Con số chưa bao gồm phí, được ấn định trong phiên Arts D'asie, Tableaux Modernes của Art Research Paris tại trung tâm đấu giá Drouot. Phiên chỉ đấu giá duy nhất tác phẩm Chân dung mẹ tôi, theo hình thức trực tiếp và online.
Theo nhà nghiên cứu mỹ thuật Ngô Kim Khôi - cháu trai họa sĩ Nam Sơn, trước giờ sự kiện, Drouot gặp sự cố kỹ thuật khiến nhiều người mua online không vào được đường link để tham gia trả giá. Một số người chỉ vào được khi "búa đã gõ". Người mua là một nhà sưu tập có mặt trực tiếp tại sàn.
Ông cho rằng sự cố kỹ thuật là một trong những lý do khiến giá tranh không đạt được mức cao như kỳ vọng. "Tôi hy vọng một ngày nào đó được diện kiến chân dung bà của mình, có thể là ở một bảo tàng nào đó hoặc thuộc bộ sưu tập tư nhân", ông nói.
"Chân dung mẹ tôi", kích thước 170x103,5 cm. Ảnh: Art Research Paris
Chân dung mẹ tôi, chất liệu sơn dầu, khắc họa bà Nguyễn Thị Lân ngồi trên ghế. Bà mặc áo choàng màu xanh, đội mũ khăn, đeo chuỗi tràng hạt, ngực đeo kim khánh "Tiết hạnh khả phong" do vua Bảo Đại ban năm 1927, tay cầm sách. Góc phải bên trên có bốn chữ "Gia từ cận tượng" (Chân dung của mẹ tôi), góc trái phía dưới ghi "Nam tử Nguyễn Văn Thọ bái họa" (Con trai Nguyễn Văn Thọ dâng mẹ bức họa". Dưới cùng có chữ ký "Nguyễn Nam Sơn, Hà Nội, 1930".
Tác phẩm từng tham gia Triển lãm Thuộc địa Quốc tế Paris năm 1931 của trường Mỹ thuật Đông Dương, được giới thiệu tại triển lãm Salon năm 1932 của Hội Nghệ sĩ Pháp và đoạt huy chương bạc.
Theo Lưu trữ Nam Sơn, họa sĩ từng gửi ảnh chụp Chân dung mẹ tôi cho Jean-Pierre Laurens tại Paris để xin nhận xét. Trong thư hồi đáp vào ngày 29/6/1931, Jean-Pierre Laurens viết: "Tác phẩm của anh đã gây cho tôi một ấn tượng tuyệt vời. Trong tranh, từ trang phục và phong thái đặc biệt của con người tại đất nước anh, tôi có cảm giác trong tận cùng tâm hồn anh toát ra một khái niệm mỹ thuật nghiêm trang và trầm lắng...".
Tác phẩm từng nằm trong bộ sưu tập của ông Sambuc - chủ tịch Société des Français d'Indochine (Hội người Pháp tại Đông Dương), mua ngày 21/2/1933.
Ngoài giá trị nghệ thuật, tác phẩm thể hiện tình cảm của Nam Sơn dành cho mẹ. Họa sĩ tên thật Nguyễn Văn Thọ, là con trai duy nhất của ông Nguyễn Văn Khang - thư ký phủ Thống sứ Bắc kỳ, và bà Nguyễn Thị Lân - thương gia ở phố Hàng Bạc. Năm họa sĩ bốn tuổi, cha đột ngột qua đời, mẹ ở vậy nuôi ông khôn lớn. Nam Sơn trở thành tên tuổi lớn của nền mỹ thuật Việt Nam bấy giờ. Công lao, sự hy sinh của bà dành cho con lan rộng tới triều đình. Năm 1927, bà được vua Bảo Đại ban cho kim khánh khắc bốn chữ "Tiết hạnh khả phong".
Tranh chụp tại Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương trước khi gửi đi triển lãm thuộc địa Paris 1931. Ảnh: Trung tâm Lưu trữ Hải ngoại Pháp
Nguyễn Nam Sơn (1890-1973) quê Hà Nội, là một trong những họa sĩ đầu tiên của hội họa đương đại Việt Nam. Ông cùng họa sĩ người Pháp Victor Tardieu đồng sáng lập Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Ngoài ra, ông là giáo sư phụ trách chuyên ngành Đồ họa và Trang trí. Suốt sự nghiệp, ông sáng tác hơn 400 tác phẩm, đa dạng thể loại từ sơn dầu, lụa, thuốc nước đến mực nho, chì son. Một số tác phẩm nổi tiếng của ông như Chợ Gạo bên sông Hồng, Cò trắng và cá vàng, Chân dung nhà nho, Về chợ, Thiếu nữ nông thôn.
Hiểu Nhân