể làm được trong một thời gian ngắn. Do đó, mọi biện pháp tăng cân trong ngắn hạn (3 tháng hoặc 6 tháng) đều không có lợi cho trẻ vì tăng cân lúc đó là do cơ thể bị giữ nước, hoặc tích tụ mỡ, dần dần sẽ gây béo phì. Để giúp trẻ tăng cân và chiều cao khỏe mạnh, phát triển trí thông minh, phụ huynh nên chuẩn bị khẩu phần ăn đủ chất dinh dưỡng và cân đối. Trẻ nên ăn đủ năng lượng với chất đạm chiếm 12-14%, chất béo chiếm 25-35% và chất bột đường 50-60% và đủ vi chất dinh dưỡng như canxi, sắt, kẽm, vitamin D, A, B, C…
Hiện nay, theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), chưa có loại thuốc hay thực phẩm nào là “thuốc hay thức ăn tăng cân” cho trẻ mà không kèm cung cấp các chất dinh dưỡng. Các thuốc làm trẻ tăng cân trong thời gian ngắn mà không kèm theo ăn uống là những loại thuốc có chứa thành phần steroid gây giữ nước. Vì vậy, các bà mẹ cẩn thận trọng với những dược phẩm không rõ thành phần, nguồn gốc gây tăng cân cho trẻ. Tương tự với các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng, mẹ cân nhắc chọn loại cân bằng về tỷ lệ dưỡng chất thiết yếu, bổ sung đầy đủ vi chất để chuyển hóa thức ăn thành năng lượng có ích, hơn là cung cấp năng lượng “rỗng” khiến trẻ lên cân nhưng chưa chắc có lợi cho phát triển lâu dài.
Để tăng cân, các bà mẹ thường dùng mọi cách ép trẻ ăn: ăn hết khẩu phần lớn hơn thể tích bao tử của trẻ, ăn nhiều bữa, ép ăn bằng đủ cách dọa nạt, nịnh nọt… Tất cả những điều này chỉ làm tình trạng biếng ăn của trẻ càng tệ hơn. Trẻ không tìm thấy sự vui thích khi ăn, sẽ sợ bữa ăn nên không tiết dịch tiêu hóa làm không tiêu hóa hấp thu thức ăn càng khiến trẻ biếng ăn và không tăng cân. Vì thế, mẹ nên tham khảo những chiêu tâm lý để khơi gợi niềm yêu thích tự nhiên của con với chuyện ăn uống, từ đó bé sẽ ăn ngon, ăn vui và phát triển khỏe mạnh. Hiểu đúng về tăng cân ở trẻ sẽ giúp cha mẹ giảm bớt áp lực khi chăm con, quan trọng là giúp bé phát triển toàn diện một cách khỏe mạnh.
Phương Thảo